arríu , nm: erriu,
irriu,
ribu* Definizione
camba de abba chi si arregollet in badhigos e badhes mannas e curret totu impare de is montes a bàsciu, a un'àteru erriu prus mannu e a su mare / min. arriixedhu
Sinonimi e contrari
arrinu,
fiúmene,
traghinu
Modi di dire
csn:
bènniri s'a. = falare, prenàresi de abba meda; a. calau = riu essidu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; a. mortu = sicu, sciutu, chi no bi curret abba; piscai in s'a. = triballare pro nudha; a. mudu (nadu de unu) = fartzu, unu chi no faedhat ma chi faghet comente s'àteru no s'ispetat; furriari s'a. = iscassiare s'abba de su riu pro abbare ortos
Frasi
arriu bell'arriu, lassaminci passai! ◊ s'arriu fut beniu in coma de matas, pruendi prus de otu diis ◊ dhu'iat tres arrius
Cognomi e Proverbi
smb:
Arriu, Arrius
/
prb:
arriu chi currit non pudescit ◊ arriu mudu tragadori
Terminologia scientifica
slg
Traduzioni
Francese
fleuve,
torrent
Inglese
river
Spagnolo
río
Italiano
fiume,
torrènte
Tedesco
Fluß,
Sturzbach.
búrgu , nm Definizione
fossu mannu e cofudu prenu de abba, in is errios
Sinonimi e contrari
corrovoni,
foxone,
gurgu 1,
pógiu
/
cdh. tisina
Frasi
su rivu in mesu de sas rocas format metas burgos, pojos e pischinas ◊ burgos de abbas límpias càmbiant in pischinas mortas
Etimo
ltn.
gurgus
Traduzioni
Francese
point le plus profond (d'un fleuve)
Inglese
river ditch
Spagnolo
hondonada
Italiano
tónfano
Tedesco
Tiefe im Fluß.
fiúmene , nm: flúmini,
frúmene,
frumi,
frúmine,
frúmini,
frúmmene,
frummi,
frúmmini Definizione
camba de abba chi si arregollet e curret totu impare calandho de is montes a su mare o fintzes de un’erriu a s'àteru
Sinonimi e contrari
arriu,
grúmene
Modi di dire
csn:
f. calau = riu essidu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; unu frúmene de gente = portessione manna, zente meda totu paris andhendhe
Frasi
is frúminis si fuant betius e is bentus si nci fuant infrusaus contras de cussa domu ◊ est traessendhe unu frúmene trubbadu ◊ Turcus e Morus, che frumi calau, a cuadhu si ghetant, a isproni cracau! ◊ filla mia est a frúmini isciacuendi ◊ cussa costa calat a frúmmene
Cognomi e Proverbi
smb:
Fiumene, Flumene, Flumini
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
flumen
Traduzioni
Francese
fleuve
Inglese
river
Spagnolo
río
Italiano
fiume
Tedesco
Fluß.
fluminàda , nf: fruminada Definizione
undha manna de abba chi calat in is errios bogaos
Sinonimi e contrari
frumenarja
Frasi
sa filatrota est s'anguidha chi sa fluminada portat a su stàinu e a mari
2.
lassa iscúrriri immoi sa fruminada de is arregordus!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
courant
Inglese
swollen river
Spagnolo
riada
Italiano
fiumana
Tedesco
Flut.
pógiu , nm, nf: poja 1,
poju,
pou,
poxu,
poza,
pozu Definizione
fossu prenu de abba mescamente in errios mannos (ma fintzes fossu ebbia); genia de bartza tundha, fraigada a muru, in su sartu
Sinonimi e contrari
bàtiga,
cadhaja,
corrovoni,
fògia 1,
foxone,
gurgu 1,
trógliu
Modi di dire
csn:
una poja de ludu = fossu prenu de ludu; pozu de sàmbene = lacuina, lotzina de sànguini chi at pérdiu ccn.
Frasi
sa rana istat cracagliendhe intro de sos pojos ◊ si no ischis nadare, no ti abburres in sos pògios fundhucos! ◊ de tretu in tretu su pastore at fatu sos pojos pro abbare sa robba ◊ l’avio zirau e istrampau in su ludu de una poza, gherrandhe a istrumpa
2.
in s'ortu bi amus fatu su poju pro collire s'abba
3.
custu est fintzas tempus de oro pro chie est fora de pojos de peleu
Cognomi e Proverbi
smb:
Poggiu
Traduzioni
Francese
point le plus profond d'un fleuve
Inglese
river ditch
Spagnolo
hondonada en los ríos
Italiano
tónfano
Tedesco
Kolk.
ríbu , nm: arriu,
erriu,
irriu,
riu,
rivu Definizione
camba de abba chi si arregollet e curret totu impare de is montes a su mare o fintzes a un'àteru erriu etotu / min. ribedhu, ribichedhu, riedhu, rizolu; partes de unu r.: foghe, oros, càssia o lacu (itl. àlveo), cambas
Sinonimi e contrari
frúmene,
traghinu
Modi di dire
csn:
andhare riu riu = ororu de su riu, totu comente andhat su riu; riu mortu = asciutu; riu bogadu, bocau, aundhadu = calau, aici prenu chi s'àcua nci essit de su letu (nau in cobertantza, intrada manna, bundhàssia, dinai meda, o, nau de ccn., chi no dh'acabbat prus de fuedhai, chi scit a fuedhai meda, o fintzas chi no tenit passiéntzia nudha, chi no scit abetai); rivu ufratu = prenu de abba; riu falendhe = cun s'àcua currendi; riu falendhe meda = arriu prenu de àcua currendi; camba de riu = parte de unu riu o unu riu chi si distinghet de, o abbojat a, un'àteru, itl. affluènte; r. mudu = (nadu de unu) mutzigasurda, chi est mudurcu, no faedhat ma faghet totu suta e furcat puru; zúghere sa conca, o èssere che, in moida ’e rios = portai unu muntoni de pensamentus sentza de isciri ita fai
Frasi
che est rutu a su rivu ◊ su riu che fit abbasciadu ca fit de meda chentza pròere ◊ sa múghida pariat de unu ribu bocau ◊ de cantu at próidu a meda at bogadu sos rios ◊ in bidha bi passaiat su riedhu in mesu ◊ sa mama che fit in su riu samunendhe
2.
su suore li falat a rios ◊ in domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu ◊ si mi est presentadu chin trassa de riu mudu trazadore ◊ cun custu sicore no ant a bídere mai riu bogadu
Cognomi e Proverbi
smb:
(De)riu, (E)riu, Riu
/
prb:
riu mudu, trazadore!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
rivus
Traduzioni
Francese
fleuve
Inglese
river
Spagnolo
río
Italiano
fiume
Tedesco
Fluß.