arríu , nm: erriu,
irriu,
ribu* Definitzione
camba de abba chi si arregollet in badhigos e badhes mannas e curret totu impare de is montes a bàsciu, a un'àteru erriu prus mannu e a su mare / min. arriixedhu
Sinònimos e contràrios
arrinu,
fiúmene,
traghinu
Maneras de nàrrere
csn:
bènniri s'a. = falare, prenàresi de abba meda; a. calau = riu essidu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; a. mortu = sicu, sciutu, chi no bi curret abba; piscai in s'a. = triballare pro nudha; a. mudu (nadu de unu) = fartzu, unu chi no faedhat ma chi faghet comente s'àteru no s'ispetat; furriari s'a. = iscassiare s'abba de su riu pro abbare ortos
Frases
arriu bell'arriu, lassaminci passai! ◊ s'arriu fut beniu in coma de matas, pruendi prus de otu diis ◊ dhu'iat tres arrius
Sambenados e Provèrbios
smb:
Arriu, Arrius
/
prb:
arriu chi currit non pudescit ◊ arriu mudu tragadori
Terminologia iscientìfica
slg
Tradutziones
Frantzesu
fleuve,
torrent
Ingresu
river
Ispagnolu
río
Italianu
fiume,
torrènte
Tedescu
Fluß,
Sturzbach.
búrgu , nm Definitzione
fossu mannu e cofudu prenu de abba, in is errios
Sinònimos e contràrios
corrovoni,
foxone,
gurgu 1,
pógiu
/
cdh. tisina
Frases
su rivu in mesu de sas rocas format metas burgos, pojos e pischinas ◊ burgos de abbas límpias càmbiant in pischinas mortas
Ètimu
ltn.
gurgus
Tradutziones
Frantzesu
point le plus profond (d'un fleuve)
Ingresu
river ditch
Ispagnolu
hondonada
Italianu
tónfano
Tedescu
Tiefe im Fluß.
fiúmene , nm: flúmini,
frúmene,
frumi,
frúmine,
frúmini,
frúmmene,
frummi,
frúmmini Definitzione
camba de abba chi si arregollet e curret totu impare calandho de is montes a su mare o fintzes de un’erriu a s'àteru
Sinònimos e contràrios
arriu,
grúmene
Maneras de nàrrere
csn:
f. calau = riu essidu, prenu prenu de abba de comente at próidu meda; unu frúmene de gente = portessione manna, zente meda totu paris andhendhe
Frases
is frúminis si fuant betius e is bentus si nci fuant infrusaus contras de cussa domu ◊ est traessendhe unu frúmene trubbadu ◊ Turcus e Morus, che frumi calau, a cuadhu si ghetant, a isproni cracau! ◊ filla mia est a frúmini isciacuendi ◊ cussa costa calat a frúmmene
Sambenados e Provèrbios
smb:
Fiumene, Flumene, Flumini
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
ltn.
flumen
Tradutziones
Frantzesu
fleuve
Ingresu
river
Ispagnolu
río
Italianu
fiume
Tedescu
Fluß.
fluminàda , nf: fruminada Definitzione
undha manna de abba chi calat in is errios bogaos
Sinònimos e contràrios
frumenarja
Frases
sa filatrota est s'anguidha chi sa fluminada portat a su stàinu e a mari
2.
lassa iscúrriri immoi sa fruminada de is arregordus!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
courant
Ingresu
swollen river
Ispagnolu
riada
Italianu
fiumana
Tedescu
Flut.
pógiu , nm, nf: poja 1,
poju,
pou,
poxu,
poza,
pozu Definitzione
fossu prenu de abba mescamente in errios mannos (ma fintzes fossu ebbia); genia de bartza tundha, fraigada a muru, in su sartu
Sinònimos e contràrios
bàtiga,
cadhaja,
corrovoni,
fògia 1,
foxone,
gurgu 1,
trógliu
Maneras de nàrrere
csn:
una poja de ludu = fossu prenu de ludu; pozu de sàmbene = lacuina, lotzina de sànguini chi at pérdiu ccn.
Frases
sa rana istat cracagliendhe intro de sos pojos ◊ si no ischis nadare, no ti abburres in sos pògios fundhucos! ◊ de tretu in tretu su pastore at fatu sos pojos pro abbare sa robba ◊ l’avio zirau e istrampau in su ludu de una poza, gherrandhe a istrumpa
2.
in s'ortu bi amus fatu su poju pro collire s'abba
3.
custu est fintzas tempus de oro pro chie est fora de pojos de peleu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Poggiu
Tradutziones
Frantzesu
point le plus profond d'un fleuve
Ingresu
river ditch
Ispagnolu
hondonada en los ríos
Italianu
tónfano
Tedescu
Kolk.
ríbu , nm: arriu,
erriu,
irriu,
riu,
rivu Definitzione
camba de abba chi si arregollet e curret totu impare de is montes a su mare o fintzes a un'àteru erriu etotu / min. ribedhu, ribichedhu, riedhu, rizolu; partes de unu r.: foghe, oros, càssia o lacu (itl. àlveo), cambas
Sinònimos e contràrios
frúmene,
traghinu
Maneras de nàrrere
csn:
andhare riu riu = ororu de su riu, totu comente andhat su riu; riu mortu = asciutu; riu bogadu, bocau, aundhadu = calau, aici prenu chi s'àcua nci essit de su letu (nau in cobertantza, intrada manna, bundhàssia, dinai meda, o, nau de ccn., chi no dh'acabbat prus de fuedhai, chi scit a fuedhai meda, o fintzas chi no tenit passiéntzia nudha, chi no scit abetai); rivu ufratu = prenu de abba; riu falendhe = cun s'àcua currendi; riu falendhe meda = arriu prenu de àcua currendi; camba de riu = parte de unu riu o unu riu chi si distinghet de, o abbojat a, un'àteru, itl. affluènte; r. mudu = (nadu de unu) mutzigasurda, chi est mudurcu, no faedhat ma faghet totu suta e furcat puru; zúghere sa conca, o èssere che, in moida ’e rios = portai unu muntoni de pensamentus sentza de isciri ita fai
Frases
che est rutu a su rivu ◊ su riu che fit abbasciadu ca fit de meda chentza pròere ◊ sa múghida pariat de unu ribu bocau ◊ de cantu at próidu a meda at bogadu sos rios ◊ in bidha bi passaiat su riedhu in mesu ◊ sa mama che fit in su riu samunendhe
2.
su suore li falat a rios ◊ in domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu ◊ si mi est presentadu chin trassa de riu mudu trazadore ◊ cun custu sicore no ant a bídere mai riu bogadu
Sambenados e Provèrbios
smb:
(De)riu, (E)riu, Riu
/
prb:
riu mudu, trazadore!
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
ltn.
rivus
Tradutziones
Frantzesu
fleuve
Ingresu
river
Ispagnolu
río
Italianu
fiume
Tedescu
Fluß.