asubài , vrb Definizione
pònnere asuba, in pitzu, pònnere subràbare, a muntone, arrimare a una parte
Sinonimi e contrari
imbarrigare,
incarrutzai
/
aremai 1
/
ammuntonae
Frasi
si fut postu a fraigai una domu e iat fatu is fundatzionis asubendidhas a sa roca ◊ unus cantu iant betiu is piciochedhus insoru e dh'iant domandau de dhis asubai is manus (Ev)◊ est dormiu cun sa conca asubada a unu cuscinu ◊ su segretàriu at abertu su registru e si dhui est asubau cun is manus
2.
asubau su bestimentu a una parti e pigau unu pannu, si dh'iat trogau a sintzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
appuyer sur…
Inglese
to put on
Spagnolo
apoyar sobre
Italiano
poggiare sópra
Tedesco
stellen.
caltàre , vrb: caltzai,
caltzare,
cartare,
cartzai,
cartzare,
cratzai 2 Definizione
fàere o pònnere iscarpas, cartu (o ferros a peis a is animales), pònnere is mígias; intrare o pònnere acotzu a calecuna cosa po dh'afortigare mescamente in sa parte bàscia, in su pei
Sinonimi e contrari
imbotai
| ctr.
iscurtzai
Modi di dire
csn:
cartare s'arbada, su picu = annúnghere unu bículu de ferru a sa punta cossumida; cartare unu muru = irboidare a tretu tretu su fundhamentu suta de unu muru fràigu fatu prenendhe su bóidu a muru etotu; cartzai de ogus a unu = abbaidàrelu in frimmu, a fitu a fitu, meda; cartàresi suta a ccn. = istrumpaidhu a terra ponendidhu asuta pro dhu iscúdiri
Frasi
nos cartamus bene, no andhamus iscurtzos, no! ◊ a nois nos cartat su tale mastru ◊ si cratzat e s'iscrutzat ◊ dèu de fillus ndi tèngiu ses e no arrennèsciu mai a dhus cratzai ◊ su frailàgliu devet cartare s'ebba chin ferros novos ◊ custu est su primu cosinzu chi apo cartzau
2.
su fundhamentu de custu muru l'amus totu cartadu a bículu bículu pro crèschere s'istàntzia de artària abbassiendhe su pamentu ◊ atzegadu de su fele, si lu at cartadu suta e li at dadu cosa de irbrenugadas
3.
commo seus sennoricas e nosi depeus abbituare cartzadas
Etimo
ltn.
calceare
Traduzioni
Francese
chausser
Inglese
to put on
Spagnolo
calzar
Italiano
calzare
Tedesco
anziehen.
imbarrigàre , vrb: imbarrugare Definizione
pònnere e incracare o pesare apitzu de ccn. cosa (o de ccn.), èssere coment’e a càrrigu, a pesu / i. unu burdu a ccn. = nàrriri a bodheta chi est fillu cosa sua
Sinonimi e contrari
abbarrigare,
asubai,
imbarare,
incarrutzai
Frasi
si ch'est imbarrigadu subra azummai l'aiat ischitzadu! ◊ imbarrigados s'unu a s'àteru, ca pagu reziant, che esseint a fora ◊ no ti che imbàrrighes cue ca bi at cosa chi si pistat! ◊ no ti che imbàrrughes apitzu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'appuyer
Inglese
to put on
Spagnolo
ponerse o apoyarse encima
Italiano
méttersi o appoggiarsi sópra
Tedesco
sich hinauf stellen.
incuadhigài, incuadhigàre , vrb Definizione
pònnere subrabare, una cosa in pitzu de s'àtera, coment'e a cuadhu
Sinonimi e contrari
acabadhare,
acabadhicare,
acuadhigai,
imperrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
surpeposer
Inglese
to put on,
to superimpose
Spagnolo
solapar,
encaballar
Italiano
sovrapporre,
incavalcare
Tedesco
übereinanderlegen.
trusàre , vrb Definizione
pònnere sa trusa, essire afaciolaos
Sinonimi e contrari
mascarare
| ctr.
iscaratzare
Frasi
a carrasegare sunt dies de trusare ◊ a carrasegare sa pisedhina s'istràviat gioghendhe, a bias trusada ◊ posca de sos impostos, a su secuestradu comintzeint a lu trusare ◊ a carrasegare isse si trusaiat sempre
Traduzioni
Francese
se déguiser
Inglese
to put on a mask
Spagnolo
disfrazarse
Italiano
mascherarsi
Tedesco
sich verkleiden.