launèdhas , nf pl: leonedhas,
leunedhas,
lionedhas,
liunedhas Definizione
genia de aina antiga meda a tres cannas po sonare a suladura; in cobertantza, genia de idea mala, cosa chi si timet, mémula / partes de is l.: tumbu, mancosa, mancosedha, cabitzinu (croba, loba: tumbu + mancosa); cuntzertu (su c.) = unu giogu, totu is tres cannas; launedha de forrani = pipiriolu de fenu
Sinonimi e contrari
bísonas,
bisones,
bísosas,
cannas,
trubedhas
/
grima
Frasi
sos pitzinnos andhabant a fàchere leonedhas a una tanca de trídicu ◊ su danesu Bentzon at fatu istúdiu abberu mannu subra de sas launedhas! ◊ tiu Frori fut su mellus sonadori de launedhas
2.
zeo fia contrària po cudha leonedha chi mi aiat intrau in conca sa biada
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
ltn.
ligulella
Traduzioni
Francese
instrument de musique à vent sard,
à trois tuyau en roseau et la bouche comme réservoir d’air
Inglese
launedhas (typical reed-pipe of Sardinia)
Spagnolo
instrumento músico de trés tubos típico de Cerdeña
Italiano
spècie di zampógna tìpica sarda
Tedesco
sardische Hirtenflöte.
nuràche, nuràchi, nuràci, nuràcu, nuràghe , nm: nuraghi,
nuragi,
nuragu,
nuraxi,
nuraxu,
runache Definizione
s'òpera prus famada e connota de sa civiltade de is Sardos de s'antigóriu: genia de turre a truncu cónicu a duos e tres pianos, fata cun coròngios mannos in fundhu e pedras prus aderetzadas e piticas a manu a manu chi artzat (is úrtimas fileras fintzes picadas), a base tundha, muros betaos a aintru cantu prus artzant, istàntzia in mesu, arta e a tzimbóriu, iscala aintru de su muru po pesare a pitzu, po su prus a turre sola ma medas bortas a duas, tres e bàtoro impare / a./c.: po no fàere sonu légiu, segundhu comente si agatat (es. apustis de s'art. unu), su foedhu fúrriat a s'imbesse is primas duas cunsonantes, n r > r n: una pinneta unu runaghe nudu unu masone andhendhe (G.Fiori); cussu est unu runaghe cun tres turres a tríbide; s'arraighina de su foedhu, nur-, benit de sa limba sarda antiga – innanti de su domíniu romanu e púnicu – e si agatat in númenes meda de logu e de bidha; min. nuratolu
Sinonimi e contrari
murache
/
cdh. naracu
Frasi
de totu is nuraghes chi inghiriànt a bidha nosta, oe ndhe connoscheus calecunu ◊ a sos fizos de seru su nuraghe mustrat luntanas andheras ◊ dhoi at nuracis, tumbas de gigantis e necrópolis ◊ est mannu e forte cantu su nuraghe ◊ sos nuraches atrogant comente est nàschia s'identidade nostra ◊ nuraxu derrutu, turri millenària, castedhu solitraxu (U.Cara)◊ cussa est cosa de os tempos de os nuragis ◊ de cussu nuraghe ndhe at abbarradu solu unu costazu
Terminologia scientifica
opan
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
nuraghe,
nouraghe
Inglese
nuraghe
Spagnolo
nuraghe,
monumento prehistórico de Cerdeña
Italiano
nuraghe
Tedesco
Nuraghe.
panevrèsa , nm Definizione
pane carasau, pan'e cici, genia de pane finedhedhu, longu o tundhu (fintzes addopiau), fresau e assau, tzacarrosu (si no est isciustu)
Terminologia scientifica
mng
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pain typique de la Sardaigne très mince biscuité
Inglese
typical bread from sardinia
Spagnolo
pan típico de Cerdeña
Italiano
pane tìpico sardo a sfòglia sottilissima biscottata
Tedesco
eine Art sardischen Brotes.
Saldígna , nf: Sardigna,
Sardíngia,
Sardinna,
Sardínnia,
Sardinza Definizione
sa terra e pàtria de is Sardos, su logu inue is Sardos, de unos oto mila annos, faeus un'istória e una civiltade, in mesu de su Mediterràneu ocidentale a 180 chilómitros de is continentes (Europa e Àfrica) in is puntos prus acanta (Itàlia e Tunisia)
Frasi
addaghi ant a torrare fizos tuos, Sardigna mia, sonamus a festa! (F.Sechi)◊ iaus a pòdiri tèniri sa Sardigna che unu giardinu e dha teneus coment'e un'inferru! ◊ su pei istràngiu passat e apetigat: poita, Sardigna, citis e perdonas? ◊ Sardigna, tòrrami a tie che fizu costrintu! ◊ no ischint candho, ne comente o proite sa Sardinna est agabbada in s’istadu italianu ◊ is bidhas de sa Sardínnia furint in manu de pagos meres
Etimo
ltn.
Sardinia
Traduzioni
Francese
Sardaigne
Inglese
sardinia
Spagnolo
Cerdeña
Italiano
Sardégna
Tedesco
Sardinien.