arresciòni , nm: arriscioni,
arrintzone,
arritzone,
arritzoni,
arruscioni,
arrutzoni,
erriscioni*,
ritzone Definizione
arritzoni de mata, de terra, de sicu, genia de animaledhu chi si faet sa tana in terra o in buidos de mata, essit solu a denote, portat sa pedhe totu ispinas (foras de sa bentre) e candho dhu tocant si faet a bòcia totu ispinosa a dónnia bandha; genia de animaledhu de mare, tundhu, piticu de sete o oto centímetros, a ispinas longas a dónnia bandha (arritzoni de mari o de tríscia); su primu corgiolu de sa castàngia, totu a ispinas longas; nau in cobertantza, su sutabbídhiu de sa fémina / is partis de un'a. de mari: scroxu, ispina, buca, títulas (oos, solu de s'a. fémina), sidhus (genia de bentosas)
Sinonimi e contrari
eritu*,
ischissone
/
tzinnea,
tzintzinu
Modi di dire
csn:
intrada de leoni e bessida de arritzoni = fatura de chie si paret de chèrrere o de poder fàghere meda e agabbat a birgonza o no faghet nudha; is arritzonis (de mari) iscolant = perdent sos oos, che lis essint irfatos a brou
Frasi
dhoi at lèpuris, conillus e arruscionis ◊ portat is pilus círdinus coment'e un'arruscioni
Terminologia scientifica
anra, erinaceus aeuropeus italicus; anb, arbacia pustulosa, paracentrotus lividus, echinus acutus, e. melo, sphaerechinus granularis; rbr
Traduzioni
Francese
hérisson,
hérisson de mer
Inglese
hedgehog
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio,
rìccio di mare
Tedesco
Igel,
Seeigel.
erítu , nm: aritu,
eritzu,
iritu,
oritu,
ritu 1 Definizione
genia de animale cun sa pedhe totu ispinas (arritzone de mata); genia de animale de mare, tundhu e deasi etotu a ispinas longas a dónnia parte (arritzone de mare); su primu corgiolu de sa castàngia / fàghere che a s'eritu a sa colora = púnghere, irbrunchiare a chie si leat tropu cunfiàntzia
Sinonimi e contrari
arrescioni,
ischissone
Frasi
si allórumat coment'e unu eritu
Cognomi e Proverbi
smb:
Erittu
Terminologia scientifica
anra, erinaceus aeuropeus italicus
Etimo
ltn.
ericius
Traduzioni
Francese
hérisson
Inglese
urchin
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio 1
Tedesco
Igel,
Seeigel.
irragàre , vrb Definizione
bogare sas ragas, is cratzones de orroda de su costumu de s'ómine; bogare sa castàngia de su scriscioni (o primu corgiolu)
Sinonimi e contrari
irraghilare,
isbragare,
isbragugliare
/
ischissonare,
iscocotare,
iscucudhare
2.
sa castanza s'irragat in campu ◊ sa castanza s'irragat e ndh'essit desesi candho est bene lómpida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enlever la bogue
Inglese
to husk
Spagnolo
sacar las castañas del erizo
Italiano
diricciare
Tedesco
schälen.
ischissonàre , vrb: iscrissonare,
scriscionai Definizione
bogare sa raga (ischissone) a sa castàngia, bogare sa castàngia de su corgiolu ispinosu
Sinonimi e contrari
irragare,
iscocotare,
iscucudhare
Frasi
mi pogno a iscrissonare castagna a manos límpias! ◊ est ischissonanno e bodhinno castagna
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enlever la bogue
Inglese
to husk
Spagnolo
quitar el erizo de las castañas,
escabuchar
Italiano
diricciare
Tedesco
Eßkastanien schälen.
ischissòne , nm: iscriscione,
iscrissone,
isgrissone,
scriscioni Definizione
sa primu corgiolu de sa castàngia, a fora, totu ispina; genia de animale cun sa pedhe totu ispina a dónnia bandha, tundhu tundhu candho si allòmborat timendho
Sinonimi e contrari
acrissone,
arone,
cocotu,
cuscusone 2,
erghisone,
griscione,
gurgudhu,
ispunzola 1,
raga
/
aritu,
arrescioni
Frasi
su bentu ndhe iscudet s'ischissone ◊ una die ti apo bidu castagnendhe: cun manu lestra collias s'iscrissone ◊ s'ischissone ocanno est calannonne chena èssere lómpia sa castagna
2.
in conca pro ti rèndhere atraente giughes un'ischissone apena abbertu!…
Terminologia scientifica
rbr; anra, erinaceus aeuropeus var. italicus
Traduzioni
Francese
bogue
Inglese
chesnut husk
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio della castagna,
rìccio
Tedesco
Kastanienigel,
Igel.
ràga , nf Definizione
su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu
Sinonimi e contrari
arone,
cugudha,
gurgudhu,
ischissone,
ispunzola 1
/
aterga
Cognomi e Proverbi
smb:
Raga, Ragas
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
bogue
Inglese
chesnut husk
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio
Tedesco
Kastanienigel,
Fruchtbecher,
Cupula.
tzintzínu , nm Definizione
arritzone de mare, genia de animaledhu tundhu, a ispinas longas a dónnia parte: de sa calidade fémina si papant is oos, chi si agatant aintru a bisura de silibbas de aràngiu (fintzes de matessi colore) ma meda prus piticas mancu su tanti de unu cocerinu / is partis de unu tz.: scroxu, ispina, buca, títulas (ous), sidhus (genia de bentosas)
Sinonimi e contrari
tzinnea
Terminologia scientifica
anb, arbacia pustulosa, paracentrotus lividus, echinus acutus, e. melo, sphaerechinus granularis
Etimo
itl.l.
zinzino
Traduzioni
Francese
oursin
Inglese
sea urchin
Spagnolo
erizo de mar
Italiano
rìccio di mare
Tedesco
Seeigel.