Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

fundhuràssu , nm Definizione duas calidades de erba: a) erba de porcus, erba o latuca porchina, b) limba, língua e fintzes origa de cani Sinonimi e contrari limbuda 1, lolloiosa / nughenughe 1 Terminologia scientifica rba, Echium plantagineum, Cynoglossum creticum Etimo srd. Traduzioni Francese langue-de-bœuf, cynoglosse Inglese dog's tongue Spagnolo viborera, lengua de perro Italiano lìngua bovina, cinoglòsso Tedesco eine Natterkopfsorte (Echium), eine Hundszungesorte (Cynoglossum).

lampàtu, lampàtzu , nm: lapatu, lapatzu, lempassu, lempatzu, limpassu, lompatzu Definizione erba bona po istangiare su sàmbene, limba de cane Sinonimi e contrari alabatu, cannaurpe, melacra Frasi fiat in gherra cun bentu, cun lampatzu e cannisoni (B.Pisanu)◊ su soli de martzu ferit che lampatzu ◊ podiat circai calincunu fundu de lempassu e limporra Terminologia scientifica rba, Rumex crispus Etimo ltn. lapathium + lappaceum Traduzioni Francese oseille crépue Inglese dock Spagnolo romaza, lengua de vaca Italiano lapàzio Tedesco Sauerampfer.

límba , nf: limma 2, língua Definizione músculu ladu e longu in su fundhu de sa buca chi si movet po agiudare a matzigare, a ingurtire e po foedhare; su limbàgiu o foedhóngiu de sa gente, capacidade de nàrrere su chi sa mente pentzat, registru e singiale de s'istória, de sa cultura e de s'identidade de unu pópulu / calidades de erba assimbigiadas a una limba po comente faent sa fògia: l. de boe (Borago officinalis); l. de cane (Cynoglossum creticum, C. officinale, Rumex crispus) Sinonimi e contrari limbàgiu / cdh. linga Modi di dire csn: filu o pitu de sa l. = itl. frènulo; truncu de sa l. = s'ala russa, a parte de daisegus; sa punta = sa parte prus addainanti e chi prus si moet; a limba a pala = a limba fora, cun pelea meda; imbrutàresi sa l. = nàrrere male de ccn.; l. mala = limba de fogu, limbi malu, limbi mala, punghixola, unu o una chi istat ponindhe male de s'àteru; limbi presu = chi no podet faedhare comente cheret; leare a unu a l. = dare crétida a su chi narat, fàghereli nàrrere o impromítere una cosa; èssere leadu a l., a sa l. = àere pecu, àere male a sa limba, fintzas in su sensu de no resèssere a faedhare o de no faedhare bene pro carchi male; leare sa limba a unu = fàghere s'efetu de no pòdere faedhare, de no faedhare; torrare sa l. a ccn. = torràreli sa capatzidade chi aiat pérdidu o no teniat de faedhare; pèrdiri língua = istare mudos, callare; iscapai língua (nadu de sa criadura) = comintzare a faedhare; portai unu fuedhu in punta o in pitzedhu de sa língua = pàrrere de chèrrere ammentare sa peràula ma chentza bi resèssere; portai sa l. longa = èssere limbi longos, faedhare male, tropu, nàrrere peràulas pesantes, èssere limba de foete; ciogare sa l. = critigare, faedhare male de s'àteru; èssiri ispuntu de língua = èssere limbilongu, faedhare male; trobedhai sa l. = atropeliai fuedhendu, no resèssere a faedhare bene, impresse, a nàrrere totu; ischire una l. = isciri fuedhai, cumprèndiri una língua; èssere totu limba pista (su fuedhai de una chistioni) = fuedhai po debbadas, po nudha; zúghere sa limba sica = abarrai citius; andai a limba tira tira = a malu ispravorzu, apretados a birgonza; nàrriri una cosa, fuedhai a truncu de l. = a limba lada, che unu chi no podet faedhare, imbriagu o malàidu (chi est perdindhe sos atuamentos); samunàresi sa l. = nàrrere totugantu su chi unu tenet in gana de nàrrere, fintzas faedhendhe male, chentza rispetu, mescamente pro si pagare de carchi male chi li ant fatu; pònneresi l. manna = faedhare chentza birgonza e ne critériu; nàrrere o faedhare sut'a l. = in suspu, in cobertantza; língua tua santa! = e deabbonu chi siat comente ses nendhe! Frasi portaimidhu unu cichedhu de àcua, ca portu sa língua grussa e impastara! ◊ manighendhe cumbinat de si mossigare sa limba ◊ su male chi at tentu l'at leadu a sa limba e no podet faedhare 2. prus de unu a limba lada, cotu dae su sutzu de su sarmentu, mancu si l'afurcarzant istat reu ◊ a limba a pala, assagatatos, si sont imbolatos a terra ◊ sentza ndhe pòdere, est trazendhe sa carena a limba fora ◊ cumenti ca dh'as nau a truncu de língua no dhu cumprendu! ◊ chi sa língua mia no est frabància, cussa picioca no dh'eus a torrai a biri 3. sa limba mustrat chie est sa zente ◊ si unu pópulu perdet sa limba perdet totu ◊ sa limba chi si salvat est sa chi benit impreada cada die in totu ◊ sa cosa piús rica e bella chi sos pòveros ant e chi niunu lis podet leare: sa limba ◊ sa limba est su sidhadu veru de sa cultura de unu pópulu ◊ sa língua de mamma mia, antiga de candu est mundu, est bella oindí coment'e ariseru 4. in dónnia logu dhui funt is línguas malas ◊ e it'est, filla tua oi at iscapau língua? no fuedhat mai! ◊ no est presu a limba, cussu, no! ◊ lèalu a limba e si est ómine za no torrat in daisegus! ◊ si est postu de limba nandhe: Cussu est preitosu! ◊ nàrrere no poto de tantas vanidades, ca cantecantu est totu limba pista ◊ samunadebbolla, sa limba: oro netu no timet taca, però! ◊ a totu cudhos ci mi ant fatu male los perdono de limma e de coro ◊ circa de t'iscabbúlliri, fillu miu, e sempri cun sa língua, lah: dhis at a intrai prus de is istocadas! ◊ no cumprendheit su chi cudhu cheriat nàrrere sut'a limba ◊ Nostra Segnora at torratu sa limba a una pòvera muta ◊ it’est, sa língua puru eis pérdiru, chi no arrispundeis?! Cognomi e Proverbi smb: Limba / prb: sa língua no portat ossu ma segat prupa e ossu ◊ sa limba mala ponet sa taca chei s'ozuermanu Terminologia scientifica crn Etimo ltn. lingua Traduzioni Francese langue Inglese tongue, speech Spagnolo lengua Italiano lìngua, favèlla Tedesco Zunge, Sprache.

limbibúdidu , agt: limbipúdiu Definizione nau de ccn., chi no faet àteru che foedhare male de calecunu naendho cosas chi no funt Sinonimi e contrari abbruxaderi, fogaresu, fogoneri, mincidiosu, mintapare Frasi dae atentu, ca cussu limbipúdiu de Tilipu ti ndh'est cenendhe sa vidha ca anca ses zelosu! Traduzioni Francese mauvaise langue Inglese backbiter Spagnolo mala lengua Italiano malalìngua Tedesco Lästermaul, Lästerzunge.

limbimàlu , agt, nm: linguamala Definizione limba mala, chi o chi foedhat male de is àteros naendho cosas chi no funt Sinonimi e contrari abbruxaderi, afusadore, afuseri, arrebbocadu, buchimórdiu, mintapare, missimpari / cdh. lingamala Frasi menzus chi istes mudu, limbimalu! Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese mauvaise langue Inglese slanderer Spagnolo mala lengua Italiano linguàccia Tedesco Lästermaul, Lästerzunge.