abbídere , vrb rfl: abbíere Definizione
coment'e bíere, su si acatare de sa cosa / pps. abbidu, abbistu
Sinonimi e contrari
abbillai,
abbitzare,
acatae,
saerare
Frasi
totu de incantu mi est boladu chena mi abbídere de cale manera ◊ sa morte nos ferit chi mancu nos ndhe abbidimus ◊ su tempus che est coladu chena mi ndhe abbíere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'apercevoir
Inglese
to perceive
Spagnolo
darse cuenta,
advertir
Italiano
accòrgersi
Tedesco
bemerken.
abbigiàre , vrb: abbisari,
abbitzare,
abbizai,
abbizare Definizione
arrennèscere a bíere o intèndhere (o fintzes a cumprèndhere) a manera de atinare o atuare a ccn. cosa candho acontesset o fintzes innanti (s'impreat fintzes in forma pronominale); ischidare, passare de dormiu a ischidau
Sinonimi e contrari
abbídere,
abbillai,
acatae,
ischidare,
saerare,
sagamare,
sapire
Modi di dire
csn:
abbizàresi de una cosa, abbizàresi una cosa, abbizàresi chi…; a ti ndhe cheres abbizare!… = ma càstia a biri tui!…; su malàidu no si abbizat = no atuat, at pérdidu sos sentidos
Frasi
mi abbitzo de mi atzapare in locu chi no connosco ◊ custos canes sunt distintos pro abbizare ◊ cudhos si nche fint abbizaos chi dego mi picabo sa merendha ◊ no ti abbizas chi cue bi at irballu?! ◊ mi apo abbizadu chi at intradu zente a s'ortu ◊ cosa ti as abbizadu istanote? ◊ est una cosa chi benit dae sene, chene mancu ti n'abbitzare ◊ canno cudhos si fint abbitzatos de s'istrantzu, l'aiant giuliatu ◊ fiza mia, ses prepotente chi non ti abbizas iscussiderada! ◊ sunt vetzos e si parent pitzinnos: a non si ndhe abbizare!…◊ su padronu est drommidu e non si abbizat de nudha ◊ chi mi ndi fuia abbisau, cussa trassa no dhi fut arrennéscia ◊ ti ndi furant sa cosa e mancu ti ndi abbisas!
2.
a ite ora ti ndhe ses abbizadu? ◊ ndhe tia chèrrere abbizare a su pitzinnu, ma est chito
3.
a ti ndhe cheres abbizare, ite pretesas chi tenet cussu muconosu?! ◊ a ti ne cheres abbitzare… e geo chi credia chi!…
Cognomi e Proverbi
prb:
iscuru a chie no si abbizat de su chi est!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'apercevoir,
se rendre compte
Inglese
to perceive
Spagnolo
percatarse,
darse cuenta
Italiano
accòrgersi,
notare
Tedesco
bemerken.
acatàe, acatài , vrb rfl: acatare 1,
agatare 1 Definizione
sapíresi de calecuna cosa, arrennèscere a bíere o intèndhere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
abbídere,
abbigiare,
abbillai,
saerare,
sagamare
Frasi
si ndi furant is domus e mancus si ndi acatais! ◊ no ti ndi acatas ca ses andendi mali? ◊ portiat in dossu fragu malu, ma pariat de no si ndh'èssere agatadu ◊ dh'ant fatu mali e si ndi est acatau ◊ no si est agatau de su chi fit faindhe ◊ ti che agatas betzu chi mancu ti ndhe acatas ◊ no si ne acatat ne batu e ne cane ◊ ti ndhe ses agatadu chi ses rutu in pecadu!◊ si est acatau ca no est che a innanti mancu cun is amigos ◊ su primu foedhu c'intendho ca deo mi ndhe acato candho is cosas funt capitadas ◊ apo iscurtau e solu tandho mi seo acatau ca ant fatu una cosa manna
Etimo
ctl.
acatarse
Traduzioni
Francese
se rendre compte
Inglese
to perceive
Spagnolo
darse cuenta
Italiano
accòrgersi
Tedesco
bemerken.