cogàlzu, cogàrzu , nm: corcarju,
corcàrgiu,
crocarzu,
crogàgiu,
crogàgliu,
crogàrgiu,
crogarzu,
crogaxu Definizione
ispétzia de cullera de corru po usu de is pastores in su cuile: dha faent de sa punta de unu corru de boe o de su mascu de is brebès, o fintzes de linna mannas / ungras de cogarzu = tropu longas; tocare su corcarju a ccn. (nadu brullendhe) = tocare sa manu
Sinonimi e contrari
collàrgiu,
cragallu,
giogalzu,
locarzu,
pilita
/
cdh. curredha
Frasi
no ndi dhu ant a bodhí mancu a crogaxu! ◊ in su cubile bi at abbarrau corcarjos e fruales ◊ a sos oto annos fio crapitarju: tandho li desi ghetu a su corcarju, a su recotu, a sa bituera (P.Piga)◊ e chie leat tirudhas, tirudhones, palas de forru e cogalzos!
2.
segadichelas cussas ungras de cogarzu!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie faghet trudhas faghet cogarzos ◊ chie zuchet corcarju papat late!
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
cochlearium
Traduzioni
Francese
cuiller de corne
Inglese
horn spoon
Spagnolo
cuchara de cuerno
Italiano
cucchiàio di còrno
Tedesco
Hornlöffel.
corrédhu , nm Definizione
min. de corru; istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu; istúgiu po chistire paperis; genia de tassa po bufare, de corru; genia de imbodhigadura de is pilos, petonaos a manera de fàere coment'e unu corru curtzu; fintzes una genia de pentzamentu o ravinu malu a iscutulare
Sinonimi e contrari
corritedhu
/
corredha,
corrigale
2.
a su maridu lu cumannaiat a bacheta e lu faghiat pisciare in corredhu ◊ a tabbacare de su corredhu meu chie bi at a pònnere maledade?!
Cognomi e Proverbi
smb:
Correddu
/
prb:
cartas cantant in corredhu
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
étui à corne
Inglese
horn-case
Spagnolo
estuche de cuerno
Italiano
astùccio di còrno
Tedesco
Hornfutteral.
corrigàle , nm Definizione
istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu
Sinonimi e contrari
corredha,
corredhu,
corriscedhu
Frasi
zughiat unu corrigale de tabbacu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tabatière de corne
Inglese
horn stuffbox
Spagnolo
petaca,
tabaquera
Italiano
tabacchièra di còrno
Tedesco
Schnupftabaksdose aus Horn.
corriscédhu , nm Definizione
istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu
Sinonimi e contrari
corredha,
corredhu,
corrigale
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tabatière de corne de bœuf
Inglese
ox-horn snuffbox
Spagnolo
petaca de cuerno de buey
Italiano
tabacchièra di còrno di bue
Tedesco
Schnupftabaksdose aus Horn.
córru , nm Definizione
genia de ossu longu, prus grussu in s'arraighina e a punta comente acabbat, chi essit a loba in conca a unos cantu animales; po assimbígiu, genia de antenna chi portant o chi bogant unos cantu bobbois; aina po sonare a surbadura; calecuna cosighedha, o una parte, a punta, parte de un'àina a puntas adata po púnghere e pigare (es. frochidha, frochita); cosa de pagu contu o nudha puru / min. corritedhu, corrixedhu, corrichedhu
Sinonimi e contrari
tzulumbone
/
corratzu,
cuzone,
unglone
Modi di dire
csn:
is corrus de sa buca = tretu inue abbojant sas laras a parte e àtera; su c. de sa manu = su tretu in mesu tra su pódhighe mannu e s'inditziali; corr'e vaca = vacacorru, zenia de cocoi; sos corros de su treutu, de sa furcheta, de sa luna, de su pani = parte puntzuda; sumbreri de corros = su capedhu de su predi de unu tempus; a c. de foras, de aintru = a s'ala de fora, de intro; corr'in cúcuru = zenia de puzone, lèpuri de argiola, pipiaghena; èssiri solu che unu c. = solu deunutotu; fai abbasciai is corrus a unu = irmurriare, fàghereli passare sa barrosia; pònnere sos corros a ccn. = intendheresila cun sa muzere (o si est fémina cun su maridu); segai a c. petza = de sbiàsciu, male, faghindhe o lassendhe carchi corru, a corru schíscinu; asub'e is corrus cincu sodhus = a prus de su dannu sa befe puru; bogare sos corros = (nadu de zente), lassai sa brigúngia, istare cun àtere chentza ndhe àere birgonza; betàresi a c. fichidu (in d-una chistione, in carchi cosa)= betàresi a burbas mortas, sentza de fai contu de su perígulu o de su dannu; zirare sos sete corros de sa bidha = bagamundai meda
Frasi
su crabitu est faghindhe sos corros ◊ su cocoi candho caminat bogat sos corros ◊ a su tirriolu sos pisedhos lu leant a corros pro lu fagher ballare
2.
est sicu che corru caldiadu ◊ est lanzu che corru ◊ est abbarrau solu coment'e unu corru dae candho li est morta sa muzere
3.
seciassí in su corru de su letinu, si no dhui at cadira! ◊ fait càschidus aici longus chi is corrus de sa buca dhi arribbant a is origas ◊ gei no mi ant a biri in su corru de su ballu!
4.
de totu su triballu chi li ses faghindhe a cussu tramposu ndhe as a tènnere unu corru!
5.
sonai, corrus, sonai po custa genti de cabuda ca una bècia fiuda si est torrada a cojai!
6.
su pupu est rutu e s'at fatu unu corru in chervedhos
7.
ita chi iast fatu s'ancara de dha isposai, nd'iast a èssi portau de corrus!…◊ ita bandera de corrus chi ti ant a cuncordai!…
8.
tue bogas sos corros candho no bi at neune! ◊ gai cheret, chi boghes sos corros!… toca e bae a su cumandhu, za no est cosa de ndhe aer birgonza! ◊ Frantziscu fit pranghindhe su de s'èssere betadu a corru fichidu in d-unu machine gai mannu
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
cornu
Traduzioni
Francese
corne
Inglese
horn
Spagnolo
cuerno
Italiano
còrno,
rébbio
Tedesco
Horn,
Zinke.
tufigédhu , nm: tufixedhu Definizione
gioga manna chi si manígiat fintzes po sonare coment'e corru
Sinonimi e contrari
bórnia,
corra,
corredha,
corróina,
tufa*
Frasi
tiu Perdu tenit unu tufixedhu chi s'intendit sa boxi de su mari portendidhu a s'origa
Terminologia scientifica
sjl
Traduzioni
Francese
triton
Inglese
triton
Spagnolo
tritón
Italiano
tritóne,
conchìglia a còrno
Tedesco
Tritonshorn.