cogàlzu, cogàrzu , nm: corcarju,
corcàrgiu,
crocarzu,
crogàgiu,
crogàgliu,
crogàrgiu,
crogarzu,
crogaxu Definition
ispétzia de cullera de corru po usu de is pastores in su cuile: dha faent de sa punta de unu corru de boe o de su mascu de is brebès, o fintzes de linna mannas / ungras de cogarzu = tropu longas; tocare su corcarju a ccn. (nadu brullendhe) = tocare sa manu
Synonyms e antonyms
collàrgiu,
cragallu,
giogalzu,
locarzu,
pilita
/
cdh. curredha
Sentences
no ndi dhu ant a bodhí mancu a crogaxu! ◊ in su cubile bi at abbarrau corcarjos e fruales ◊ a sos oto annos fio crapitarju: tandho li desi ghetu a su corcarju, a su recotu, a sa bituera (P.Piga)◊ e chie leat tirudhas, tirudhones, palas de forru e cogalzos!
2.
segadichelas cussas ungras de cogarzu!
Surnames and Proverbs
prb:
chie faghet trudhas faghet cogarzos ◊ chie zuchet corcarju papat late!
Scientific Terminology
ans
Etymon
ltn.
cochlearium
Translations
French
cuiller de corne
English
horn spoon
Spanish
cuchara de cuerno
Italian
cucchiàio di còrno
German
Hornlöffel.
corrédhu , nm Definition
min. de corru; istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu; istúgiu po chistire paperis; genia de tassa po bufare, de corru; genia de imbodhigadura de is pilos, petonaos a manera de fàere coment'e unu corru curtzu; fintzes una genia de pentzamentu o ravinu malu a iscutulare
Synonyms e antonyms
corritedhu
/
corredha,
corrigale
2.
a su maridu lu cumannaiat a bacheta e lu faghiat pisciare in corredhu ◊ a tabbacare de su corredhu meu chie bi at a pònnere maledade?!
Surnames and Proverbs
smb:
Correddu
/
prb:
cartas cantant in corredhu
Scientific Terminology
stz
Translations
French
étui à corne
English
horn-case
Spanish
estuche de cuerno
Italian
astùccio di còrno
German
Hornfutteral.
corrigàle , nm Definition
istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu
Synonyms e antonyms
corredha,
corredhu,
corriscedhu
Sentences
zughiat unu corrigale de tabbacu
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
tabatière de corne
English
horn stuffbox
Spanish
petaca,
tabaquera
Italian
tabacchièra di còrno
German
Schnupftabaksdose aus Horn.
corriscédhu , nm Definition
istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu
Synonyms e antonyms
corredha,
corredhu,
corrigale
Scientific Terminology
stz
Etymon
srd.
Translations
French
tabatière de corne de bœuf
English
ox-horn snuffbox
Spanish
petaca de cuerno de buey
Italian
tabacchièra di còrno di bue
German
Schnupftabaksdose aus Horn.
córru , nm Definition
genia de ossu longu, prus grussu in s'arraighina e a punta comente acabbat, chi essit a loba in conca a unos cantu animales; po assimbígiu, genia de antenna chi portant o chi bogant unos cantu bobbois; aina po sonare a surbadura; calecuna cosighedha, o una parte, a punta, parte de un'àina a puntas adata po púnghere e pigare (es. frochidha, frochita); cosa de pagu contu o nudha puru / min. corritedhu, corrixedhu, corrichedhu
Synonyms e antonyms
tzulumbone
/
corratzu,
cuzone,
unglone
Idioms
csn:
is corrus de sa buca = tretu inue abbojant sas laras a parte e àtera; su c. de sa manu = su tretu in mesu tra su pódhighe mannu e s'inditziali; corr'e vaca = vacacorru, zenia de cocoi; sos corros de su treutu, de sa furcheta, de sa luna, de su pani = parte puntzuda; sumbreri de corros = su capedhu de su predi de unu tempus; a c. de foras, de aintru = a s'ala de fora, de intro; corr'in cúcuru = zenia de puzone, lèpuri de argiola, pipiaghena; èssiri solu che unu c. = solu deunutotu; fai abbasciai is corrus a unu = irmurriare, fàghereli passare sa barrosia; pònnere sos corros a ccn. = intendheresila cun sa muzere (o si est fémina cun su maridu); segai a c. petza = de sbiàsciu, male, faghindhe o lassendhe carchi corru, a corru schíscinu; asub'e is corrus cincu sodhus = a prus de su dannu sa befe puru; bogare sos corros = (nadu de zente), lassai sa brigúngia, istare cun àtere chentza ndhe àere birgonza; betàresi a c. fichidu (in d-una chistione, in carchi cosa)= betàresi a burbas mortas, sentza de fai contu de su perígulu o de su dannu; zirare sos sete corros de sa bidha = bagamundai meda
Sentences
su crabitu est faghindhe sos corros ◊ su cocoi candho caminat bogat sos corros ◊ a su tirriolu sos pisedhos lu leant a corros pro lu fagher ballare
2.
est sicu che corru caldiadu ◊ est lanzu che corru ◊ est abbarrau solu coment'e unu corru dae candho li est morta sa muzere
3.
seciassí in su corru de su letinu, si no dhui at cadira! ◊ fait càschidus aici longus chi is corrus de sa buca dhi arribbant a is origas ◊ gei no mi ant a biri in su corru de su ballu!
4.
de totu su triballu chi li ses faghindhe a cussu tramposu ndhe as a tènnere unu corru!
5.
sonai, corrus, sonai po custa genti de cabuda ca una bècia fiuda si est torrada a cojai!
6.
su pupu est rutu e s'at fatu unu corru in chervedhos
7.
ita chi iast fatu s'ancara de dha isposai, nd'iast a èssi portau de corrus!…◊ ita bandera de corrus chi ti ant a cuncordai!…
8.
tue bogas sos corros candho no bi at neune! ◊ gai cheret, chi boghes sos corros!… toca e bae a su cumandhu, za no est cosa de ndhe aer birgonza! ◊ Frantziscu fit pranghindhe su de s'èssere betadu a corru fichidu in d-unu machine gai mannu
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
cornu
Translations
French
corne
English
horn
Spanish
cuerno
Italian
còrno,
rébbio
German
Horn,
Zinke.
tufigédhu , nm: tufixedhu Definition
gioga manna chi si manígiat fintzes po sonare coment'e corru
Synonyms e antonyms
bórnia,
corra,
corredha,
corróina,
tufa*
Sentences
tiu Perdu tenit unu tufixedhu chi s'intendit sa boxi de su mari portendidhu a s'origa
Scientific Terminology
sjl
Translations
French
triton
English
triton
Spanish
tritón
Italian
tritóne,
conchìglia a còrno
German
Tritonshorn.