fàda 2 , nf, nm: fadu Definizione
cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala; sa volontade de Deus
Sinonimi e contrari
afaru,
aura,
deltinu,
ostinu,
praneta,
solte
Modi di dire
csn:
èssere a su fadu ’e Deu = acomenti Deus bollit; a fadu ’e nemmos = acomenti bollit andai, andai de passei suu
Frasi
una betzita tzega, palpat sa roca ue, tremendu fadu, s'amore sou s'est cambiadu in pedra ◊ ma si a su fadu mai nisciunu si podet frànghere, si ancora devo piànghere, tet èssere iscritu gai! (Grolle)◊ sorte apas e fada! ◊ a tie, coro meu, Deus ti diat fadu! ◊ est díciu antigu e de su mundhu fadu: - Chie narat su giustu est odiadu! ◊ ah ita fadu chi nos at giutu a nos iscollare! ◊ no at tentu ne dícia e ne fada ◊ ite mala fada, maridu meu: ti at mortu zente mala! ◊ sa fada l'at posta Deu
Etimo
ltn.
fatum, (pl. fata)
Traduzioni
Francese
destin
Inglese
fate
Spagnolo
hado,
destino
Italiano
fato,
destino
Tedesco
Schicksal.
ostínu , nm: istinu,
ustinu Definizione
cosa chi no benit, no dipendhet de sa volontade umana / zirada de o. = furriada, cambiamentu mannu (in malu) de sa sorte
Sinonimi e contrari
aura,
deltinu*,
fada 2,
praneta,
solte
Frasi
contr'a s'ostinu de su fadu aversu nois devimus grunare sa testa (P.Casu)◊ pastore mannu, pro zirada de ostinu est torrau a unu pecus
Traduzioni
Francese
destin,
fatalité
Inglese
fate
Spagnolo
destino,
hado
Italiano
destino,
fatalità
Tedesco
Schicksal.
pranèta , nf, nm: preneta,
prenetu Definizione
cosa chi no benit o no dipendhet de sa volontade umana, chi no si podet ischire e podet èssere bona o mala (ma si narat fintzes coment'e dannu, male): prenetu si narat fintzes coment'e agt.; pentzamentu chi faet istare male
Sinonimi e contrari
afaru,
aura,
deltinu,
fada 2,
ostinu,
solte
/
matana,
pensamentu
/
ttrs. prineta,
prinetu
Modi di dire
csn:
ficare che preneta = incravai, cravai de no si movi prus; istare che preneta = abarrai ananti coment'e umbra, cosa chi fait a timi, chi istrobbat; falare che preneta = arrui a corpu, acontessi de un'improntu; andhare, mòeresi che preneta = acoment'e lampu; èssere o istare mortu e prenetu = mortu ’eretu, mortu própiu, firmu acoment'e mortu, che perda, o fintzas ammammalucau
Frasi
cussu est nàsciu cun preneta bona ◊ custa est sa preneta de s'ómini: nàsciri, crèsciri e mòrriri ◊ Deus ti diet bona preneta! ◊ sa preneta no dha cumandaus nosu!◊ isperdíssia s'eternu arguai de ódios, istridos e prenetas! (G.Ruju)◊ andhe preneta sa mia!…◊ a chie che at leadu su puntorzu li prego sa mala preneta! ◊ dèu e tui seus alliongiaus a sa própiu preneta ◊ ancu li falet una preneta! ◊ a donniunu su praneta suu!
2.
pro custu giamendhe a tue isto in tanta preneta ◊ mi est ruta s'acheta currindhe: no la potei salvare dae sa preneta sua! ◊ a fortza de preguntas e prenetas so reséssidu a bídere ue fint ◊ sa preneta de s'ama segat su sustu de su pastore ◊ astore malaitu, lassa su prenetu, lassa sas ganas de ti che collire sa columba! ◊ sa mente mi peleo cun prenetos ponindhe fatu tou ◊ mi pessighit che preneta
3.
si est beru chi su destinu est prenetu, pruite no si est ammajada de unu chi li aiat dadu una bandhela e no un'iscobile malu che a mie?
4.
cretas ch'isto inie mortu e prenetu iscurtendhe a issos? ◊ no istes mortu e prenetu, triballendhe: faghe! ◊ comente at ischidu de su dannu est abbarrada morta e preneta
Etimo
ctl.
planeta
Traduzioni
Francese
destin
Inglese
fate
Spagnolo
destino,
hado,
suerte
Italiano
destino
Tedesco
Schicksal.