acobiài, acobilàre , vrb: acoilae,
acoilare,
acoliai,
acoliare,
acubilare,
acugliai,
acuilai,
acuilare,
acuvilare,
aculiai,
aculiare,
cubilare Definizione
fàere fúrriu, torrare a cuile, a su crocadórgiu, andhare a crocare, fintzes pònnere in su crocadórgiu; istare o pònnere in calecunu logu, aintru, asuta, po si aprigare o cuare; istare in asséliu, firmu, su si apaghiare
Sinonimi e contrari
acoiletare,
acojai,
acuae,
apatai,
apogiai,
assebiai,
impudhilare
| ctr.
bocare,
essire,
pesare
Frasi
iscurtabas sos puzones su sero acubilandhe (P.Mura)◊ furriadorzu de istrias, acoilas bobborrotis e tirpias (L.Loi)◊ sas rúndhines sunt aculiadas in su filu ◊ is pillonedhus fiant acobiaus ◊ su pilloni innòi si acúliat a pausai
2.
furiat pruendu e po no m'isciundi mi seu aculiau ◊ no ia postu menti a babbu a m'aculiai in domu sua is dis de cussa strasura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se coucher,
s'abriter
Inglese
to return to the fold to go back to sleep to shelter
Spagnolo
cubilar,
cobijar
Italiano
rientrare nell'ovile,
ritirarsi a dormire,
ripararsi
Tedesco
in den Stall zurückkehren,
schlafengehen,
sich unterstellen.
contoniàe, contoniài, contoniàre, contoniàri , vrb Definizione
torrare (e fintzes batire) a contone, a domo, furriare o recuire a bidha
Sinonimi e contrari
arrefurai,
furriai,
ghirare,
recoire,
recòrdere,
remunire,
soniae
/
pigai,
poltare
| ctr.
essire,
tocai 1
Frasi
us ómmines, pacubbene de issus, candho contoniànt contoniànt! ◊ bai ca babbu tuu ti dhu donat in costas su súcuru, candu contóniat! ◊ si ndi pesàt a iscuriu e contoniàt a s'iscorigadroxu ◊ is bòis a merí contóniant a bidha ◊ mi nci contóniu a domu ◊ fui circandho is mannalitzas ca non funt contoniatas a domu
2.
de sa buca de is pipius e de is piciochedhus ti as contoniau su bantu (Ev)◊ s'arroda de su tempus ndi at contoniau artis noas e fuedhus nous ◊ cudhus funt andaus a ndi contoniai is bacas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rentrer
Inglese
to come back
Spagnolo
regresar
Italiano
rientrare
Tedesco
zurückkehren.
ghiràre , vrb Definizione
coment’e acabbare su giru, torrare (o fintzes portare cosa) a su logu inue s’istat, inue si faet abbitu / ghirare sa zanna = tambare, acostai sa porta
Sinonimi e contrari
arrefurai,
contoniai,
recoire,
recòrdere,
remuire
/
batire,
poltare
/
afacai,
tambai
| ctr.
essire,
tocai 1
Frasi
pessaio chi Bore fit ghirendhe ◊ ghirandhe de un'imperju s'est firmau in s'iscopile ◊ chin isse nos semus imbénnitos ghirànnennos ◊ in domo de s'emigradu fit unu solu s'isetu: ghirare! ◊ ghiràtebbos e corcatebbonche! ◊ candho li ghiro a tardu, sa fémina s'inchietat!
2.
ghira sa zanna abbellu abbellu, ca pro s'allabentu tuo mi nche ischidas su pitzinnu
3.
amus ghiradu linna ◊ e tue nche cheres ghirare s'istégliu chin sa moto?
Etimo
ltn.
gyrare
Traduzioni
Francese
rentrer
Inglese
to return
Spagnolo
volver,
regresar
Italiano
rientrare,
far ritórno
Tedesco
zurückkehren.