ammarturàe, ammarturài, ammarturàre , vrb: ammarturiai,
ammarturiare,
marturare Definizione
orrúere a malàidu a tempos longos, màrtire, chentza ndhe pòdere sanare; nau cun arrennegu, abbarrare a tropu in letu, istare sèmpere crocau, chentza trebballare
Sinonimi e contrari
irmalaidare
Frasi
nos diamus ammarturiare labandhe a modhe in su ribu! ◊ aite isto in su letu, a mi ammarturare peus?! ◊ no si podiat movi poita de otu annus si fut ammarturau
2.
at fatu su letu e si nc'est ammarturada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
demeurer infirme
Inglese
to fall ill for a long time
Spagnolo
enfermar de forma crónica
Italiano
ammalarsi a lungo
Tedesco
lange erkranken.
ingroédhu , nm Definizione
manera de fàere is cosas tropu abbellu abbellu, chentza presse peruna a tropu; cosighedhas de fàere, impícios de pagu contu, inghírios
Sinonimi e contrari
apódhiu,
cassàssia,
immajonu,
isténia,
lentesa,
priura
/
ifiligristos,
inghíriu
| ctr.
lestesa,
presse
2.
sico a istudiare: totu su restu de sos ingroedhos meos abbarrant addaesecus, como! (A.M.Carta)
Traduzioni
Francese
lenteur,
longueur
Inglese
slowness
Spagnolo
lentitud
Italiano
lungàggine
Tedesco
Länge.
iscaltinàre , vrb: iscartinare,
scartinai Definizione
orrúere (o fintzes betare, iscúdere) a terra de mala manera, a istràmpidu forte
Sinonimi e contrari
addrabbulai,
arrúere,
iscasidhare,
isdegorare,
isdobbiare,
orrue 1,
rúchere
/
aciapuai,
atapai 1
Frasi
cudhu marzane tentu a lobu iscudiat a sa tzurpa de unu muru a s'àteru iscartinandho a terra totu su chi atzapaiat ◊ chirca de ndhe l'iscaltinare dae su letu, ca est ancora drommida goi a tardu!
Traduzioni
Francese
s'abattre
Inglese
to fall heavily
Spagnolo
desplomarse
Italiano
stramazzare
Tedesco
stürzen (der Länge nach).
longària , nf: lungària Definizione
sa mesura de is cosas cunsiderada in sa parte prus manna, a istúturu de sa largària, su èssere longu de is cosas
Sinonimi e contrari
longhesa,
longhia,
longhiori,
longura
| ctr.
curtzària
Frasi
custu, candu s'iscarescit su metru, misurat a palmus is longàrias e is ampràrias! ◊ cussa roca zughet chimbanta metros de longària
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
longueur
Inglese
length
Spagnolo
largo,
largura
Italiano
lunghézza
Tedesco
Länge.
pedonàre , vrb: peonare Definizione
camminare meda a pei
Sinonimi e contrari
ispeotare
Frasi
fui peonandhe a cara a domo, lenu che batu ◊ a peonare mi tocat!
Traduzioni
Francese
trotter
Inglese
to trek
Spagnolo
trotar
Italiano
scarpinare
Tedesco
lange gehen.
tracàza , nf Definizione
chistionu a isciolóriu, chentza contu e chentza cabu
Sinonimi e contrari
iscantarúmene
Traduzioni
Francese
propos dénués de fondement
Inglese
long and idle talk
Spagnolo
parrafada,
discurso vano
Italiano
discórso lungo,
inùtile e sènza fondaménto
Tedesco
lange,
unnütze Rede.