Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
rentésu , pps, agt: retentu,
retesu Definizione
de rentènnere; nau de un'arremu de sa carena, chi no tenet o no faet fortza; nau de ccn., chi portat un'arremu invàlidu, cancarau, chi no dhi giuat
Sinonimi e contrari
aggrammiadu,
baldadu 1,
baldu,
cancaradu,
tuglidu
| ctr.
iscapu
/
sanu
Modi di dire
csn:
rentesu a una perra = chi li at faladu paràlisi a totu unu lados de sa carena; zúghere, dare o pònnere una cosa a retentu = a pagu a pagu, sentza de ispraxi meda sa manu, a mindigu; muntènnere a ccn. a retentu in carchi cosa = donai sa cosa a mindigu, a pagu a pagu
Frasi
l'est retenta sa limba e non b'at faedhadu prus
2.
sa bertighita si li giraiat in manos cun isfortzu, ca pariat rentesa dae sos punzos
3.
s'amigu tou at sas ancas rentesas ◊ babbu tou est rentesu de su totu ◊ zughiat una manu retenta ◊ portat unu bratzu retentu, casi cancarau ◊ portu is cambas retentas, no potzu movi mancu is peis!
4.
sos chi ant una mischina pintzione finas s'abba bufant a retentu (Sassu)◊ cussu est nàschidu cun sos sentidos a retentu ◊ cuss'abba sumit a retentu ◊ sa cara trista sua mi teniat a retentu sa gana de bi bugliare ◊ cun cussos andha a retentu, ca sunt malos!
Traduzioni
Francese
retenu,
paralysé
Inglese
retained,
paralized
Spagnolo
retenido,
paralizado
Italiano
ritenuto,
paralizzato
Tedesco
zurückgehalten,
gelähmt.
tuglídu , pps, agt, nm: tulidu,
tullidu,
tulliu Definizione
de tullire; nau de un'arremu, chi est retesu, cancarau, malu, no podet fàere fortza; nau de ccn., chi o chie portat un'arremu, o est in totu, irvàlitu, addoliau, malàidu / su tulliu de sa férula = sa chima, cabadhu de férula
Sinonimi e contrari
aggrauncidu,
baldadu 1,
baldu,
istropiadu,
rentesu,
tzemiau
2.
ogus iscaringiaus, ne is istérrias de cinixu aundi is làndiris tullius, cument'e pardaxus assentaus, acamant in s'umbra
3.
cun sa tua assisténtzia e divina vertude ant a tènnere sa salude sos tuglidos ◊ mira sos isconsolados, rimédia sos tuglidos!
4.
a piticos si faiaus su cadhu de canna o de tulliu, e de tulliu si faiat su carru po giogae
Etimo
spn.
tullido
Traduzioni
Francese
paralytique
Inglese
paralytic
Spagnolo
paralítico
Italiano
paralìtico
Tedesco
gelähmt.