bàlu , avb: (cun /b–/ a lampalughe apustis de vocale)
galu* 1 Definizione
fintzes como, chi no at acabbau, chi si agatat como puru nau de tempus chi est durandho fintzes in su tempus chi si foedhat: si narat fintzes in su sensu de in prus, a prus de s'àteru
Sinonimi e contrari
ancora
Frasi
sas piantas chi gighent balu vida parent pedendhe su bàlsamu divinu a sas aeras (G.Monzitta)◊ sunt passados chimbanta annos e balu mi ndhe ammento ◊ su campile fit cun totu s'elva balu bilde ◊ so cuntentu de ti poder balu ajuare
2.
issos como nos sighint a mirare e pregant alu pro nois ◊ alu, a Babbu nostru li dimandhamos de nos difèndhere dae sas tentasciones
Traduzioni
Francese
encore
Inglese
still
Spagnolo
todavía,
aún
Italiano
ancóra
Tedesco
noch.
bis , avb Definizione
in latinu, po nàrrere duas bortas, un'àtera borta: candho is ispetadores bolent intèndhere o bíere a duas bortas un'ispetàculu ca dhis est pràchiu pedint su bis
Traduzioni
Francese
bis
Inglese
encore
Spagnolo
bis
Italiano
bis
Tedesco
zweimal,
bis,
noch einmal,
Zugabe.
gàlu 1 , avb Definizione
fintzes como, chi no at acabbau, chi si agatat como puru, fintzes a unu tempus o data: giaet s'idea de unu tempus no totu passau, de tempus chi, de o po calecuna cosa, dhue ndh’at àteru, durat
Sinonimi e contrari
ancora,
balu
Modi di dire
csn:
èssere galu a túndhere, a manigare, a fàchere = chi no est tusu, no ant tusu, chi no ant manigadu, chi no est fatu, chentza túndhere, chentza manigare e gai; galu ch'est oe = oe chi est oe
Frasi
galu crua est s'àchina ◊ sas craes de su coro galu las apo deo ◊ che tenet trint'annos e galu bajana ◊ crediant de atzapare su locu galu serrau, invetzes fit apertu ◊ sos pitzinnos sunt galu a torrare
Etimo
itl.t
aguale
Traduzioni
Francese
encore
Inglese
more,
again,
still,
yet
Spagnolo
todavía,
aún
Italiano
ancóra
Tedesco
noch.
gargàgiu , nm: gargaxu,
gargazu,
gragàglia,
gragalla,
gragallu 1,
gragàrgiu,
gragaxu,
gregàgiu Definizione
nau de is crabas, pegus piticu chi tenet calecunu annu e chi, si est fémina, no at ancora angiau; nau de ccn., chi est piticu de carena
Sinonimi e contrari
agrallu
Frasi
in su bangu de tzia ita dha nant dhoi at petza de bòi, crabitus de lati, petza de gragalla, frisciuras e conchedhas
Terminologia scientifica
anall
Etimo
ltn.
gregarius
Traduzioni
Francese
chevreau,
cabri
Inglese
big kid
Spagnolo
cabrito
Italiano
caprettóne
Tedesco
noch nicht werfende Ziege,
noch nicht Mutterziege,
ne , cng: nen,
ni,
nin Definizione
foedhu chi s'impreat candho s'idea de nega reguardat prus de una cosa, mescamente duas o prus cosas bistas coment'e contràrias o diferentes, e sèmpere apustis de s'avb. de nega no, non / a/c.: candho portat ainnanti foedhu chi cumènciat cun cunsonante de sonu mudóngiu (o àtera chi in posidura intervocàlica si narat lébia) no dha lassat cambiare e dh'afortit: no cherzo ne casu e ne pane = nr. necàsu, nepàne ◊ no narat e ne faghet = nonnàrat e nefàghet ◊ ni noi ni dexi = ninnòi niddèxi ◊ ni totu e ni pagu = nr. nitótu e nipàgu (contrariamente a sa régula de su sardu de is cunsonantes mudòngias; ma si cunsideret chi ne benit de su ltn. nec e duncas acabbaiat cun cunsonante, comente de su restu acabbat fintzes sa forma nen)
Frasi
no bi andhamus ne deo e ne tue, ne oe e ne cras, ne como e ne posca ◊ Nostra Sennora fit pòvera e no possediat nen poledhu, nen cabadhu ◊ nen perdo e nen balanzo ◊ no podia andai ni ainnantis ni acoa ◊ custa cosa no est ni bella e ni bona ◊ custu mànigu no est ne bambu e ne salidu, ma zustu ◊ no mirat ne a birde ne a sicu ◊ cust'isposóriu no si depit fai, ne cras e ne mai ◊ non pigu nin pagu nin totu
Etimo
ltn.
nec
Traduzioni
Francese
ni
Inglese
neither,
nor
Spagnolo
ni
Italiano
né
Tedesco
und nicht,
auch nicht,
noch,
weder… noch.