ànnu , nm: Definitzione
su tempus chi dhue ponet sa Terra po fàere unu giru intreu a inghíriu de su Sole: 365 dies, 5 oras, 48 minutos e 46 segundhos (de contare una die in prus dónnia bàtoro annos, candho su mese de freàgiu faet 29 dies); sumana de dóighi meses, nau fintzes po annada / min. annixedhu, nau in su sensu de tempus meda; annu-lughe = genia de misura po inditare sa distàntzia de is astros, est su tretu chi faet sa lughe in tempus de un'annu
Maneras de nàrrere
csn:
s'a. chi est currindhe = ocannu; a. chin/cun a. = dónni'annu chen'e farta, un'annu avatu de s'àteru; zenias de augúrios: a largos annos!, atrus annus mellus!; fàghere sos annos = lòmpere sos annos (sa die de sa nàschida); furriai s'a. = fàghere cuntratu nou cun su matessi mere, a s'annu; segai s'a. = iscontzare s'acordu, segare su cuntratu; est s'a. a…, su mese a… (a sa die chi si narat) = fait o lompit s'annu, su mesi; bogàreche sos… (númeru) annos = fai, lòmpiri is (númeru) annus; mancai sa mellus dí de s'a. (a unu) = mancare sa menzus cosa (sa sabidoria, su tinu); bòlliri passai s'a. po noi mesis = pretènnere tropu; su nuntzu de s'a. = zenia de candhelarzu, sa costuma de andhare sos pisedhos de domo in domo, su manzanu de Annunou, a pedire s'istrina
Frases
s'annu abbinente ◊ ti emu a bolli cent'annus che a oi festegiau! (Locci)◊ fit s'annu milli e noighentos ◊ como est in sos deghe annos chi semus cojados ◊ bèni cosias cussas crapitas: mi funt duradas annus e annus!
2.
si bollu cumbirai ca oi fatzu is annus ◊ - A cent'annus cun saludi! - E tui a dhus contai!
3.
su vintibàtoro de làmpadas est s'annu de su biadu
4.
de un'annixedhu apu acabbau!…◊ de candho at tentu cussu male, siscura, no che at bogadu mancu s'annu! ◊ sos chent'annos che voches!
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
ltn.
annus
Tradutziones
Frantzesu
an,
année
Ingresu
year
Ispagnolu
año
Italianu
anno
Tedescu
Jahr.
Annunóu , nm Definitzione
sa prima die de s'annu
Tradutziones
Frantzesu
nouvel an,
le jour de l'an,
le premier de l'an
Ingresu
new year's day
Ispagnolu
Año Nuevo
Italianu
Capodanno
Tedescu
Neujahr.