tóniu , nm: tonu Definitzione
genia de marca de sa boghe e de is sonos, genia de gradu de artària; manera de nàrrere sa cosa faendho a cumprèndhere un'idea (es. arrennegu, ifadu, àrchidu, pore, cuntentesa) chi no si iat a pòdere cumprèndhere po su solu nàrrere is foedhos
Sinònimos e contràrios
tonada,
tonalidade
Maneras de nàrrere
csn:
nàrrere, rispòndhere, fàghere cosa a tonu = comente depet èssere, cufromma a su chi est zustu de si aspetare, a deghile
Frases
sos voes arreghiant o torraiant a annare sicunnu su tonu e sa longària de su frúschiu
2.
custa cantone cheret cantada in tóniu de atitu
3.
bi cheret chi s'iscríere andhet a tonu cun su lèzere
Tradutziones
Frantzesu
ton
Ingresu
tone
Ispagnolu
tono
Italianu
tòno
Tedescu
Ton.
tóu , agt, prn: tuo,
tuu,
tú Definitzione
chi (su chi, totu su chi) est, o apartenet o pertocat a tie (ccn. borta dhu narant in su sensu de po tui): coment'e agt. acumpàngiat númene mascu síngulu (ma fintzes un'avb.) e si ponet sèmpere apustis che a totu is possessivos (a/c: po fémina si narat tua, su pl. tuos, tuus, tuas, e candho si narat de númenes diferentes, mascu e fémina pigaos impare, cuncordat cun s'úrtimu, su chi portat prus acanta); a logos in làcana de foedhadas, po mascu de 2ˆ pers. sing. ponent sa forma fémina (deasi paret, ma po variare is vocales chi iant a arresurtare oguales, "tuu"): a prasere tua, babbu tua, fillu tua, s'artículu tua, ca no narant ne tou, ne tuo, ne tú
Sinònimos e contràrios
| ctr.
agenu
Maneras de nàrrere
csn:
sos tuos, is tuus (fuedhendi de genti) = is parentis tuus; in pitzus tus = subra tua
Frases
ajó, move ca andhaus de anca est babbu tuo! ◊ totu est chi l'ispetet, s'azudu tou, cudhu malevadadu!…◊ càstia su chi fait s'amigu tú! ◊ oe no fachet a travallare in s'ortu tú ◊ mannedhu tuo at rejone ◊ pro dischente pícati a Maurissu, fitzu tuo ◊ frade tou caru ◊ fatu tou mi cheria! ◊ si una cosa no est sa tua no la deves tocare!
2.
cras benimus a triballare a su tou ◊ maridu miu est peus de su tuu ◊ ti sunt dendhe sa morte e mancu sos tuos ndhe ant dolentia ◊ crepint is de crepai, is mius impari a is tuus: sa coja si at a fai! ◊ custos ocros sont sos tuos
3.
su pensamentu tou dae sa mente mia no ndhe lu bogo mai
4.
sa manu de Deus pendit in pitzus tus
Sambenados e Provèrbios
prb:
a su tuu, tui
Ètimu
ltn.
tuus
Tradutziones
Frantzesu
ton,
le tien
Ingresu
your (s)
Ispagnolu
tu,
tuyo
Italianu
tuo
Tedescu
dein.