acòtza , nf: alcortza, ascortza Definitzione genia de druches: si narant dulcis de acotza cussos chi si faent cun sa forma e benint imbodhigaos cun sa pasta de tzúcuru e sa gomma, cun su prenimentu giai sèmpere de méndhula Sinònimos e contràrios incòrcia Terminologia iscientìfica drc Ètimu spn. alcorza Tradutziones Frantzesu gâteau aux amandes Ingresu almond cake Ispagnolu almendrado Italianu mandorlato Tedescu Mandelgebäck.
cafetúra , nf: cofitura, cufetura, cufitura, cunfetura Definitzione genia de druche (fintzes upm): una méndhula isciusta in d-una genia de capa bianca, a pígiu grussu tostau e druche / cufitura de filu = druci fatu cun croxu de aràngiu segau a tiras finis finis Sinònimos e contràrios cufitu Frases sas cufeturas las daent in sos isposonzos, in sos batizos, e gai Terminologia iscientìfica drc Ètimu itl. confettura Tradutziones Frantzesu dragée Ingresu sugarcoated almond Ispagnolu confite Italianu confètto Tedescu Pariser Mandel.
cucúja , nf: cucuza Definitzione sa méndhula candho est pitichedha, cun su chiu apenas ingendrau e a corgiolu modhe modhe; a logos dhu narant a sa síndria Sinònimos e contràrios cucusa, cucuta 1, mendhuledhu, mendhulita Frases chie si che lu màndhigat a cucuja no ndhe at a méndhula ◊ si picabat sos birdes, in beranu, pro andhare a cucuja ◊ est límpia che chibu de cucuja Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amande fraîche très tendre Ingresu green almond Ispagnolu almendra pequeña Italianu càtera Tedescu frühzeitige Mandel.
méndhula , nf: méndua, méndula, ménnula, míndula Definitzione genia de linna chi faet a mata manna e bogat unu frutu a duos corgiolos chi si arregollet sicau, bonu po su chiu maduru, impreau mescamente po fàere druches e de duas calidades principales: druche (manigiada meda) e marigosa (pagu pagu po amaretos) / min. mendhuledha; mendhuledhu = cucuja, sa méndhula candho zughet su chiu maduritu ma sa corza russa galu modhe; sa méndhula (upm) = su frutu; sas méndhulas = sas àrbures de méndhula / partes de sa méndhula: chiu o papu, pizolu, corza russa, corza fine (chi sichendhe si abberit sola e ispítzigat de sa russa); crezes sardas de méndhula durche: arrúbia, basili, bianca, cavaliera, conca de cani, cossu, croxu de ferru, farci, folla de préssiu, frantzesa, ghironi, malíssia/mauríssia, niedha, nuxedha manna, olla, perra, piricocu, ischina de procu, tundha, trexentina, vàrgiu; creze rànchida: pressiana; m. tidéntile = a corza pagu tosta chi faghet a segare fintzas a dentes Maneras de nàrrere csn: iscúdiri, bodhiri, iscroxai, segai, limpiai o ispapai méndula; sa méndula de su gúturu = su fundu de su paladari; secare sa m. chin su culu = èssiri susuncu, limidu a s'úrtimu etzessu Frases sas méndhulas fiorint premediu ◊ un'istria, sentz’e sonu perunu, si est apatada in d-una nai de méndua ◊ ingudheni dhoi at una bia in pesada chi pretzit is olias de is méndulas ◊ sa genti is matas de méndula ndi dhas ant segadas po dhas poni in su fogu e aici non ndi teneus una mancu po fai unu gatou! 2. bi at ménnula a duos chivos ◊ po ndi arragolli s’olia e sa méndua cicàt piciochedhus ◊ si at manigadu pagas méndhulas cun càriga ◊ sa méndhula dha ponent meda po fàere druches ◊ sa méndula de Cibirus fiat totu a duus papus ◊ sa méndhula si segat a martedhu Sambenados e Provèrbios smb: Mendula Terminologia iscientìfica frt, Prunus dulcis Ètimu ltn. amyndala Tradutziones Frantzesu amandier (arbre), amande (fruit) Ingresu almond (tree) Ispagnolu almendro, almendra Italianu màndorlo, màndorla Tedescu Mandelbaum, Mandel.
mendhulàrju, mendhulàrzu , nm: mennunàgliu, mendulaxu Definitzione logu prantau a méndhulas Sinònimos e contràrios mendhuladu, mendulari Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu amandaie Ingresu almond grove Ispagnolu almendral Italianu mandorléto Tedescu Mandelbaumgarten.
mendhulédhu , nm: menduledhu Definitzione sa méndhula candho est ancora pitichedha, cun su chiu chi cumènciat a si bíere ma cun su corgiolu modhe modhe Sinònimos e contràrios caughedhu 1, cucuja, mendhulita Frases de is úrtimas dis de abrili is piciochedhus allonghiànt is manus a su menduledhu ◊ sos pisedhos sunt apilliados a su mendhuledhu! Tradutziones Frantzesu amande fraîche très tendre Ingresu unripe almond Ispagnolu almendruco Italianu càtera Tedescu kleine Mandel.