Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
bèna , nf, nm: benu,
vena* Definitzione
genia de cundhutu inue passat su sàmbene in s'organísimu animale torrandho a su coro; corighedha de abba chi essit de terra; logu (mescamente in paris o logu campu) inue dhue sumit abba / min. benichedha
Sinònimos e contràrios
benale
/
benadroxu,
benassu,
benarzu,
benàtile,
benatinu,
bennaghe,
giuncarzu,
tuerra
Maneras de nàrrere
csn:
calai in benas = gustai meda una cosa; Sa bena = Su Cologone de Olíana, sa funtana prus manna de Sardinna
Frases
sa zente est assuta in benas de coro
2.
ocannu at próidu ma no at sassiadu sa terra e benos no ndhe at bogadu ◊ ube sos rios e benos no ant abbas currentes istat cracagliendhe sa rana ◊ su benu essiat a bullu de un'abberta de roca, suta su pizu de s'abba
Terminologia iscientìfica
crn, slg
Tradutziones
Frantzesu
veine
Ingresu
vein
Ispagnolu
vena
Italianu
véna
Tedescu
Ader,
Wasserader.
vèna , nf: bena Definitzione
genia de cundhutu ue passat su sàmbene in s'organísimu animale torrandho a su coro (si narat fintzes de cundhutu de su late); camba de abba mancari pitica chi essit de terra; genia de filu de un'orroca, de una pedra, de sa linna; capacidade de imbentare, creatividade / min. veníglia, venigedha = itl. capillare
Maneras de nàrrere
csn:
venas abbudronadas = irfodhionadas, guastas, itl. varici; sas venas = itl. àlbero venóso; v. maista o manna = artéria; v. maista o manna de su coro = itl. aòrta; vena de su gúturu = itl. vena giugulare; v. furcada = chi si forchidhat; v. apietada, giagada in conca = tupada cun sàmbene apretadu, itl. trombòsi; leare s'abba dai sa v. = circai de isciri sa beridadi; v. de minerale = filone; tènniri una v. de macu = pecare a macu; tènniri una v. de druci (nadu de cosas de manigare) = chi li essit su sabore durche; parare sa v. = frenàresi, muntenneresindhe de nàrrere, de cantare, improvisare, imbentare
Frases
si sàmbene bonu giughes in sas venas, mustra a su mundhu sa tua energia e pensa a ponner frenu a tantas penas! (Testone)
2.
frisca continu ti bundhet sa vena de maju bellu in lughe e armonia (P.Casu)◊ sunt sicas sas venas e sica sa pastura ◊ comenti currint is venas de s'àcua currant is venas de su lati! ◊ sa morte de sa pitzinna mi at sicadu su sàmbene in sas venas!
3.
custa preda est totu venas
4.
prima de operare, lea s'abba dai sa vena!
Terminologia iscientìfica
crn, slg
Ètimu
ltn.
vena
Tradutziones
Frantzesu
veine
Ingresu
vein
Ispagnolu
vena
Italianu
véna
Tedescu
Ader,
Wasserader.