aconziminàre , vrb: conziminare Definitzione
aconciare, agiustare a sa bona
Sinònimos e contràrios
arragnare
Tradutziones
Frantzesu
ajuster tan bien que mal
Ingresu
to repair as best one can
Ispagnolu
arreglar a la diabla
Italianu
aggiustare alla bèlla mèglio
Tedescu
so gut es geht instandsetzen.
adaretzài , vrb: adderessare,
adderetare,
adderetzai,
adderetzare,
adderetzari,
adereciare,
aderessai,
aderetzai,
aderetzari,
arereciai,
deretare Definitzione
fàere deretu, ténneru, pònnere prantau, istrantagiau o chi potzat istare a solu; arretirare, pònnere a postu, pònnere adderetu, chi andhet bene o comente si tocat, fintzes torrare apostu una cosa andhada male, guasta
Sinònimos e contràrios
acampaniare,
acodomai,
aconciai,
addirire 1,
aggheretzare,
assantai,
assetiai,
inderetare,
indritare
/
mòere,
ispostare
| ctr.
isordulare
Frases
sa linna trota dh'aderetzat su fogu…◊ po aderetzai a tui mi seu atrotiau dèu! ◊ tocat de azeretare sos revessos ◊ sos tortos los ant azeretados ponzèndhelis unu palu ◊ est chin sas palas che agionedha: pro bi las azeretare cheret apredigada! ◊ aderetzai is istradas, fadei logu ca benit su Messia! ◊ sos piantos cherent adderetados dae minoredhos
2.
est in terra e corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ fatu fatu ndhe aderetzat s'ischina e s'imbarat a sa màniga de su marrone ◊ sa domu ndi est arruta: tocat a ndi dha torrai a aderetzai ◊ cia Vitória si est totu arereciara po dhi fai sa fotografia
3.
candu si tenit pistocu in bértula is cosas ciai si aderessant ◊ sas féminas bi ant de adderetare su locu ◊ chi mi adderetzu mi dhus pongu totus in buciaca, cussus! ◊ adderètadi, cantu chi ses isterrigorzadu lèndheche sas terras de su paba! ◊ aderetzari milliardos de ómines chi ant pigadu unu sétiu malu no est brulla! (P.G.Mura)
Sambenados e Provèrbios
prb:
sa mata si adaretzat candu est pitica
Ètimu
spn.
aderezar
Tradutziones
Frantzesu
redresser
Ingresu
to strighten,
to mend
Ispagnolu
enderezar,
corregir
Italianu
raddrizzare,
aggiustare
Tedescu
geradebiegen,
in Ordnung bringen.
agiustài , vrb: agiustare,
azustare Definitzione
fàere giustu, pònnere o fàere bene, méngius, una cosa, pònnere de acórdiu, adatare una cosa a un'àtera; cuncordare sa paga de unu trebballu; rfl. parare fronte a una dificurtade comente si podet: a logos, nau de is frutos e laores, lòmpere de èssere a puntu giustu po papare o arregòllere
Sinònimos e contràrios
achidare 1,
acodomai,
aconciai,
adaretzai,
adecuare,
agghitire,
arragnare,
assantai,
assetiai
Maneras de nàrrere
csn:
agiustai sa coja = dare sa peràula, fàghere s'asseguronzu; agiustai cun su maistu de linna = ammanitzàresi a mòrrere
Frases
azusta cussa cosa ca ndh'est ruindhe! ◊ bazi, za mi azusto mancari a sa sola! ◊ si nos azustamus in su prétziu ti la còmporo deo sa cosa!
2.
coment'eis agiustau, meda ti donat su meri tuu? ◊ chi agiustaus, cust'annu torraus a tenni predicadori de lussu! (A.Garau)◊ agiustant po fai e po trigu ◊ beni a teraca po su chi amus agiustadu!
3.
s'àgina non fut galu agiustada e no ndhe apo bodhiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ajuster
Ingresu
to mend
Ispagnolu
ajustar,
arreglar
Italianu
aggiustare
Tedescu
justieren.
arragnàre , vrb: arrangiae,
arrangiai,
arrangiare,
arrangiari,
arrantzare,
arranzare Definitzione
aconciare o agiustare unu guastu, pònnere bene una cosa chi andhat male, su dha torrare de ndhe pòdere serbire; agatare comente si mediare in sa necessidade, a s'apretu; su si pònnere de acórdiu
Sinònimos e contràrios
abbessiare,
acussertare,
achidare 1,
acodomai,
aconciai,
adaretzai,
afrisciai,
agghitire,
assantai,
assetiai
/
acodrare
/
ingeniai
| ctr.
guastai
Maneras de nàrrere
csn:
arrangiai su contu = serrare sos contos; sant'arràngia = s'arte de si arranzare
Frases
tocat de arrangiai su liminaxu, ca imbrunchinaus ◊ su maistu de pannu arrangiàt is divisas ◊ at arranzau su connau in su letichedhu ◊ chi no arràngiu s'istarixedhu acabbat chi ndi arruit
2.
sos pisedhos pro giogare a botza si fint arrangiados in sa carrela ◊ tui papa sa petza, gei mi arràngiu cun is ous ◊ pro campare, unu bandhidendhe si arranzat ◊ su póveru tocat chi si arranzet ◊ mamma si arranzabat a fàchere durcarias
3.
bandat a domu de su meri, agiustant e brintat a pastori ◊ su meri at arrangiau su contu e dhi at donau is trexentus iscudus ◊ si as bisonzu, lea: cun su mere za mi arranzo deo!
4.
massaja bona, si arranzat a fàghere de totu ◊ isse s'arràngiat a fàghere su mastruàscia ◊ a isse non li mancat s'ispíritu de sant'arràngia ◊ a su bisonzu fit a sant'arranza!
Ètimu
itl.
arrangiare
Tradutziones
Frantzesu
réparer
Ingresu
to repair
Ispagnolu
arreglar
Italianu
aggiustare,
sistemare,
industriarsi
Tedescu
reparieren,
sich bemühen.
cunsertàre , vrb: acussertare,
cuntzertai,
cuntzertare,
cussertare Definitzione
pònnere in cussertu, in órdine
Sinònimos e contràrios
agiustai cuncodrai
| ctr.
iscunsertare
Frases
si fit pesau unu "porcu de abba" chi aiat bortau de ladus totu sa badhe, ma chin su tempus su padente si fit torrau a cussertare
2.
fit una imbreachera màstrina cussertata in su tzilleri
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
arranger
Ingresu
to compose,
to repair
Ispagnolu
concertar
Italianu
compórre,
aggiustare
Tedescu
zurechtlegen.