mindía , nf: mundhia, mundia, munnia Definitzione àliga, cosa de mundhare; léndhine, is oos de su preugu, su preugu etotu / fàghere su logu a netu e a mundhia = pinnicai totu, leàrendhe totugantu chentza bi lassare nudha, furendhe o lendhe… a furadura Sinònimos e contràrios léndhine, mandioledha, mundhítzia, mundhulia, peogu, pidúciu / brutore, mughedhu 1 Frases sa domo sua est prena de mundhia: si b'intrades bos leat s'alenu 2. mundhia pro mundhia menzus mi boco sa mia!◊ po santa Luxia passus de mundia, po nadali passus de orgiali, po santu Sabbustianu passus de bòi domau Sambenados e Provèrbios prb: zente bia faghet mundhia Terminologia iscientìfica crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pou Ingresu louse Ispagnolu piojo Italianu pidòcchio Tedescu Kopflaus, Laus.
peógu , nm: peuju, piogu, piugu, pleugu, pregu, préigu, preogu, preucu, preugu, préugu, prigu, priogu, priucu, priugu, pruigu Definitzione preugu canu, genia de bobboi pitichedhu chi si atacat a sa carena (de animales e de gente), mescamente ue dhue at pilu, e suspit su sàmbene: est símbulu de poberesa e si narat in parte de poberesa etotu, de cosa a míndhigu; bobboitedhu de mare chi dhi assimbígiat, fintzes una genia de bobboitedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas (piogu birde)/ priogu de porcu = genia de erba chi faet in is laores (Krubera peregrinum) Sinònimos e contràrios mandioledha, mindia, mundhítzia, pidúciu / tíngiu Maneras de nàrrere csn: sa cria de su préigu = líndiri; préigu pudhinu = su chi ponit a is pudhas; iscroxai su priogu po sa pedhi = èssere limidos a s'úrtimu etzessu, asuriosos a meda; èssiri che priogu in bussa de seda = crèresi tropu, pàrreresi prus de su chi unu est, fàghere su tostu, s'intreu; priogu a pedhi = meda Frases in cussa domu dhoi fut su priogu a pedhi! ◊ inue fato istare unu peogu bi ndhe colloco chentu che a tie! ◊ totu prozetos mannos fora 'e logu, che isparare a balla a su piogu! (L.Ilieschi)◊ su sàmbene che fit suzonau de su priucu ◊ sa carrotza fiat prena de pínnighe e de pregu ◊ su maistu abbaidàt dónnia mengianu is pilos de is piciochedhos po bíere si dhue iat preugu 2. labai cussu gatu, su priogu in bussa de seda: dhi apu postu pisci e no ndi papat! 3. cussu dinai no dhu bollu, no tengu abbisóngiu de su priogu cosa tua! Sambenados e Provèrbios prb: alleputziu che priogu in bursa de seda ◊ s'arriu currit a mari, su priogu sempri a is pòbirus Terminologia iscientìfica crp, pediculus humanus capitis, p. h. vestimentorum, phtirius pubis Ètimu ltn. peduc(u)lus Tradutziones Frantzesu pou Ingresu louse Ispagnolu piojo Italianu pidòcchio Tedescu Kopflaus.
pidúciu, pidúcru , nm: preducu, pridocu, priducu Definitzione preugu canu, genia de bobboi pitichedhu chi si atacat a sa carena (de animales e de gente), mescamente ue dhue at pilu, e suspit su sàmbene: est símbulu de poberesa Sinònimos e contràrios ghinitu, mandioledha, mindia, mundhítzia, peogu* Frases s'ómine, si no est istirau a minore, morit che preducu in locu de custura ◊ priducu chin priducu fachent léndhine! Tradutziones Frantzesu pou Ingresu louse Ispagnolu piojo Italianu pidòcchio Tedescu Laus.
tíngiu , nm Definitzione genia de preughedhu chi ponet a is puntas modhes de is matas Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pou de San josé Ingresu plant louse Ispagnolu piojo de las plantas Italianu pidòcchio delle piante Tedescu Blattlaus.