achizolàdu , pps, agt Definitzione
de achizolare; chi est apartau o postu in calecunu cugigone
Sinònimos e contràrios
acungonau,
acuzonadu,
arrenconau
Tradutziones
Frantzesu
rencogné,
niché,
tapi
Ingresu
put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
incantucciato
Tedescu
gestöbert (in Winkeln),
verkrochen.
achizolàre , vrb Definitzione
pònnere in su chizolu, in calecunu cugigone
Sinònimos e contràrios
achizonare,
acuzonare,
angronare,
arreconai,
inchizolare,
incozolare
| ctr.
bocare,
essire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rencogner
Ingresu
to put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
incantucciare
Tedescu
in Winkeln stöbern,
sich in eine Ecke verkriechen.
achizonàre , vrb Definitzione
cuare, pònnere, istare in d-unu cuzone, a una bandha
Sinònimos e contràrios
acantonai,
achizolare,
acuzonare,
arreconai,
inchizolare,
incozolare
| ctr.
bocare,
essire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rencogner
Ingresu
to put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
rincantucciare
Tedescu
in eine Ecke stellen,
drängen.
acuzonàre , vrb Definitzione
cuare, pònnere, istare in d-unu cugigone, a una bandha, in tretu apartau
Sinònimos e contràrios
acantonai,
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzare,
afurringonai,
arreconai,
inchizolare,
incozolare,
partare
Frases
si l'acuzonas, sa cosa, irméntigas ue l'as posta ◊ mi acuzono in sa ziminera ◊ candho proghiat si acuzonabat in d-un'angrone e si aperiat su paracu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rencogner
Ingresu
to put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
rincantucciare
Tedescu
in eine Ecke stellen.
angròne , nm: ingroni,
unglone Definitzione
tretu apartau, , mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de su sartu, de montes, de àteru)
Sinònimos e contràrios
arranconi,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cruju,
currungioni,
furringoni
Frases
sa tentascione nos bulluzat sos angrones de sa mente e de su coro ◊ sos pitzinnos fint acoconaos in s'angrone de sa ziminera, afritorios ◊ chircat sos angrones iscuros pro favedhare tranchillu
Ètimu
ltn.
*ang(u)lone
Tradutziones
Frantzesu
coin,
recoin
Ingresu
corner
Ispagnolu
rincón
Italianu
cantùccio
Tedescu
Winkel.
àngulu , nm Definitzione
su logu chi abbarrat in mesu de duas línias chi si aunint in su matessi puntu (po su prus faendho una punta si tenent una filada diferente, ma in geometria si narat fintzes candho no est deosi e si cunsiderat solu s’apertura o largària media in grados e deosi podet èssere fintzes à. giru (de 360 grados)/ a. mortu = atundhadu
Sinònimos e contràrios
contonada,
cuzone
2.
custos sunt àngulos a barantaghimbe, a noranta, a chentu otanta, a treghentos sessanta grados
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
coin
Ingresu
corner
Ispagnolu
ángulo
Italianu
àngolo
Tedescu
Winkel.
arrancòni , nm: arrenconi,
arrinconi,
rinconi Definitzione
tretu apartau, cuau, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de su sartu)/ s'a. de s'àliga = cugigone a ue si ammuntonat s'àliga
Sinònimos e contràrios
angrone,
chizolu,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cugigone,
currungioni,
furringoni
Frases
dh'at circada in dónnia arrenconi, sa muneda pérdia! ◊ de is Sardus connoscit fintzas is úrtimus arrenconis de su coru! ◊ sa buteghedha fiat in d-un'arrenconi ◊ est iscrucullendi in is arrinconis ◊ sa miniera est un'arrenconi iscuriosu
Ètimu
spn.
rincón
Tradutziones
Frantzesu
coin,
recoin
Ingresu
corner
Ispagnolu
rincón
Italianu
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedescu
Ecke,
Winkel.
arreconài , vrb: arrenconai,
arrinconai Definitzione
pònnere a una parte, arrimare in calecunu cugigone, istare apartaos, in aprigu; su si fàere a unu túturu
Sinònimos e contràrios
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzonare,
angronare,
arremai 1,
inchizolare,
incozolare
/
atuturighedhare
Frases
no arrinconis s'àliga: pigandedha! ◊ cussus duus piciochedhus si sunt arrenconaus impari
2.
est arrenconau in d-unu furrungoni
3.
sa folla s'arrenconat in sa braxi fumiendi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rencogner
Ingresu
to put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
incantucciare
Tedescu
in eine Ecke stellen.
cantonàda, cantonàra , nf: contonada Definitzione
pedra manna segada giusta chi si ponet tenta apare cun àtera girada agiummai sèmpere de 90° ue su muru girat faendho a bicu; s'ispígulu etotu de su muru; orruga istrinta, pitica
Sinònimos e contràrios
bica,
cantone 1
/
cdh. cantunata
/
botorinu
Maneras de nàrrere
csn:
avb. a contonadas = chentza órdine; bogàreche una c. = intrare prus a intro unu muru, mescamente in su tretu chi faghet a contonada, pro illargare unu coladorzu; contonadas de erista = tentas apare e ziradas de 90° inue su muru càmbiat filada e faghet a ispuntone; betàreche sa contonada, faedhendhe = fai arroris, narri cosas chi no tenint sétiu
Frases
dàeli una contonada, como, a su mastru! ◊ candho isterrides sa preda in su ponte, sas contonadas ponídelas ue serbint ◊ candho faedhat cussu che betat sa contonada!
2.
cussu rundhellu istat tota die ifatu de sas contonadas! ◊ carchi petitore isterret sa manu pro sa limúsina in sas cantonatas de sos gurutos ◊ los ant bidos paris, fichidos in s'ata de una contonada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bloc,
pierre angulaire
Ingresu
corner stone,
street corner
Ispagnolu
piedra angular,
rincón
Italianu
piètra d'àngolo,
squadrata,
cantonata
Tedescu
Eckstein,
Ecke.
cantòne 1 , nm: contone 1,
contoni 2 Definitzione
pedra manna aderetzada, bona po contonada, bica de muru ue si ponent is contonadas; genia de pedra modhe meda, in colore de chinisu, ma fintzes sa trachite (ca segat bene): pedrasealza; pedra, coróngiu mannu
Sinònimos e contràrios
cantonada
/
pedrasealza
/
caróngiu
/
cdh. cantoni
Maneras de nàrrere
csn:
èssere giutu che contone subra de mata = coment'e cosa chi no praxit própriu nudha; perda de contoni = contonada
Frases
sos boes traxinaiant in mesu de su trigu duos cantones pesosos chi ischitzaiant sas ispigas ◊ sas arcadas fint fatas a contones chin arte balente dae sos mastros de muru ◊ sa crésia de S. Antine est totu a contone picadu
2.
cun totu cussu bentu, sos filos de sa luche, pendholiandhe, fruschiabant arrajolaos in sos contones de su palatu
3.
su contone l'adderetas comente cheres, ca est modhe ◊ sura su giannile de cantone bi est créschida e sicada s'erba, in sa domo abbandhonada ◊ sas zanas istaiant in domos fatas in su cantone modhe
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cantone, Cantoni
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
tuffeau
Ingresu
corner
Ispagnolu
cantón,
toba
Italianu
cantóne,
tufo
Tedescu
Tuffstein.
cantonèra , nf: contonera Definitzione
genia de armàdiu, de pònnere in su cugigone de un'aposentu
Sinònimos e contràrios
corrungonera
Frases
in sa cantonera a guàrdias de cristallu ponit ogetus de valori ◊ in sa contonera de domu de manixu dhoi at ampudhixedhas de licori
Ètimu
spn.
cantonera
Tradutziones
Frantzesu
meuble de coin
Ingresu
corner cupboard
Ispagnolu
rinconera,
cantonera
Italianu
angolièra
Tedescu
Eckmöbel.
chizòne , nm: cugione,
cunzone,
curzone,
cuzone Definitzione
tretu apartau, frantu, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de sartu, de montes, de àteru)
Sinònimos e contràrios
ancione,
angrone,
arranconi,
chizolu,
chizonada,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cruju,
cugigone,
cungoni,
currungioni,
furringoni
Frases
de unu cunzone a s'àteru de sa terra ◊ sos chi sunt prus in tempus avantzaos sunt postos a una bandha e arrimaos che trastos betzos in d-unu cuzone ◊ istat semper in su curzone inserrada
Ètimu
ltn.
*cilione(m)
Tradutziones
Frantzesu
coin
Ingresu
corner
Ispagnolu
rincón,
esquina
Italianu
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedescu
Ecke.
cugigòne , nm Definitzione
tretu apartau, mescamente tra duos muros o àteru deasi
Sinònimos e contràrios
arranconi,
chizolu,
chizone,
chizonada,
culungione,
cungoni,
currungioni,
furringoni
Frases
andhànt a su fainu peri is cugigones a s'arrangiare (A.Barra)◊ su marrone est imbaradu a su muru in su cugigone de su magasinu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coin
Ingresu
corner
Ispagnolu
rincón,
esquina
Italianu
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedescu
Ecke.
furringòni , nm: furrunconi,
furrungoni Definitzione
tretu a una parte, fintzes cuau, mescamente inter duas alas de muru o àteru
Sinònimos e contràrios
angrone,
arranconi,
chizolu,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone
Frases
fiat acuau in d-unu furrungoni ◊ as postu su brochitedhu in cussu furrungoni ◊ s'angoliera si ponit in su furringoni
Terminologia iscientìfica
dmo
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
recoin
Ingresu
corner,
nook
Ispagnolu
lugar apartado
Italianu
luògo appartato,
cantùccio
Tedescu
abgelegener Winkel.
inchizolàre , vrb: incozolare,
incuzolare Definitzione
cuare, pònnere, abarrare o istare in d-unu cugigone (chizolu), a una parte
Sinònimos e contràrios
acantonai,
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzonare,
arreconai
Frases
intro tou s'est incuzolada cudha ojada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cacher,
rencogner
Ingresu
to put in a corner
Ispagnolu
arrinconar
Italianu
rincantucciare
Tedescu
in eine Ecke drängen.
ispuntòne 1, ispuntòni , nm: spuntoni Definitzione
logu o punta de pedra chi essit de totu s'àteru, mescamente atza comente si atóbiant duos muros; trempa de monte, tretu artu de terra, de orroca, chi intrat in mare (itl. promontòrio); fintzes tretu coment'e parte de unu logu
Sinònimos e contràrios
bica,
contonada,
corruspidone
/
angrone,
arranconi,
chizone
Frases
sos muros ti mustrant ispuntones de sas predas ◊ dae cada ispuntone de preda bi falat unu candhelabru de àstragu
2.
in s'ispuntone calcàriu de Cabugatza in Salighera bi at grutas mannas ◊ nadendhe, solu un'iscogliera bidiat, cun dogni ispuntone chi a ti acurtziare ndh'essis a bisera ◊ arribbau a s'ispuntone prus artu s'est sétiu ◊ si fit acrarau a s'ispuntone a bídere proite sos canes fint apedhandhe ◊ ant ispianadu s'ispuntone e a fortza de matza e de minas sa punta est diventada una piatza
3.
tocat a mundai bèni totus is ispuntonis de su forru innantis de nci ghetai su pani a coi ◊ issu depit pensai a trabballai cussus pagus ispuntonis
Ètimu
itl.
spuntone
Tradutziones
Frantzesu
coin
Ingresu
corner,
edge
Ispagnolu
arista
Italianu
spígolo
Tedescu
Kante.