achizolàdu , pps, agt Definizione
de achizolare; chi est apartau o postu in calecunu cugigone
Sinonimi e contrari
acungonau,
acuzonadu,
arrenconau
Traduzioni
Francese
rencogné,
niché,
tapi
Inglese
put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
incantucciato
Tedesco
gestöbert (in Winkeln),
verkrochen.
achizolàre , vrb Definizione
pònnere in su chizolu, in calecunu cugigone
Sinonimi e contrari
achizonare,
acuzonare,
angronare,
arreconai,
inchizolare,
incozolare
| ctr.
bocare,
essire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
incantucciare
Tedesco
in Winkeln stöbern,
sich in eine Ecke verkriechen.
achizonàre , vrb Definizione
cuare, pònnere, istare in d-unu cuzone, a una bandha
Sinonimi e contrari
acantonai,
achizolare,
acuzonare,
arreconai,
inchizolare,
incozolare
| ctr.
bocare,
essire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
rincantucciare
Tedesco
in eine Ecke stellen,
drängen.
acuzonàre , vrb Definizione
cuare, pònnere, istare in d-unu cugigone, a una bandha, in tretu apartau
Sinonimi e contrari
acantonai,
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzare,
afurringonai,
arreconai,
inchizolare,
incozolare,
partare
Frasi
si l'acuzonas, sa cosa, irméntigas ue l'as posta ◊ mi acuzono in sa ziminera ◊ candho proghiat si acuzonabat in d-un'angrone e si aperiat su paracu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
rincantucciare
Tedesco
in eine Ecke stellen.
angròne , nm: ingroni,
unglone Definizione
tretu apartau, , mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de su sartu, de montes, de àteru)
Sinonimi e contrari
arranconi,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cruju,
currungioni,
furringoni
Frasi
sa tentascione nos bulluzat sos angrones de sa mente e de su coro ◊ sos pitzinnos fint acoconaos in s'angrone de sa ziminera, afritorios ◊ chircat sos angrones iscuros pro favedhare tranchillu
Etimo
ltn.
*ang(u)lone
Traduzioni
Francese
coin,
recoin
Inglese
corner
Spagnolo
rincón
Italiano
cantùccio
Tedesco
Winkel.
àngulu , nm Definizione
su logu chi abbarrat in mesu de duas línias chi si aunint in su matessi puntu (po su prus faendho una punta si tenent una filada diferente, ma in geometria si narat fintzes candho no est deosi e si cunsiderat solu s’apertura o largària media in grados e deosi podet èssere fintzes à. giru (de 360 grados)/ a. mortu = atundhadu
Sinonimi e contrari
contonada,
cuzone
2.
custos sunt àngulos a barantaghimbe, a noranta, a chentu otanta, a treghentos sessanta grados
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
coin
Inglese
corner
Spagnolo
ángulo
Italiano
àngolo
Tedesco
Winkel.
arrancòni , nm: arrenconi,
arrinconi,
rinconi Definizione
tretu apartau, cuau, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de su sartu)/ s'a. de s'àliga = cugigone a ue si ammuntonat s'àliga
Sinonimi e contrari
angrone,
chizolu,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cugigone,
currungioni,
furringoni
Frasi
dh'at circada in dónnia arrenconi, sa muneda pérdia! ◊ de is Sardus connoscit fintzas is úrtimus arrenconis de su coru! ◊ sa buteghedha fiat in d-un'arrenconi ◊ est iscrucullendi in is arrinconis ◊ sa miniera est un'arrenconi iscuriosu
Etimo
spn.
rincón
Traduzioni
Francese
coin,
recoin
Inglese
corner
Spagnolo
rincón
Italiano
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedesco
Ecke,
Winkel.
arreconài , vrb: arrenconai,
arrinconai Definizione
pònnere a una parte, arrimare in calecunu cugigone, istare apartaos, in aprigu; su si fàere a unu túturu
Sinonimi e contrari
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzonare,
angronare,
arremai 1,
inchizolare,
incozolare
/
atuturighedhare
Frasi
no arrinconis s'àliga: pigandedha! ◊ cussus duus piciochedhus si sunt arrenconaus impari
2.
est arrenconau in d-unu furrungoni
3.
sa folla s'arrenconat in sa braxi fumiendi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
incantucciare
Tedesco
in eine Ecke stellen.
cantonàda, cantonàra , nf: contonada Definizione
pedra manna segada giusta chi si ponet tenta apare cun àtera girada agiummai sèmpere de 90° ue su muru girat faendho a bicu; s'ispígulu etotu de su muru; orruga istrinta, pitica
Sinonimi e contrari
bica,
cantone 1
/
cdh. cantunata
/
botorinu
Modi di dire
csn:
avb. a contonadas = chentza órdine; bogàreche una c. = intrare prus a intro unu muru, mescamente in su tretu chi faghet a contonada, pro illargare unu coladorzu; contonadas de erista = tentas apare e ziradas de 90° inue su muru càmbiat filada e faghet a ispuntone; betàreche sa contonada, faedhendhe = fai arroris, narri cosas chi no tenint sétiu
Frasi
dàeli una contonada, como, a su mastru! ◊ candho isterrides sa preda in su ponte, sas contonadas ponídelas ue serbint ◊ candho faedhat cussu che betat sa contonada!
2.
cussu rundhellu istat tota die ifatu de sas contonadas! ◊ carchi petitore isterret sa manu pro sa limúsina in sas cantonatas de sos gurutos ◊ los ant bidos paris, fichidos in s'ata de una contonada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bloc,
pierre angulaire
Inglese
corner stone,
street corner
Spagnolo
piedra angular,
rincón
Italiano
piètra d'àngolo,
squadrata,
cantonata
Tedesco
Eckstein,
Ecke.
cantòne 1 , nm: contone 1,
contoni 2 Definizione
pedra manna aderetzada, bona po contonada, bica de muru ue si ponent is contonadas; genia de pedra modhe meda, in colore de chinisu, ma fintzes sa trachite (ca segat bene): pedrasealza; pedra, coróngiu mannu
Sinonimi e contrari
cantonada
/
pedrasealza
/
caróngiu
/
cdh. cantoni
Modi di dire
csn:
èssere giutu che contone subra de mata = coment'e cosa chi no praxit própriu nudha; perda de contoni = contonada
Frasi
sos boes traxinaiant in mesu de su trigu duos cantones pesosos chi ischitzaiant sas ispigas ◊ sas arcadas fint fatas a contones chin arte balente dae sos mastros de muru ◊ sa crésia de S. Antine est totu a contone picadu
2.
cun totu cussu bentu, sos filos de sa luche, pendholiandhe, fruschiabant arrajolaos in sos contones de su palatu
3.
su contone l'adderetas comente cheres, ca est modhe ◊ sura su giannile de cantone bi est créschida e sicada s'erba, in sa domo abbandhonada ◊ sas zanas istaiant in domos fatas in su cantone modhe
Cognomi e Proverbi
smb:
Cantone, Cantoni
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tuffeau
Inglese
corner
Spagnolo
cantón,
toba
Italiano
cantóne,
tufo
Tedesco
Tuffstein.
cantonèra , nf: contonera Definizione
genia de armàdiu, de pònnere in su cugigone de un'aposentu
Sinonimi e contrari
corrungonera
Frasi
in sa cantonera a guàrdias de cristallu ponit ogetus de valori ◊ in sa contonera de domu de manixu dhoi at ampudhixedhas de licori
Etimo
spn.
cantonera
Traduzioni
Francese
meuble de coin
Inglese
corner cupboard
Spagnolo
rinconera,
cantonera
Italiano
angolièra
Tedesco
Eckmöbel.
chizòne , nm: cugione,
cunzone,
curzone,
cuzone Definizione
tretu apartau, frantu, mescamente tra duas alas de muru o àteru, nau de logu piticu (de domo) o fintzes mannu (de sartu, de montes, de àteru)
Sinonimi e contrari
ancione,
angrone,
arranconi,
chizolu,
chizonada,
coda 1,
corroncone,
crucuzone,
cruju,
cugigone,
cungoni,
currungioni,
furringoni
Frasi
de unu cunzone a s'àteru de sa terra ◊ sos chi sunt prus in tempus avantzaos sunt postos a una bandha e arrimaos che trastos betzos in d-unu cuzone ◊ istat semper in su curzone inserrada
Etimo
ltn.
*cilione(m)
Traduzioni
Francese
coin
Inglese
corner
Spagnolo
rincón,
esquina
Italiano
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedesco
Ecke.
cugigòne , nm Definizione
tretu apartau, mescamente tra duos muros o àteru deasi
Sinonimi e contrari
arranconi,
chizolu,
chizone,
chizonada,
culungione,
cungoni,
currungioni,
furringoni
Frasi
andhànt a su fainu peri is cugigones a s'arrangiare (A.Barra)◊ su marrone est imbaradu a su muru in su cugigone de su magasinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coin
Inglese
corner
Spagnolo
rincón,
esquina
Italiano
àngolo,
canto,
cantùccio
Tedesco
Ecke.
furringòni , nm: furrunconi,
furrungoni Definizione
tretu a una parte, fintzes cuau, mescamente inter duas alas de muru o àteru
Sinonimi e contrari
angrone,
arranconi,
chizolu,
chizone,
coda 1,
corroncone,
crucuzone
Frasi
fiat acuau in d-unu furrungoni ◊ as postu su brochitedhu in cussu furrungoni ◊ s'angoliera si ponit in su furringoni
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
recoin
Inglese
corner,
nook
Spagnolo
lugar apartado
Italiano
luògo appartato,
cantùccio
Tedesco
abgelegener Winkel.
inchizolàre , vrb: incozolare,
incuzolare Definizione
cuare, pònnere, abarrare o istare in d-unu cugigone (chizolu), a una parte
Sinonimi e contrari
acantonai,
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzonare,
arreconai
Frasi
intro tou s'est incuzolada cudha ojada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
cacher,
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
rincantucciare
Tedesco
in eine Ecke drängen.
ispuntòne 1, ispuntòni , nm: spuntoni Definizione
logu o punta de pedra chi essit de totu s'àteru, mescamente atza comente si atóbiant duos muros; trempa de monte, tretu artu de terra, de orroca, chi intrat in mare (itl. promontòrio); fintzes tretu coment'e parte de unu logu
Sinonimi e contrari
bica,
contonada,
corruspidone
/
angrone,
arranconi,
chizone
Frasi
sos muros ti mustrant ispuntones de sas predas ◊ dae cada ispuntone de preda bi falat unu candhelabru de àstragu
2.
in s'ispuntone calcàriu de Cabugatza in Salighera bi at grutas mannas ◊ nadendhe, solu un'iscogliera bidiat, cun dogni ispuntone chi a ti acurtziare ndh'essis a bisera ◊ arribbau a s'ispuntone prus artu s'est sétiu ◊ si fit acrarau a s'ispuntone a bídere proite sos canes fint apedhandhe ◊ ant ispianadu s'ispuntone e a fortza de matza e de minas sa punta est diventada una piatza
3.
tocat a mundai bèni totus is ispuntonis de su forru innantis de nci ghetai su pani a coi ◊ issu depit pensai a trabballai cussus pagus ispuntonis
Etimo
itl.
spuntone
Traduzioni
Francese
coin
Inglese
corner,
edge
Spagnolo
arista
Italiano
spígolo
Tedesco
Kante.