Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agiòne , nf: ajona, ajone, ajoni Definition genia de lóriga de corria o de pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue fàere intrare e arrèschere sa punta de sa timona de su carru o de s'arau / furriaisí a un'ajoni = fàgheresi a unu gantzu Synonyms e antonyms alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia, sesúgia Sentences nosu festis is ajonis cun pedhi de marxani 2. s'espi si fúrriat a un'ajoni candu cracat, ca pungit e mússiat Translations French anneau d'un joug English strip of leather joining the top flail to the handle Spanish mediana, barzón Italian gombina German Lederriemen im Pflugbaum.

fède , nf: afede Definition prendha de oro chi si donant cojuandho is isposos a pònnere in su pódhighe de s’anedhu in sa manu Synonyms e antonyms anedhu, manafidi, maninfiore, matzete Etymon itl. fede Translations French anneau nuptial English wedding-ring Spanish alianza Italian anèllo nuziale German Ehering, Trauring.

gangalíta , nf: gangulita, gangullita, grangullita Definition in su gúturu, su tretu totu a inghíriu de s'ingurtidórgiu; afidura, istrinta a su gúturu fata cun is manos; genia de corpu chi si faet in su gúturu / ponni is gangalitas a unu = pònnere sas ganghedhas, sa puligada Synonyms e antonyms atzavoga, ganghedha, puligada, tzoga 1 / cianculita, ciucullita Scientific Terminology crn Etymon srd. Translations French anneau pharyngien English pharyngeal ring Spanish anillo faríngeo Italian anèllo faringèo German Rachenmündung.

giòbe , nm: ciopu 1, giobu, lobu Definition giru, lobu de cosa (es., filu, fune, codriola) coment'e acapiandho a nodu istrintu o fintzes lenu chi potzat iscúrrere po cassare mescamente animales (ma si narat fintzes in cobertantza po gente); orrugu de sartitzu cun is cabos acapiaos impare; lóriga de cadena Synonyms e antonyms isciocu, lantu Idioms csn: giobu de càriga = filleri de càriga; parare su giobu = parai su latzu; giobitu de criadura = cosa chi si apicat in trugu a sa criadura pro no àere male Sentences upas caratzadas de pídigu parant sos giobes a sa libbertade ◊ a giobu mi l'ant tenta sa crabola (G.Fiori)◊ si che torresit a binza gàrrigu de giobos e comintzesit sa catza de sas puzones ◊ retzas, trobeas, giobos fuo, cantos ndhe preparas tue, trassista! 2. at mandhigadu unu giobu de saltitza ◊ est una cadenita totu a giobitedhos ◊ sa cadena est fata a tantos giobos intrados apare Etymon ltn. cop(u)lum Translations French nœud coulant, lacet, anneau de chaîne English skipknot, lace, link Spanish lazo, eslabón Italian càppio, làccio, anèllo di catena German Schlinge, Kettenglied.

lórica , nf: lóriga Definition css. cosa tundha a bisura de anedhu, cun istampu in mesu, fintzes donniunu de is ossos de s'ischina (nodos); genia de prendha de apicare in origas; is nàcaras de is pudhas; furriotu de foedhos, iscusas, arreghèscias / genias de prendha a lóriga de apicare: a càliche, a lantione, a pendhulitzones, a prudone, a rodedhas, de coradhu, de oro Synonyms e antonyms anedha, anedhu / arracada, loritzina Idioms csn: lorighedha, lorighita = zenia de pumata longhita; sa lórica de su trucu = sa mola de su tzugu; lórica de isposa, de sa fide = anedhu de isposare; sa lóriga de sa zanna = zenia de anedhu russu pro tochedhare; lórigas, lorighitas = pilos allorighitados; lorighitas de bide = filongiana, itl. vitìccio; lorighitas de brou = istídhius de ollu in su brodu; annare a lórigas = a biraorba, faghindhe inghírios; agatare a ccn. presu a sa lóriga = a corpu seguru, che animale presu (si narat sempre in sensu negativu) Sentences in su muru de sa loza bi sunt sas lórigas pro prèndhere sos animales ◊ si at truncau sa lórica de su trucu sa die chi est rutu 4. cussu cadhajoni de síndigu iat cumenciau a lórigas, a lórigas, una borta una cosa, una borta un'atra…◊ malgiane est annanno a lórigas ◊ sa zente no l'agatas presa a sa lóriga, no: donzunu est pessendhe a sas fainas suas e cheret chircadu cun tempus! Surnames and Proverbs smb: Loriga Etymon srd. Translations French anneau, bague, vertèbre English ring, vertebra Spanish anillo, sortija, vértebra Italian anèllo, vèrtebra German Ring, Wirbel.

sesúgia, sesúja , nf, nm: sisuja, sisuju, susúgia, susuja, susuza Definition est una genia de lóriga de loru o pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue intrare sa punta de sa timona de su carru o sa canna de s'arau / pinnicare o fortzicare sa cosa, sa zente che susuja = fàere a unu gànciu, atrotigare, acancarronare Synonyms e antonyms agione, alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia Scientific Terminology msg Etymon ltn. subjugia (lora) Translations French anneau d'un joug English strip of leather joining the top flail to the handle Spanish barzón Italian gombina German Lederriemen im Pflugbaum.