apenài, apenàre , vrb rfl Definition
tènnere dolu, làstima, piedade, provare pena, dispraxere, su si interessare de calecuna cosa o de ccn. assumancu po làstima, po piedade
Synonyms e antonyms
apiadai
Sentences
su padronu si ndh'est apenadu e li at abbonadu su dépidu ◊ suporto tanta pena e tantu istragu: apenadindhe, apena! (P.Pisurzi)◊ de sa vida chi fatzu apenadindi! ◊ cussu pòburu béciu s'est apenau po mei ◊ a mei mi apenat su coru su intendi a issa!
2.
eo t'iscrio, si tue ti ndhe apenas de lègere su chi t'imbio ◊ si apenet de iscultare unu lamentu!
Etymon
srd.
Translations
French
s'apitoyer,
avoir de la compréhension
English
to be moved
Spanish
compadecerse
Italian
impietosirsi,
avére comprensióne
German
Mitleid haben,
für jdn Verständnis zeigen.
capía , nf Definition
nau de ccn., capacidade de cumprèndhere e de fàere cosas de giudu; capacidade de un'istrégiu de pigare cosa
Synonyms e antonyms
cabu,
cumprendhóniu,
giudísciu,
selembru
/
càbida
Idioms
csn:
èssere chene capu e ne c. = èssiri comenti a nemus; fai c. de una cosa = dare tentu a una cosa, atuare a una cosa; zúchere c. = èssiri abbistu, zúghere cabu; pònnere c. a calecuna cosa = pònnere imprastu, dare tentu a la fagher bene
Sentences
no teniat sa capia netzessària a picare una detzisione (S.Spiggia)◊ bosatrus seis ancora chentza capia! ◊ no as capia, ca sa conca tua est pertocada! ◊ canno cantas is mutos ne nas sentza capia! ◊ animales chene capia, vois non vidies cantu male bi at in secus de certa bellesa!
2.
custu sacu no tenet capia pro che pònnere totu custa cosa
3.
mi perdonit, ma dèu no nci apu fatu capia: mi dhu depiat narri ca fut sentza de papai!
4.
geo e sorre mia, incantadas a is paràulas de su contu, non poniaus capia a su cosíngiu
Etymon
itl.
capire
Translations
French
compréhension,
bon sens
English
comprehension
Spanish
comprensión,
cabida
Italian
comprensióne,
sénno
German
Verständnis.
cumprendhínzu , nm Definition
su cumprèndhere
Synonyms e antonyms
cumpresa
Etymon
srd.
Translations
French
compréhension
English
understanding
Spanish
comprensión
Italian
il capire,
l'azióne di comprèndere
German
Verstehen.
cumprèsa , nf Definition
su cumprèndhere / leare c. de una cosa = cumprèndiri
Synonyms e antonyms
cumprendhinzu
Sentences
a sas maladias no semper si lis picat cumpresa ◊ bae e picandheli cumpresa, a sa bida!…◊ e chie ndhe li daet cumpresa a cussu?!…◊ semus in su tortu solu pro male cumpresa ◊ no ndhe li apo leadu cumpresa de ite dipendhet cussa cosa ◊ su pensamentu suo si furriaiat a cosa de paga cumpresa (N.Falconi)◊ a su tempus no si ndhe li leat cumpresa!
Etymon
srd.
Translations
French
compréhension
English
understanding
Spanish
comprensión
Italian
l'azióne di comprèndere,
di capire
German
Verstehen.