Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

agiobadúra , nf: giobadura Definition su allobare, nau mescamente de is boes acapiaos a su giuale Synonyms e antonyms agiobu, agiuamentu, cropadura, giungidura Etymon srd. Translations French mise sous le joug English yoking Spanish el enyugar Italian aggiogaménto German Einspannen ins Joch.

agiòne , nf: ajona, ajone, ajoni Definition genia de lóriga de corria o de pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue fàere intrare e arrèschere sa punta de sa timona de su carru o de s'arau / furriaisí a un'ajoni = fàgheresi a unu gantzu Synonyms e antonyms alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia, sesúgia Sentences nosu festis is ajonis cun pedhi de marxani 2. s'espi si fúrriat a un'ajoni candu cracat, ca pungit e mússiat Translations French anneau d'un joug English strip of leather joining the top flail to the handle Spanish mediana, barzón Italian gombina German Lederriemen im Pflugbaum.

giuàbi , nm: ciuale, giuale, giuali, giubale, giuvale, zuale Definition orrugu grussu de linna forte, unu pagu ladu, longu prus de metro, cun ischeaduras paríviles e simmétricas a manera de dhue pòdere giúnghere is boes (prus grussu e forte su de su carru, prus piticu e lébiu cussu po arare, candho no si ponet su matessi): in cobertantza, domíniu; sinnu de bestiàmene, nau fintzes truncu zuale, una genia de ischeadura a mesa luna chi si faet in s’origa, in mesania, a cara a denanti o a cara a daesegus, in d-una sola o in ambas, o fintzes un'ischeadura a denanti in d-un'origa e una a daesegus in s'àtera / in su giuale si distinghent: is cambedhas, su ponti (o punta de su giuabi), is gravillas, s'ajone (de pedhi crua) o frontabi; genia de giuale: g. falsu = a tres istampas pro intrare sa sesuja (o ajoni) a manera de pòdere ispostare sa tira prus a un'ala o prus a s'àtera Synonyms e antonyms iabi Idioms csn: g. de mola = zenia de zuale chi si ponet a s'àinu pro zirare sa mola; g. de bíngia o de sermentu = órdine de bide Sentences a sa punta de su carru poniaus unu giuali fatu de ollastu ◊ no si depit acapiai a su giuali unu bòi giòvunu cun d-unu béciu! 2. po fai su giuabi me is origas de is animalis, sinnendidhus, si ndi bogat una títua 3. su piscigani portat sa buca cun tres giualis de dentis ◊ in atóngiu is giualis in bíngia parint cuncordaus a festa! ◊ curriant intr'e is giuales mutetos de amore…◊ apo postu unu giuale de muristellu (P.La Croce)◊ immoi in bíngia est tempus de dhi donai una passadedha de marroni in is giualis ◊ sa bíngia gopai dh'atendit, dha tenit pulida in pratza e giuabi Scientific Terminology msg Etymon ltn. iugale(m) Translations French joug English yoke Spanish yugo Italian giògo German Joch.

giúnghere , vrb: ciúnghere, giungi, giúngiri, zúnghere Definition pònnere su giuale a is boes; andhare impare Synonyms e antonyms ingiualare / acucuai, agiobare, agiuai, apagiare, azuvalare, ingainare | ctr. igiúgnere Sentences babbu m'iat fatu unu carrighedhu e po dhu tirare giunghia unu giuitedhu a giualedhu de canna ◊ a giúnghere su maschinganna, loros de figu e giuales de pramma! ◊ giuntu ant sos carrulantes ma no est die de trivàgliu, est su séichi de giannàgliu! (G.Farris)◊ meritas giuntu cun su própriu giuali! 2. sos pisedhos, giunghèndhesi a manu apare, incomintzeint a si asciare in bolu (G.Murtas) Etymon ltn. iungere Translations French atteler les bœufs au joug English to yoke Spanish uncir Italian aggiogare German einspannen.

giungidúra , nf: zunghidura Definition su giúnghere is boes Synonyms e antonyms agiobadura, agiuamentu Etymon srd. Translations French mise sous le joug English yoking Spanish el uncir Italian aggiogaménto German Einspannen ins Joch.

lóru , nm: lou, lovru Definition corria longa de pedhe de bulu a una pígiu, lada unos duos o tres centímetros, po acapiare su giuale a is corros de is boes (si narat fintzes de una genia de fune ladita de pramma, téssia cun tres codriolas prus fines): lovru est a logos su chi aterue narant presorzu, lióngiu / min. loritu = corria de pedhe; tirare sos loros = pònnere in galera Synonyms e antonyms cinsòrgia, cussorza 1 Sentences milli isperas atzendhent in su coro a su massaju chi at prontu aradu, loru e redinaju e su giú e s'abba est isetendhe (F.Sechi) 2. cussa est zente de malu loru, a boche àere postu a un'ala sentza ischire mancu proite! 3. sa cresura de su tempus at brincau po istuturare lovros, po truncare su chircu de sa timória (G.Brocca) Surnames and Proverbs smb: Loru Etymon ltn. lorum Translations French courroie de cuir pour fixer le joug aux cornes English yoke strap Spanish rolla Italian giuntóia German Zugstrang.

sesúgia, sesúja , nf, nm: sisuja, sisuju, susúgia, susuja, susuza Definition est una genia de lóriga de loru o pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue intrare sa punta de sa timona de su carru o sa canna de s'arau / pinnicare o fortzicare sa cosa, sa zente che susuja = fàere a unu gànciu, atrotigare, acancarronare Synonyms e antonyms agione, alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia Scientific Terminology msg Etymon ltn. subjugia (lora) Translations French anneau d'un joug English strip of leather joining the top flail to the handle Spanish barzón Italian gombina German Lederriemen im Pflugbaum.