ammudíre , vrb: ammutire,
ammutiri,
mutire Definition
callare, parare mudos, istare citios, pèrdere sa limba, su foedhu, fàere citire
Synonyms e antonyms
acaire,
ammudai 1,
ammudigare,
ammudulire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Sentences
si est ammutidu ◊ is duus giòvunus furint arrexonendi candu dhus at ammutius un'istragassu ◊ de sas undhas ammudis s'abbolotu (B.Chessa)
Etymon
itl.
ammutire
Translations
French
se taire subitement,
faire chut,
devenir muet
English
to become dumb,
to fall silent
Spanish
callarse,
enmudecer
Italian
ammutolire,
zittire
German
verstummen.
ammutèssi, ammutèssiri , vrb Definition
chellare a sa muda, istare mudos, citios, pèrdere su foedhu
Synonyms e antonyms
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Sentences
Antonica si fiat ammutéssia a pagu a pagu, inserrendusí totu in sèi
Translations
French
se taire,
devenir muet
English
to become dumb
Spanish
callar,
enmudecer
Italian
ammutire
German
verstummen.
múdu , agt, nm, iscl: muru 1,
mutu Definition
chi o chie abbarrat citiu, no foedhat o no podet foedhare; órdine de citire, de chellare
Synonyms e antonyms
cagliadu,
citiu,
illimbadu,
múdrigu,
múdulu 1
/
ciaibbu!,
múcicu!,
mutu!
Idioms
csn:
paràresi m., a sa muda = abarrai citiu, sentza de bolli fuedhai; callàresi m. = citirisí; arreare, istare o fàghere a sa muda = sentza de fuedhai, citius; m. che croca, che truncu, che lódhuru = citiu própiu, chi no fuedhat nudha; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha; m. che unu caboru = nadu de unu chi no faedhat ma pagu bi at de si fidare; arriu mudu (nadu in suspu de unu) = chi o chini fait asuta, cun trassa, no fuedhat ma fait; s'abba muda = zenia de meighina pro sa timoria
Sentences
si che andhat mudu che cotighina ◊ bisonzat de lassare totu pro lu fàchere istare mutu ◊ cussu cristianu est mutu dae nàschita ◊ deo puru mi so istadu mudu ◊ candho ant bidu a nois si sunt callados mudos ◊ chi s'istent mudas cussas!
2.
sos mudos no podent faedhare ◊ faedhat pagu: lu creia mudu!
3.
tue ista mudu, chi no ndh'ischis de nudha! ◊ tue mudu, faedha candho píssiat sa pudha!
4.
ca fit ómine de savímene, chin pacas paràulas vene natas los poniat totu a sa muta ◊ citidí a sa muda! ◊ a sa muda piango a s'ispramada ◊ sa zente est abbaitandhesilu a sa muta ◊ si citeis a sa muda?!
Surnames and Proverbs
smb:
Mudu
/
prb:
riu mudu, trazadore! ◊ cane mudu, mossa manna!
Etymon
ltn.
mutus
Translations
French
muet,
silencieux,
silence!,
tais-toi!,
taisez-vous!
English
mute,
keep quiet!
Spanish
mudo,
callado,
¡silencio!,
¡mutis!
Italian
muto,
zitto,
silènzio!
German
stumm,
Stumme,
still,
still!,
Ruhe!.
mudulòne , agt, nm: mutullone,
mutulone Definition
chi o chie est de pagos foedhos, chi foedhat pagu fintzes candho bollet foedhau (e po cussu, fintzes tontorrone, pagu abbistu)
Synonyms e antonyms
mudigone,
muduleu,
muduncu,
mudurcu,
mutruche,
mutzurru
| ctr.
ciaciareri,
paraletadore,
tzarrantinu
Sentences
isse fit unu cuenteri e arrejonatore abbistu, geo mutulone ma ascurtatore vonu
Etymon
srd.
Translations
French
taciturne,
muet
English
uncommunicative,
mute
Spanish
taciturno,
callado
Italian
taciturno,
mùtolo
German
schweigsam,
wortkarger Mensch,
stumm,
Stumme.
múdulu 1 , agt Definition
chi no foedhat, siat po abbitúdine e siat po neghe de natura
Synonyms e antonyms
citiu,
mudu
Sentences
restesit che àinu imbastadu a conca a terra, múdulu e isfaltadu
Etymon
srd.
Translations
French
muet,
sourd-muet
English
mute (deaf-)
Spanish
mudo,
sordomudo
Italian
muto,
sordomuto
German
stumm,
taubstumm.