ammudíre , vrb: ammutire,
ammutiri,
mutire Definitzione
callare, parare mudos, istare citios, pèrdere sa limba, su foedhu, fàere citire
Sinònimos e contràrios
acaire,
ammudai 1,
ammudigare,
ammudulire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frases
si est ammutidu ◊ is duus giòvunus furint arrexonendi candu dhus at ammutius un'istragassu ◊ de sas undhas ammudis s'abbolotu (B.Chessa)
Ètimu
itl.
ammutire
Tradutziones
Frantzesu
se taire subitement,
faire chut,
devenir muet
Ingresu
to become dumb,
to fall silent
Ispagnolu
callarse,
enmudecer
Italianu
ammutolire,
zittire
Tedescu
verstummen.
ammutèssi, ammutèssiri , vrb Definitzione
chellare a sa muda, istare mudos, citios, pèrdere su foedhu
Sinònimos e contràrios
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frases
Antonica si fiat ammutéssia a pagu a pagu, inserrendusí totu in sèi
Tradutziones
Frantzesu
se taire,
devenir muet
Ingresu
to become dumb
Ispagnolu
callar,
enmudecer
Italianu
ammutire
Tedescu
verstummen.
múdu , agt, nm, iscl: muru 1,
mutu Definitzione
chi o chie abbarrat citiu, no foedhat o no podet foedhare; órdine de citire, de chellare
Sinònimos e contràrios
cagliadu,
citiu,
illimbadu,
múdrigu,
múdulu 1
/
ciaibbu!,
múcicu!,
mutu!
Maneras de nàrrere
csn:
paràresi m., a sa muda = abarrai citiu, sentza de bolli fuedhai; callàresi m. = citirisí; arreare, istare o fàghere a sa muda = sentza de fuedhai, citius; m. che croca, che truncu, che lódhuru = citiu própiu, chi no fuedhat nudha; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha; m. che unu caboru = nadu de unu chi no faedhat ma pagu bi at de si fidare; arriu mudu (nadu in suspu de unu) = chi o chini fait asuta, cun trassa, no fuedhat ma fait; s'abba muda = zenia de meighina pro sa timoria
Frases
si che andhat mudu che cotighina ◊ bisonzat de lassare totu pro lu fàchere istare mutu ◊ cussu cristianu est mutu dae nàschita ◊ deo puru mi so istadu mudu ◊ candho ant bidu a nois si sunt callados mudos ◊ chi s'istent mudas cussas!
2.
sos mudos no podent faedhare ◊ faedhat pagu: lu creia mudu!
3.
tue ista mudu, chi no ndh'ischis de nudha! ◊ tue mudu, faedha candho píssiat sa pudha!
4.
ca fit ómine de savímene, chin pacas paràulas vene natas los poniat totu a sa muta ◊ citidí a sa muda! ◊ a sa muda piango a s'ispramada ◊ sa zente est abbaitandhesilu a sa muta ◊ si citeis a sa muda?!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mudu
/
prb:
riu mudu, trazadore! ◊ cane mudu, mossa manna!
Ètimu
ltn.
mutus
Tradutziones
Frantzesu
muet,
silencieux,
silence!,
tais-toi!,
taisez-vous!
Ingresu
mute,
keep quiet!
Ispagnolu
mudo,
callado,
¡silencio!,
¡mutis!
Italianu
muto,
zitto,
silènzio!
Tedescu
stumm,
Stumme,
still,
still!,
Ruhe!.
mudulòne , agt, nm: mutullone,
mutulone Definitzione
chi o chie est de pagos foedhos, chi foedhat pagu fintzes candho bollet foedhau (e po cussu, fintzes tontorrone, pagu abbistu)
Sinònimos e contràrios
mudigone,
muduleu,
muduncu,
mudurcu,
mutruche,
mutzurru
| ctr.
ciaciareri,
paraletadore,
tzarrantinu
Frases
isse fit unu cuenteri e arrejonatore abbistu, geo mutulone ma ascurtatore vonu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
taciturne,
muet
Ingresu
uncommunicative,
mute
Ispagnolu
taciturno,
callado
Italianu
taciturno,
mùtolo
Tedescu
schweigsam,
wortkarger Mensch,
stumm,
Stumme.
múdulu 1 , agt Definitzione
chi no foedhat, siat po abbitúdine e siat po neghe de natura
Sinònimos e contràrios
citiu,
mudu
Frases
restesit che àinu imbastadu a conca a terra, múdulu e isfaltadu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
muet,
sourd-muet
Ingresu
mute (deaf-)
Ispagnolu
mudo,
sordomudo
Italianu
muto,
sordomuto
Tedescu
stumm,
taubstumm.