ammudíre , vrb: ammutire,
ammutiri,
mutire Definizione
callare, parare mudos, istare citios, pèrdere sa limba, su foedhu, fàere citire
Sinonimi e contrari
acaire,
ammudai 1,
ammudigare,
ammudulire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frasi
si est ammutidu ◊ is duus giòvunus furint arrexonendi candu dhus at ammutius un'istragassu ◊ de sas undhas ammudis s'abbolotu (B.Chessa)
Etimo
itl.
ammutire
Traduzioni
Francese
se taire subitement,
faire chut,
devenir muet
Inglese
to become dumb,
to fall silent
Spagnolo
callarse,
enmudecer
Italiano
ammutolire,
zittire
Tedesco
verstummen.
ammutèssi, ammutèssiri , vrb Definizione
chellare a sa muda, istare mudos, citios, pèrdere su foedhu
Sinonimi e contrari
ammudai 1,
ammudigare,
ammudire,
assamudare,
citire,
ismudulare
| ctr.
chistionai,
faedhare
Frasi
Antonica si fiat ammutéssia a pagu a pagu, inserrendusí totu in sèi
Traduzioni
Francese
se taire,
devenir muet
Inglese
to become dumb
Spagnolo
callar,
enmudecer
Italiano
ammutire
Tedesco
verstummen.
múdu , agt, nm, iscl: muru 1,
mutu Definizione
chi o chie abbarrat citiu, no foedhat o no podet foedhare; órdine de citire, de chellare
Sinonimi e contrari
cagliadu,
citiu,
illimbadu,
múdrigu,
múdulu 1
/
ciaibbu!,
múcicu!,
mutu!
Modi di dire
csn:
paràresi m., a sa muda = abarrai citiu, sentza de bolli fuedhai; callàresi m. = citirisí; arreare, istare o fàghere a sa muda = sentza de fuedhai, citius; m. che croca, che truncu, che lódhuru = citiu própiu, chi no fuedhat nudha; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha; m. che unu caboru = nadu de unu chi no faedhat ma pagu bi at de si fidare; arriu mudu (nadu in suspu de unu) = chi o chini fait asuta, cun trassa, no fuedhat ma fait; s'abba muda = zenia de meighina pro sa timoria
Frasi
si che andhat mudu che cotighina ◊ bisonzat de lassare totu pro lu fàchere istare mutu ◊ cussu cristianu est mutu dae nàschita ◊ deo puru mi so istadu mudu ◊ candho ant bidu a nois si sunt callados mudos ◊ chi s'istent mudas cussas!
2.
sos mudos no podent faedhare ◊ faedhat pagu: lu creia mudu!
3.
tue ista mudu, chi no ndh'ischis de nudha! ◊ tue mudu, faedha candho píssiat sa pudha!
4.
ca fit ómine de savímene, chin pacas paràulas vene natas los poniat totu a sa muta ◊ citidí a sa muda! ◊ a sa muda piango a s'ispramada ◊ sa zente est abbaitandhesilu a sa muta ◊ si citeis a sa muda?!
Cognomi e Proverbi
smb:
Mudu
/
prb:
riu mudu, trazadore! ◊ cane mudu, mossa manna!
Etimo
ltn.
mutus
Traduzioni
Francese
muet,
silencieux,
silence!,
tais-toi!,
taisez-vous!
Inglese
mute,
keep quiet!
Spagnolo
mudo,
callado,
¡silencio!,
¡mutis!
Italiano
muto,
zitto,
silènzio!
Tedesco
stumm,
Stumme,
still,
still!,
Ruhe!.
mudulòne , agt, nm: mutullone,
mutulone Definizione
chi o chie est de pagos foedhos, chi foedhat pagu fintzes candho bollet foedhau (e po cussu, fintzes tontorrone, pagu abbistu)
Sinonimi e contrari
mudigone,
muduleu,
muduncu,
mudurcu,
mutruche,
mutzurru
| ctr.
ciaciareri,
paraletadore,
tzarrantinu
Frasi
isse fit unu cuenteri e arrejonatore abbistu, geo mutulone ma ascurtatore vonu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
taciturne,
muet
Inglese
uncommunicative,
mute
Spagnolo
taciturno,
callado
Italiano
taciturno,
mùtolo
Tedesco
schweigsam,
wortkarger Mensch,
stumm,
Stumme.
múdulu 1 , agt Definizione
chi no foedhat, siat po abbitúdine e siat po neghe de natura
Sinonimi e contrari
citiu,
mudu
Frasi
restesit che àinu imbastadu a conca a terra, múdulu e isfaltadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
muet,
sourd-muet
Inglese
mute (deaf-)
Spagnolo
mudo,
sordomudo
Italiano
muto,
sordomuto
Tedesco
stumm,
taubstumm.