Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ispínu , nm: spinu Definition ischina de procu, sa petza de s'ischina (ambidhiola) impare cun is ossos (segada a orrugos po ndhe giare a parentes o bighinos) Sentences candho uchidiant su mannale secavant sos ispinos de dare a sos parentes e amicos ◊ mandhaiant sos pitzinnos a giúghere sos ispinos a parentes o famílias amigas Etymon ltn. spinus Translations French carré de porc English saddle of pork Spanish lomo de cerdo asado Italian àrista German Schweinsrücken.

mannàle , nm, agt: mannali, mannalli Definition porcu pesau a mannalitu, o de urra, pesau in domu po fàere provista: est sèmpere su paragone a disprétziu po cudhos chi papant chentza trebballare Synonyms e antonyms ttrs. mannari Sentences o compare Tatà, mih, cras manzanu ochidimus su mannale! ◊ cussos tichírrios chi s'intendhent depent èssere bochindhe mannale 2. ingrassaiat isse che mannale tenindhe a totu cantos avilidos, iscultzos e famidos ◊ àteros faghent vida de mannale e solu in sa bentre ant godimentu (D.Ena) Surnames and Proverbs smb: Mannale Etymon ltn. manualis, -e Translations French porc, cochon English pig Spanish cerdo Italian maiàle domèstico, pòrco German Hausschwein, schmarotzerhaft, Schmarotzer.

pólcu , nm: porcu, procu Definition animale grussatzu e bàsciu, longhitu, masedu e pesau a chedha o fintzes a solu (mannale) po sa petza: asuta de sa pedhe (corgiolu) ponet unu pígiu grussu de lardu, portat pilu lascu e grussu (tzudha); nau in cobertantza e a disprétziu, chie s'imbrutat meda o istat totu brutu (ca a su p. dhi praghet a s'imbuscinare in su ludu), o fintzes chie s'ingrassat, si errichit o badàngiat meda aprofitandho de s'àteru, coment'e chi siat contivigiau a brovendha che mannale / p. polcràvinu = fillu de mardi maseda e de sirboni Synonyms e antonyms cópiu / cdh. pólciu Idioms csn: pònnere, pesare, crastare, ingrassare, afiliverrare, trobeire, bochire, uscrare, abbèrrere/irmatare, illadare, ispinare su porcu; fai su procu = pònnere, pesare su mannale; su p. tzérriat, murrúngiat o raunzat, iscorrovonat; de su p. si faghet salidu e cufetadu: lardu, sartitza, pressutu (de sas cossas e fintzas de sas palas), ganga (dae su tretu acurtzu a origras tra mola de trugu e bula), pantzeta (su súmene), ossamenta, ozu; mustela de p. = s'ispinu, su schinali cun su filetu; su sànguini = sàmbene cundhidu, postu in s'istentina prus russa e cotu in sa frama arrustu o a budhidu; su súmini = su lardu in su tretu de mata, ue zughet sos crabigos, saboridu meda; èssiri che procu in muntoni de fà = leare, mescamente aprofitendhe, totu su chi si tenet in gana; fai bisus de procu in muntoni de fà = disizare cosas mannas, meda, tropu; pàrriri unu procu puntu = nadu de ccn., èssere de pagas peràulas, mudurcu, prus che àteru pro altivesa; èssere che porcu pei segadu = bivi sentza de trabballai, a càrrigu de is àterus, èssiri aténdius in totu, istai bèni meda; porcu de silba = p. areste, sirboni, porcrabu; agt.: fàghere cosas porcas = nàrrere o fàghere porcarias; pisci procu o procu de mari = zenia de pische (oxynotus centrina); rosa de p. = atandha, papàile; p. de abba = tzurru, abba chi essit a bullu Sentences sas àrulas fint búidas, sos procos grassos leados! ◊ su porcu est unu paru díligu ◊ mammai fadiat su procu dónni'annu dónni'annu dónni'annu! 2. iscultant sos indevinzos a orijas paradas che porcu surdu ◊ fatendhe su polcu futudu mi che furas sa cosa! ◊ at fatu bisu de porcu in muntoni de fà ◊ su prus famosu est Montecitóriu coment'e allevamentu de porcos rassos…◊ e tui no naras nudha, mi paris unu procu puntu?! Surnames and Proverbs smb: Porcu / prb: cani tzàulat e porcu pascit ◊ porcu pullinu no ingrassat mai Scientific Terminology anall, sus scrofa Etymon ltn. porcus Translations French porc, cochon English hog Spanish cerdo Italian maiale, pòrco German Schwein.

túdha , nf: (sa t. = nr. satúdha) artzudha sudha 1, tzudha Definition (upm) su pilu grussu de unos cantu animales (mescamente de su porcu); su pilighedhu chi portat in dossu sa carena candho si artzat e intèterat po su fritu o timendho; fintzes cambu nou chi bogant is matas Synonyms e antonyms intzudha / pilurtza / brossa, bullone, froedha, pigionatzu / tudhu Idioms csn: pònnere sa t. = artziai is pilus (de su frius, de sa timoria); tudhas de sos pódhiches = pilisungras, piunga; giúghere tudhas in su coro = èssiri disapiadau, iscanidu, isferitzadu, fàghere male chentza sentire dolu perunu Sentences su porcu si uscrat o si sàmunat in abba budhindhe pro che li catzare sa tudha 2. titia, mi est posta fintzas sa tudha cun totu cussu fritu! ◊ a mimme cussas paràgulas mi fachiant essire sa tudha (F.Satta)◊ odheu, cussa chistione ndhe ponet prammu de tudha fintzas a mie! Scientific Terminology crn Etymon srdn. Translations French poil de porc, soie English bristle Spanish cerda Italian sétola German Borste.