capiciòba, capiciòla , nf: capitzola Definition
filighedhu, istupa de seda o tira de orrobba; oru de is cartzas, in is costúmenes; genia de muncadore de pònnere asuta de s'iscófia
Synonyms e antonyms
burroni 1
2.
zughiat una feta e una capitzola
Surnames and Proverbs
smb:
Capicciola, Cappicciola
Scientific Terminology
cst
Etymon
itl.
capicciola
Translations
French
bourre de soie
English
floss
Spanish
cadarzo
Italian
bavèlla,
bórra
German
Ausschußseide.
fermesílicu , nm: fermisílicu Definition
su greme chi faet sa seda
Synonyms e antonyms
sílicu
Scientific Terminology
crp, bombyx mori
Translations
French
ver à soie
English
silkworm
Spanish
gusano de seda
Italian
baco da séta
German
Seidenraupe,
Seidenwurm.
ghilípuru , nm Definition
su fermesílicu ingendrau ancora dormiu totu imbodhigau in sa napa
Synonyms e antonyms
drummiciolu,
mamaesonnu,
sónniga,
sonnighita
Scientific Terminology
crp
Translations
French
chrysalide du ver à soie
English
silkworm pupa
Spanish
crisálida
Italian
crisàlide del baco da séta
German
Puppe.
sèda , nf: sera 1,
seta Definition
genia de sustàntzia, s'abbau a bisura de filu, chi bogant is gràndhulas o néulas de unos cantu bobbois (e mescamente su fermesílicu, chi dha faet a tega manna); orrobba fine fine téssia cun seda; una genia d'erba: erba de cotoni o pranta de seda (Asclepias fruticosa)/ perdeseda (peis de s.) = in cobertantza, su sonnu
Idioms
csn:
sa s. de su moriscu = zenia de pilu, de filos longos finedhedhos chi s'ispiga de su moriscu ndhe bogat in punta a tzufu comente at fatu su ranu; camminai asuba de una soga de s. = cun educassione e pertzisione, bene atentos a no fàghere mai male; fiore de seda = zenia de erba chi faghet istérrida in logu de roca acurtzu a mare, a fiores rujos e fozas russas; paperi de s. = itl. carta velina; perra de sera = mucadoredhu chi in su costúmene sa fémina si ponet in petorras; úmile che s. (nadu de robba)= modhe, lentu lentu
Sentences
si cret dormendhe in letu de seda ◊ sa bròscia serrat sa perr’e sera in su petus ◊ is pilus chi portat cussa pipia parint de seda
4.
candu lompet perdeseda totus si calant a sonnu!
Surnames and Proverbs
smb:
Seda
Etymon
ltn.
sa(e)ta
Translations
French
soie
English
silk
Spanish
seda
Italian
séta
German
Seide.
sílicu , nm, agt: sírigu,
síricu Definition
su grème o bobboi chi faet sa seda; nau de ccn. po su carenale, chi est làngiu, fine fine
Synonyms e antonyms
fermesílicu
/
finigosu,
iltrízile
Surnames and Proverbs
smb:
Sirigu
Scientific Terminology
crp, crp, bombyx mori
Etymon
ltn.
siricus
Translations
French
ver à soie
English
silkworm
Spanish
gusano de seda
Italian
filugèllo
German
Seidenraupe.
spigòni , nm Definition
cosa puntuda de ferru a bisura de agu (fintzes sa fritza de is arrellòrgios), mescamente sa coa de una ferramenta (frache, palita, raspa, o àteru) chi si faet intrare a fortza che púncia in sa màniga
Synonyms e antonyms
ispiga 1
Sentences
sa cosa chi fadiat s'ogu mannu fiat su relógiu cun su spigoni de ferru chi sinnàt is oras
Etymon
ctl., spn.
espigó, espigón
Translations
French
soie
English
tang
Spanish
espiga
Italian
códolo
German
Angel.
túdha , nf: (sa t. = nr. satúdha) artzudha
sudha 1,
tzudha Definition
(upm) su pilu grussu de unos cantu animales (mescamente de su porcu); su pilighedhu chi portat in dossu sa carena candho si artzat e intèterat po su fritu o timendho; fintzes cambu nou chi bogant is matas
Synonyms e antonyms
intzudha
/
pilurtza
/
brossa,
bullone,
froedha,
pigionatzu
/
tudhu
Idioms
csn:
pònnere sa t. = artziai is pilus (de su frius, de sa timoria); tudhas de sos pódhiches = pilisungras, piunga; giúghere tudhas in su coro = èssiri disapiadau, iscanidu, isferitzadu, fàghere male chentza sentire dolu perunu
Sentences
su porcu si uscrat o si sàmunat in abba budhindhe pro che li catzare sa tudha
2.
titia, mi est posta fintzas sa tudha cun totu cussu fritu! ◊ a mimme cussas paràgulas mi fachiant essire sa tudha (F.Satta)◊ odheu, cussa chistione ndhe ponet prammu de tudha fintzas a mie!
Scientific Terminology
crn
Etymon
srdn.
Translations
French
poil de porc,
soie
English
bristle
Spanish
cerda
Italian
sétola
German
Borste.