acucacúca , avb Definition
andhare o istare a. = andai a pampadas, a pampas, a s'imbàtoro, a su cua cua a manera de no si fai biri, o fintzas timendi
Sentences
bi fisti tue puru acucacua che su cucummiau in moridina! ◊ paret chi la bida abbandha intro de gianna, sempre in ilgiros a s'acucacuca, a minnanna ◊ fint coment'e túrtures in su trigu, a s'acucacuca, furendhe ◊ manízadi, maniza, e faghe sa multra che chi ti che andhes e tòrrache a inie acucacuca!
Etymon
srd.
Translations
French
à quatre pattes
English
on all fours
Spanish
a gatas,
a escondidas
Italian
carpóni,
di nascósto
German
auf allen vieren,
heimlich.
baralícu , nm: barralicu,
barrallicu Definition
genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes, a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu, metade), T (totu), N (nudha), chi bolent nàrrere su chi depet fàere su giogadore chi dh’at betada segundhu sa lítera chi presentat candho si firmat (pònnere e aciúnghere àteru a sa posta, bínchere sa metade, o totu, o nudha) / barrallicus = cocoedhos de mare; barrallicu longu = animaledhu de mare a corza tosta, itl. torricèlla; b. veru = àtera creze gai etotu, itl. còno del Mediterràneo
Synonyms e antonyms
badharincu,
pone,
pimpirimponi
Sentences
in sa noti de Paschixedha giogàst a barrallicu cun mei
2.
arrumbulant in sa menti is arregordus, fúrriant a lestru che barralicus!
Surnames and Proverbs
prb:
su barrallicu essit puru a ponni!
Scientific Terminology
ggs
Translations
French
toupie à quatre faces,
toton
English
little spinning,
teetotum top
Spanish
perinola
Italian
girlo
German
eine Kreiselsorte,
Nimmgib.
bàtero , agt, nm: bàteru,
bàtoro,
batro,
bàturu,
cuàtero Definition
númeru, su fatante de su tres, duos e duos (in números àrabbos 4, in números romanos IV): nau de ora est sèmpere nf. plurale / fàghere pro b. = achipire meda, fàghere su tantu chi podent fàghere in bàtoro
Sentences
traballaiat, no timiat de s'imbrutare sas manos e faghiat pro bàtoro ◊ benit a innoghe a che ispèndhere cussos bàtero arreales! ◊ bàtoro ogos bient prus de duos!
2.
- It'ora est? - Funt sas bàtero!
Etymon
ltn.
quatt(u)or
Translations
French
quatre
English
four
Spanish
cuatro
Italian
quattro
German
vier.
bateroghèntos , agt, nm, prn: batoschentos,
cuatrugentus Definition
bàtoro bortas chentu (in números àrabbos 400, in números romanos CD): coment'e agt. podet cuncordare cun sa genia de su nm. (su camp. no dhu faet)
Sentences
a sa cabertura bi at chérfidu batoschentas téulas ◊ cussu pastore tenet bateroghentas brebès
Etymon
srd.
Translations
French
quatre cents
English
four hundred
Spanish
cuatrocientos as
Italian
quattrocènto
German
vierhundert.
batomíza , agt, nm: cuatrumila,
batoromila Definition
bàtoro bortas milli
Etymon
srd.
Translations
French
quatre mille
English
four thousand
Spanish
cuatro mil
Italian
quattromila
German
viertausend.
gortogòrto , avb Definition
nau de sa manera de camminare, a pampas, a s'acucacuca, a baubbau 1, ponendho is manos e is benugos in terra, a s'istichi istichi, ma fintzes mudu mudu, chentza si fàere intèndhere
Synonyms e antonyms
imbàtoro
Translations
French
à quatre pattes
English
on all fours
Spanish
a gatas
Italian
carpóni
German
auf allen vieren.
imbàtoro , avb Definition
nau de sa manera de camminare, a pampas, ponendho is manos e is benugos in terra / andhare a s’i. = a pampadas, a pampas, a tatas, a cuatru peis, a baubbau, a catummiau, a s'imbàtula, itl. gattonare
Synonyms e antonyms
gortogorto
Sentences
fit andhendhe a s'imbàtoro, totu irbadhinadu ◊ sos pisedhos a zogu caminant a s'imbàtoro
Etymon
srd.
Translations
French
à quatre pattes
English
on all fours
Spanish
a gatas
Italian
carpóni
German
auf allen vieren.
isprubbicàre , vrb Definition
iscandhaligiare, nàrrere una nova o chistione a totugantos, a sa gente peri su logu
Synonyms e antonyms
isbandhizare,
iscandhulizire,
piredhare,
tamburinai,
trumbitai
| ctr.
cuare
Sentences
sa birgonza chi aiat fatu bi l'at isprubbicada in dainanti de sa zente ◊ ite mi tantat chi su chi as fatu tue ti l'isprúbbico!
Translations
French
crier aux quatre vents
English
to trumpet
Spanish
publicar,
pregonar,
airear
Italian
strombazzare
German
ausposaunen.
piredhàre , vrb Definition
iscoviare totu, nàrrere totu a sa gente, in giru, nàrrere su male de s'àteru
Synonyms e antonyms
isprubbicare
Etymon
srd.
Translations
French
claironner aux quatre vents
English
to trumpet
Spanish
publicar,
airear
Italian
strombazzare
German
austrompeten,
ausposaunen.
seína , nf, nm: esina,
sesina,
sisina,
sisinu Definition
cosa de pagu valore, su mesu de unu sodhu, chimbe centésimos de su francu sardu: si narat solu in su sensu de dinare pagu
Synonyms e antonyms
isina
Sentences
finas candho ses totu tramudadu no bales bator petzos de sesina! ◊ li dao sos pagos sisinos chi tenzo, bastet chi mi che let su pitzinnu
Etymon
itl.
sesino
Translations
French
chose de quatre sous
English
half soldo,
next to nothing
Spanish
chuchería,
de tres al cuarto
Italian
mèzzo sòldo
German
von geringem Wert.
trinítu , agt Definition
nau de ccn., chi est totu bene bestiu, totu bene postu, fintzes cun prendhas e àteru po bellesa, alleputzau
Synonyms e antonyms
apomponissau,
alleputziu,
lussadu
| ctr.
isconfusu,
malatrociau
Translations
French
tiré à quatre épingles
English
dressed up
Spanish
repulido
Italian
azzimato
German
aufgeputzt.