Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbaúnzu , nm: abbunzu Definition cosa fata male, improdhu, cosa chi faet disonore Synonyms e antonyms peca 1, scioncu / abbunzadura, aciorodhu, coredhu, impaputzu, impiastru, inciapudhu, indróvigu, irraminzu, massipu, mistréllia 2. s'abbaunzu de un'àteru no si lu garrigaiat unu giòvanu de sa bidha ◊ su furisteri o malevadadu chi si garrigaiat s'abbaunzu passaiat de cobertore, corrudu e giutu a befe Etymon srd. Translations French scandale, saleté English indecent, indecency Spanish vergüenza, grosería Italian scóncio, sconcézza, porcherìa German Pfuscherei, Anstößigkeit, Schweinerei.

brutèsa , nf: burtesa Definition àliga (e fintzes ladamíngiu, merda), su èssere brutos, orrughedhu de cosa chi che intrat in s'ogu, o fintzes su male chi si faet Synonyms e antonyms brutia, brutore, brutura / malesa | ctr. limpidore, netesa / bonesa Idioms csn: b. de origa = zenia de grassu chi faghent sas ràndhulas de s'origra; b. de topi, de conillus, de brebei, de lèpuri, de bòi = ledàmine, cascasina Sentences seu cadhotzu: no dha bis cantu brutesa dhoi portu in peis cun su pruini de sa bia? ◊ sa brutesa de is animalis dha ponint po fai ladàmini 2. una burtesa in s'ogu portu 3. nemmancu sa calchina de Siniscola ti bastat a pulire sa brutesa, ca sempre giogulana pro profitu cantos ndh'as connotu ndh'as traitu (M.Sanna)◊ totu su chi amus fatu in pitzinnia nos paret oro de prima calidade e no brutesa de mala zenia! Etymon srd. Translations French ordure, saleté English filth Spanish suciedad Italian lordume German Schmutz.

brutòre, brutòri , nm Definition totugantu su chi, a meda, faet bruta una cosa, unu logu o a unu Synonyms e antonyms afatitu, brutesa, brutia, bruturia, cadhossímini, cadranza, crisore, incràstiu, lorra, ludrinzu, muga, musucu, sudre, trojéntzia | ctr. limpidore Etymon srd. Translations French saleté dégoûtante English filthiness Spanish suciedad Italian luridézza, sporcìzia German Schmutzigkeit.

incràstiu , nm Definition cosa bruta, chi imbrutat Synonyms e antonyms afatitu, brutesa, cadhossímini, cadranza, lorra, muga, sudre Etymon srd. Translations French saleté English dirt Spanish suciedad Italian sporcìzia German Schmutzigkeit.

mistréllia , nf Definition cosa artefata pagu de bonu, chi faet fintzes male a dha papare Synonyms e antonyms abbaunzu, impiastru, improdhu Sentences ellus is mistréllias chi ant bogau a pillu immoi?! po cussu est chi funt totus a puntas a brenti! Translations French saleté, saloperie English dirt, rubbish Spanish chapucería Italian impiastro, porcherìa German Hudelei, Mischmasch.

múga , nf, nm: mughe Definition dhu narant po cosas diferentes, ma pruschetotu po su brutore bastat chi siat; a logos fintzes su fundhurúgiu de s'ógiu, de su cafè Synonyms e antonyms atiza, cadassa, crosta, pagiagoda, solla, tizola / brutore, cadhossímini, cadràngia, crisore, lorinia, lorra, ludrinzu, sudre, trojéntzia / cidhica / mucra | ctr. limpiesa Sentences su linu si poniat a modhe in s'abba a manera de s'isòlvere sa muga chi aunit sas partes linnosas a sas tramas de tessonzu (G.Addis) Translations French saleté, malpropreté English dirt Spanish suciedad, mugre Italian sporcìzia German Schmutzigkeit, Schmutz.

mughédhu 1 , nm Definition sodri, brutore, bestimentu brutu Synonyms e antonyms cadhossímini, incràstiu, muga | ctr. limpidore, netesa Sentences gighet bestes cun su mughedhu a segare a fitas ◊ bogadiche cussu mughedhu e pònedi sa robba neta! ◊ custu istaiat in mesu de su mughedhu ◊ como s'abba est totue prena de mughedhu Etymon srd. Translations French saleté English filth Spanish suciedad Italian sporcìzia German Schmutzigkeit, Schmutz.

mugósu , agt, nm Definition chi o chie istat sèmpere totu brutu, prenu de muga Synonyms e antonyms butzinosu, cadhàniu, cadhóciu, cadrangiosu, lortzorosu, lurtinosu, massautu, pingosu, sodrigosu Sentences mugosu, bogadichela cussa camisa bruta! Etymon srd. Translations French d'une saleté dégoûtante, crasseux, sale (fig.), sordide English dirty (person) Spanish sucio, mugriento Italian sózzo German schmutzig, schmutziger Mensch.

musínzu , nm Definition brutore bastat chi siat, ma mescamente sa cosa abbruxada chi abbarrat in is padedhas a parte de fora, sa crosta de is carradas puru Synonyms e antonyms afatitu, brutore, cadhossímini, cadràngia, crisore, incràstiu, lorra, muga, musucu, sodri Sentences leit sa urva e comintzat a la trazare in terra lassendhe istiga de sàmbene e musinzu Translations French saleté, malpropreté English dirt Spanish suciedad Italian sporcìzia, sudiciume, luridume German Schmutz, Verkrustung.

píngu , nm Definition ógiu, grassu; su èssere grassos, fintzes su brutore grassu de sa pedhe sudada, chentza samunare, su fragu malu chi dhi essit / p. de usciadinu = fragu de abbruschiadura; acoglire su p. = tènnereche o piscare s'ozu, su grassu Synonyms e antonyms cadràngia, caldíngiu, muga Etymon ttrs, crsn. Translations French saleté, puanteur English filth Spanish mugre Italian sudiciume, lézzo German Schmutz, Gestank.

sodrímini , nm: sordímini Synonyms e antonyms brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, sarrone, sodri Etymon srd. Translations French saleté English dirt Spanish suciedad, mugre Italian sudiciume German Schmutz.

súdre , nm Synonyms e antonyms brutore, cadhossímini, cadràngia, lorra, muga, sodri Etymon srd. Translations French saleté English filth Spanish suciedad, mugre Italian sudiciume German Schmutz.

tartàdhu , nm: tratadhu Definition muga meda, brutore a pígiu, a crosta Synonyms e antonyms brutore, cadràngia, cadhossímini, caldíngiu, muga, sudre Sentences bae chi ti nche irménticant sos achicos de mama… as a issire prenu de tratadhu si cojubas chin cussa! ◊ su fracu de sa feche si misturabbat chin su fracu de su tratadhu ◊ sa franella no si cumprendhiat de ite colore fit de su tratadhu chi zuchiat Etymon ltn. tartarum Translations French saleté English filth Spanish suciedad, mugre Italian sudiciume German Schmutz.

tetulía , nf: titulia Definition brutore, brutesa, ma nau mescamente po cosas e atziones malas, fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu: in cobertantza, gente mala, nau a disprétziu Synonyms e antonyms brutore, cadhossímini, cadràngia, lorra, muga / ignagnaria Sentences in mesu de sa brutura o tetulia che pones a crochire sa utina…◊ su chi bos batint a dommo sunt titulias de che fulliare! ◊ tue ses unu muntonarju de titulia! ◊ cussu no fachet titulias che custa, a bochire ◊ aiat comintzau a fàchere titulias mannas garrigàndhesi paritzas pedhes ◊ incurdiolaos de su bíssiu, fachent calesisiat titulia ◊ custos pitzinnos mànicant titulias ◊ no so eo chi ti ndhe ceno sa vidha chi faches titulias! ◊ cussu est un'ómine puliu: de titulias no ndhe li àrtziat a conca! (G.Chironi)◊ tantu po lu cuntentare li at comporau una tetulia Etymon srd. Translations French saleté English dirt, dirty trick Spanish porquería Italian porcherìa German Schweinerei.