Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

istrachía , nf: istracia, istrascia, istrassia, istratzia, stracia Definition tempus malu meda, passada de bentu e abba forte o fintzes de nie; tempus e fatos in contràriu, males Synonyms e antonyms defúgliu, istrasura, trarchia* Sentences s'avieint bene armados, lestros in mesu a su bentu e a s'istratzia ◊ sa vida nostra est meda dilicada, a istragos esposta e istrascias (L.Cubeddu)◊ s'esatore cheriat a pagare duas boltas pro sas erveghes mortas in d-un'istrachia ◊ oe at própiu a istrachia Scientific Terminology tpm Translations French tempête English storm Spanish tormenta, vendaval Italian bufèra, tempèsta, temporale German Sturm.

istrònscia , nf, nm: istròscia, istrósciu 1, istrossa, istróssia, strossa Definition dannu meda chi orroinat totu; in cobertantza si narat de chie si movet chentza crabbu e faet dannu Synonyms e antonyms arruinu, derruta, desacatu, destrossa, sderrocu, sderrota, sderruimentu / bròmbulu, igenillau, ildeoltu, ilgrabbuladu, isocu, istramu / cdh. scimpiatu Idioms csn: a istròscia = a meda, aira; istrònscia, istrósciu de abba = dellúbbiu; cannonare a istròscia Sentences sunt carrendhe abba a sos sididos in custa istrossa de annada ◊ pro donzi note de istròscia bi at un'avréschida de paghe (G.Maieli)◊ a su póveru no li mancat istrossas ◊ Cristos nos at sarvadu de s'istrossa eterna ◊ bei ndh'at bonos ma, si no sunt bene bidos, custos amministradores lis dant istròscia 2. istrossa, ue pones manu tue faghes dannu! ◊ istrossa, t'iscollas in su paris netu! 3. s'istròscia de sa zente chi benit onzi annu a sa festa?!…◊ at cumentzau a proi a istrossa e mi seu totu isciustu Etymon itl. stroscia Translations French catastrophe, désastre, tempête English disaster, storm Spanish desastre, manos de mantequilla Italian disastro, bufèra, fracassóne German schweres Unglück, Sturm, Lärmmacher.

maretàda , nf Definition aundhada forte de su mare Sentences sas maretadas de su mare in bulluzu fachent chimentu mannu Translations French tempête de mer English sea storm Spanish marejada Italian mareggiata German Sturmflut.

maretàre , vrb: ammaretae, maretzai Definition mòvere che is undhas de su mare Synonyms e antonyms marugliai Sentences su trigu est maretendhe ◊ bido sos fiores maretados ◊ maju bellu in sos campos laorados maretendhe presentat su laore Translations French flotter, il y a eu de la tempête ou la tempête a fait rage (v. imp.) English to be wavy Spanish olear, encresparse Italian fluttuare, mareggiare German wogen.

strasúra , nf: istrasura*, stresua Definition iscutulada de abba meda, próida manna cun bentu forte, a istrachia Synonyms e antonyms abbisciada, abbísciu, dallúviu, defúgliu, disàriu, istracia, traconarja, tregonada, trasura Sentences at fatu ierradas de strasura, istadialis de fogu e de isciutori ◊ at fatu una stresua de làndiri chi at acarraxau su logu ◊ sa strasura iat traghillau sa navi ◊ sa strasura sighiat a si nc'iscudi de innòi e de ingudheni ◊ sa strasura si nd'at pigau s'arei ◊ sa guerra fut che una strasura Translations French tempête, orage English storm Spanish tempestad, tormenta Italian tempèsta, bufèra German Sturm, Unwetter.

temporàda , nf: temporata Definition sumana de tempus malu, sèmpere faendho su matessi tempus de abba, de nie, bentu, sicore o àteru (ma fintzes solu una iscutulada de abba, una trubbada de tempus malu); tempus longu de dificurtades mannas / falare che s'abba in temporada = a meda, a tota fua, cun fuliesa, a istracia Synonyms e antonyms intemperiada / cdh. timpurata Sentences una bella temporata de abba chi ndhe ghetet sas àgheras! ◊ chie at caldu sàmbene in sas venas no si ndhe sentit de sas temporadas ◊ sa temporada de su nibe no fit galu finia ◊ abbas a temporada no ndh'est faghindhe prus ◊ ndi est cabada custa temporada de asciutori chi est unu disisperu! 2. su "oi" separat s'inghitzu e sa fini de duas temporadas 3. de su chi sufris, coràgiu e passéntzia de afrontare custa temporada! Etymon spn. temporada Translations French tempête, orage English storm Spanish tempestad Italian tempèsta German Sturm.

traconàrja, traconàrza , nf: tragonàgia, tragonàglia, tragonaja, tragonaza, tregonaja, trogonaja Definition erriu de abba chi curret asuta de terra, próina manna, istrasura de abba; nuu de bentus, temporada de bentu forte meda chi faet arrores: trogonaja est fintzes su surcu chi faet s'abba in is logos de monte e tregonaja dhu narant fintzes a sa mància chi faet s'abba in is muros de is domos calandho a trísinu Synonyms e antonyms dragonera, frusa 1, furione, tragonada, turbiana / abbísciu, istrasura / iscarafossu / ttrs. tragunaja Sentences chimentat in sa cabertura s'abba chi est proindhe a tragonaza ◊ carros e tragonajas de abba ant isforradu su caminu 2. candho ischintiridhat sa linna fachet traconarja ◊ est betendhe sentza pasu dogni nue tragonàgias de nie a frocos lentos ◊ sa tragonaja mi at fatu dannu meda in binza: sa bide fit presa epuru che ndh'at betadu meda ◊ custu bentu est una traconarza chi astrat sas funtanas ◊ fateit abba a trechetu: iscurigheit e, a sa tragonaja, tota sa bidha si tremeit 3. in su golfu portàt magras cant’e sa tregonaia chi ndi calàt in su muru de sa cannitzada in sa domu de ajaja Translations French courant d'eau souterrain, tempête English groundwater stream Spanish agua subterránea, borrasca Italian corrènte d'àcqua sotterrànea, fortunale German Grundwasserstrom, Sturm.

trarchía , nf: traschia, trascia, tríschia Definition tempus malu meda, de abba forte, sighia, tragonaja de abba, nie, bentu totu impare; fintzes dannu, dirgràtzia, malasorte / ite traschia! = ita dannu! Synonyms e antonyms istrachia, librina, strasura / desacatu, digràtzia Sentences fit una die de iberru, s'àghera ingrisada prena de nues nighedhas pariat chi depiat iscadenare una traschia mala ◊ daghi isvanint sas últimas trascias de s'ierru, su sole mandhat piús calorias ◊ at afrontadu dogni trascia: ràndhine, abba, astrau, bedhia, nie russu, bentu ◊ est note de traschia: ruzidendhe múilat su bentu chi paret passendhe traigolzos ◊ sas tríschias de abba pariant cànnaos a pennuleri dae sas nughes de bambaghe (A.Pau) 2. bisonzat a parare fronte a totu sas traschias chi benint! ◊ li at arrivatu una tríschia de corfos de ramu, ispuntatas de pede e istuturratas ◊ fizu de mama ditzosa, de babbu s'allegria, mai ti lompat dannu, mai tenzas traschia! ◊ tue ses luna in sa traschia! Scientific Terminology tpm Etymon ltn. thrascias Translations French tempête, tourmente English storm (snow) Spanish tormenta, vendaval Italian bufèra, tempèsta, torménta German Sturm.