Abbreviations Legenda | Symbols Legend

arrepílu , nm: repilu Definition su segare su pilu o fàere sa braba a betu contràriu de coment'est su pilu Etymon ctl., spn. repel, repelo Translations French à rebrousse-poil English shave against the beard Spanish contrapelo Italian contropélo German Gegenstrich.

boltàre , vrb: bortare, bortiare, vortare Definition furriare a s'àtera parte, fache a ccn. po agiudu, po foedhare; fàere fúrriu, cambiare; pigaresidha contras a chie cumandhat, contras a ccn. Synonyms e antonyms colojare, furriai / cambiai, imbortare Idioms csn: bortàresi a su ferru ruju = no tènniri arrispetu po nudha e po nisciunus; boltare sos chervedhos = ammachiaisí Sentences sos mazores no ischiant a cale santu si bortare e dubba chi si lis presentat unu ◊ si ch'est bortadu a s'àtera bandha candho at bidu a mie ◊ bolta a nois sos ògios tuos! 2. onzi dimóniu si est boltadu a santu ◊ farina de tiàulu si boltat in telau ◊ s'allegria mea como si mi fit bortiandhe in tristura ◊ sa balentia dae valore che l'ant bortata in cosa leza ◊ a s'intèndhere su frúsciu de su trenu s'àinu si est boltadu a dimóniu! ◊ si tiat bortare su tempus, tandho fortzis tiat sanare 3. fint medas sos bandhios chi si bortabant in d-unu chin pastores e carbonarjos in cussos litos 4. sos minores si sunt boltendhe a sos mannos ◊ fache discostare sa runtzinalla chi si m'est bortada ◊ li at atunchiau s'istrópiu de s'orgógliu e tandho si est bortau ◊ su poledhu, candho si sapiat zente colàndheli serente, si bortabat a càrchides 5. si sutzedit calchi cosa no boltes culpas a mie! 6. est gai isurzidu chi si bortat a su ferru ruju (G.Ruju) 7. in custu carrasegare ses boltendhe sos chervedhos Etymon ltn. *voltare Translations French tourner, se retourner English to turn against s.o., to rebel Spanish darse vuelta Italian voltare, rivoltarsi German wenden, sich auflehnen.

carelàre , vrb: carellai, carellare, cuerelai, cuerelare Definition intrare o pònnere in giustítzia a unu po calecuna cosa Synonyms e antonyms cramari, dannuntziai, incherellare, tzitare Sentences m'abbàida a mi carellare de fura!…◊ issu si fiat carellau cun d-unu chi dh'iat fuedhau mali ◊ bandu a ti carellai a su pretori ca mi as iscutu! Etymon itl. quarellare Translations French porter plainte English to bring an action against s.o Spanish querellar Italian querelare German verklagen.

còco , nm Definition genia de pedra niedha chi apicant a sa cadenita po maia Synonyms e antonyms pinnadedhu 1, sebeste 2. fit pranghenne chin donzi làcrima che coco, manna goi! Surnames and Proverbs smb: Cocco, Coco Etymon srd. Translations French petite bague qu'on porte sur soi, qui préserve du mauvais œil English jet ring against evil eye Spanish azabache Italian anellino di giavazzo cóntro il malòcchio German Gagatring gegen bösen Blick.

còntra , prep, avb, nm: contras, cronta Definition foedhu chi inditat sèmpere disacordu, arrealia o àteru chi si oponet, calecuna cosa chi no andhat in agiudu ma antzis tot'àteru (fintzes dannu), e acumpàngiat su foedhu chi depet arrecire sa contrariedade (francu candho est avb.) Idioms csn: andhare c. a unu = pònneresi, essire, faedhare in contràriu; fai su contras a ccn. = rispòndhere, faedhare in contràriu de su chi at nadu ccn. Sentences si seis a prima contras de calincunu, perdonai! (Ev)◊ contra a chie la tenes chi ses a irrocos? ◊ dha tengu contra a tui ca mi as fatu arrui! ◊ sa prova est contras a issu 2. si tue li andhas contra, cussu si agatat solu ◊ totu sa zente li est andhada contra ◊ su pipiu no at tentu su prontu de fai su contras a su babbu e fut abarrau citiu 3. fui dudosu, de continu pesandhe su proe e su contra Etymon ltn. contra Translations French contre English against Spanish contra Italian cóntro German gegen.

incherellàre , vrb Definition intrare giustítzia a unu, pònnere in giustítzia a unu po calecuna cosa Synonyms e antonyms carelare, cramari, tzitare Translations French porter plainte English to proceed against Spanish querellarse Italian querelare German verklagen.

rempellàre , vrb: arrampedhai*, repellare Definition essire rempellu, fàere su rempellu, su reberde, su tostau, cricare de si firmare, de no pònnere mente, de no fàere comente bolet s'àteru Synonyms e antonyms acroconai, ammutighinare, apoderai 1, arrebbellai, arrebedhai, arrepiconare, calchedhare, screnciai Sentences timo s'última note chi ti rempelles in totu, coro vile, Iscariote! (I.Virdis)◊ in sa pigada sos boes si sunt repellados: est tocadu a che iscucurrare sa gàrriga ◊ chin faedhos sintzeros mi rempello! Translations French opposer une résistance English to rebel against s.o. Spanish oponer resistencia, rebelarse Italian oppórre resistènza German widerstehen.

«« Search again