collégiu , nm: colléziu Definition is chi faent parte de un'organísimu pigaos o cunsideraos totus impare, totus a unu; logu inue arregollent gente, mescamente gioventude, po istudiare Synonyms e antonyms adunàntzia, arrodeu, godheta 1, riunione / cunvitu 2. Bodale che teniat su fizu in colléziu istudiendhe Translations French collège, pensionnat, association English college, board Spanish colegio Italian collègio German Kollegium, Internat.
cumitàu , nm Definition númene colletivu: unu tanti de personas, cambarada de personas chi si ponent impare po un'iscopu (es. po fàere una festa, fàere una crica, una proposta) Synonyms e antonyms obbreria Translations French comité English board Spanish comité Italian comitato German Komitee.
godhèta 1 , nf Definition gente totu atobiada apare po calecuna chistione Synonyms e antonyms adunàntzia, arrodeu, riunione Translations French collège English board Spanish colegio Italian collègio German Versammlung.
língiu , nm: (lín-giu) linzu lizu 1 Definition donniuna de is costanas curtzas de unu carru, fata cun linnàmene po poderare sa cosa chi si càrrigat (linna, sacos prenos) Synonyms e antonyms zerda Sentences dhoi fiant carrus de dónnia ispétzia, a arrodas prenas e no, cun língius e cun carrubbas Etymon ltn. ligneos Translations French ridelle de char English board Spanish adral Italian spónda del carro German Leiter.
sanidàde, sanidàdi , nf Definition su èssere sanu, sa salude; s'organizatzione chi pertocat sa cura de is maladias / ógiu de s. = zenia de meighina fata cun erbas Synonyms e antonyms salude | ctr. mabadia Sentences tui donas sanidadi a is malàdius 3. mi croco e mi batis una tassa de ógiu de sanidade po su dolore, ca mi torrat in trassa! (R.Sardella) Translations French santé English soundness, health board Spanish sanidad, salud Italian sanità German Gesundheit.
tàba , nf: tàbula, tàlua, tàua, tàula, tàura Definition linna de truncu mannu bogada o segada a pígiu grussu parívile, ma fintzes àteru materiale ladu, coment'e tàula (fintzes mesa) Idioms csn: tàula imbacada = allachedhada, colembra; t. de is libbrus = pàzine ue si ponet sa lista de sos capítulos, de sos argumentos de su líbberu cun s'indíssiu de sa pàzine ue comintzant; pamentu fatu a tàulas = tauladu; tàula de su benuju = arrodedha 1; tàula de su cherbedhu = s'ossu de su fronti; pònnere a unu in tàulas de letu = fagher rúere a malàidu, fàghereli male de dèpere istare in letu; conca de tàlua = tontu, chi no cumprendhet o no cheret cumprèndhere; tàlua apitzus, tàlua asuta e petza in mesu… = su tostoine; tàula de ortu = iscra; tàula franca = mànigu e allozu chi si daet in donu o a parte dae e in prus de sa paga Sentences apu fatu sa barca cun tabas de suerxu ◊ eus fatu un'iscannu de taba 2. su ditzu narat: Amigu a tàula e frade a bisonzu! 3. ti ponzo in tàulas de letu, si ti gheto pódhiches! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu Surnames and Proverbs smb: Taula Etymon ltn. *taula Translations French table, planche English board, table Spanish tabla Italian tàvola German Brett, Tisch.
tabèdha , nf: taedha, tauledha, tavedha, toedha 1 Definition tàula pitica, fine; genia de pala de còere a màniga curtza; genia de taulita po ispruinare orrobba; tira de cosa chi si ponet a su bruncu de su porcu po chi no forroghet e a is bigos po no súere; fresa de casu, casigiolu mannu prus de chilu; a logos fintzes sa cabiga de su carru Synonyms e antonyms taulita / ispàdula 1 Idioms csn: taedha de mele = pane o bresca de meli; taedha de ladru = sestu, cantu mannu de lardu comente si costoit salidu; taedha de prantàgia = arzoledha, tuledha de pranteri Sentences tabedha pro tèndhere su pane ◊ su bene nostru est totu in custas manos gallosas, tostas che taedha ◊ lestras coment'e lampu, azurridas e revessas, a su colpu de sa taedha faghiant su fossu, iscudindhe! Etymon ltn. tabella Translations French tablette English small board Spanish tabla pequeña Italian tavolétta German Brettchen.
tagéri , nm: talgeri, talleri, taxeri, tazeri, trazei 1 Definition trastu de coghina, orrugu retangulare de tàula grussa (mescamente de nughe o àtera linna bona, cun d-un'ischeadura a un'ala coment'e asa), a costaos prus apertos in artu, imbuidau, fatu tuvudu a manera de dhue pònnere e segare petza, a bisura de istrégiu; segundhu su costúmene, est un'apertura in sa gunnedha Synonyms e antonyms mesale 1 / cdh. tadheri Sentences fiat unu talleri de castàngia, mannu chi nci capiat aintru un'angionedhu ◊ s'ingennieri… afitau in su talleri e a coa abbruxau! ◊ parit torrendi arrivesa bufendi broru in su talleri! ◊ at postu su taxeri prenu de fà e lardu in pitzu de sa pingià po dhu mantènnere caente Etymon itl. Translations French planche à hacher English chopping board Spanish tajo, tajador Italian taglière German Hackbrett.
zèrda , nf: (sa zerda = sazèrda) cedra* gelda, tzerda Definition donniuna de is duas costanas de su carru, fata a linnàmene, po mantènnere sa cosa chi si càrrigat (linna, sacos prenos o àteru) Synonyms e antonyms bratzolu 1, bratzulera, costana, língiu, palera Translations French ridelles du char English board Spanish adral Italian spónda del carro German Leiter.