corrói , nm Definition
unu de is tantos númenes de su dimóniu
Synonyms e antonyms
demóniu
Etymon
srd.
Translations
French
diable
English
devil
Spanish
diablo
Italian
diàvolo
German
Teufel.
demóniu , nm: dimmóniu,
dimóniu,
dimóntziu Definition
su male in persona, su cane mannu (o cane púdidu), èssere o ispíridu (ma si narat fintzes de persona mala meda) chi si ponet contra a Deus e a dónnia bene: sa gente po no dhu numenare, mancu, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s’impreant a disprétziu; foedhandho, mescamente candho unu est impressiu e mesu arrennegau, est unu foedhu chi si narat tanti po s'isfogare, comente si narat lampu, istocada e àteru: deosi si narat fintzes de genia fémina
Synonyms e antonyms
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
diàbulu,
dillóriu,
foradenosu,
mentzitissu,
pudidinosu
Idioms
csn:
mannu, forti, mau chi mancu is dimónius = meda; pònnere su pè a su d. = lassai a pèrdiri, perdonai, passainci apitzus de una curpa, de unu motivu de certu, de un'ofesa
Sentences
bi at dimónios chi s'incòrporant in sirbones ◊ andai in cartas de dimóniu! ◊ e bai in sa furca, si funt trebessaus in mesu is dimónius! ◊ cussu nd'isciriat una prus de su dimóniu
2.
est unu dimóniu cussu pisedhu: no faghet a lu muntènnere ◊ est una dimónia custa pipia, no fait a dha ghetai in pinta!
3.
de ubi dimóniu ndi as bogau cussa bestimenta?! ◊ innui dimóniu est cussa cosa?!
Translations
French
démon
English
devil
Spanish
demonio
Italian
demònio
German
Teufel.
diàbulu , nm: diàulu,
diàvulu,
tiau Definition
iat a èssere su male in persona, su cane mannu, èssere chi si ponet contras a Deus e a dónnia bene: sa gente, po mancu dhu numenare, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s'imperant a disprétziu; foedhu chi si narat frastimandho, o fintzes a css. cosa cun arrennegu
Synonyms e antonyms
demóniu
/
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
dincendu,
foradenosu,
maliche,
mentzitissu,
pudidinosu
Idioms
csn:
intregadu dae sos diàulos = abbundhoradu, chi zughet bundhos; intregau a su diàulu = chi est dadu a fàghere male; basai matonis e cagai tiàulus = fàghere duas cosas chi sunt s'una contrària a s'àtera; pònnere su pede a su diàulu = perdonare, lassare andhare, no fàghere contu de un'ofesa o dannu
Sentences
a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ nachi fit malu che chentu diàulos ◊ in s'iferru no bi at boja ne bundhu: sos diàvulos sunt in custu mundhu! (T.Ziranu)
2.
diàulu de ispiju e chie l'at inventadu! ◊ ísci s'ebba, su diàulu chi ti at fata! ◊ diàulu de brullas, torràdemi su chi mi azis cuadu! ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora!
Surnames and Proverbs
prb:
su diàulu faghet padedhas e no sèmpere cobertores
Etymon
ltne.
diabolus
Translations
French
diable
English
devil
Spanish
diablo
Italian
diàvolo
German
Teufel.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definition
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Synonyms e antonyms
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Sentences
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Etymon
spn.
Translations
French
gnome,
lutin
English
gnome,
elf,
devil
Spanish
gnomo,
duende
Italian
gnòmo,
follétto,
diàvolo
German
Kobold.
foraldómine , agt, nm: forasdómine Definition
chi giughet dimónios; su dimóniu etotu; fintzes unu chi faet a tímere, chi giaet ifadu, chi si ponet sèmpere in mesu in totu
Synonyms e antonyms
abbundhoradu,
incóglidu,
indemoniadu,
spiridau
/
antzipirri,
bundhone,
codiedhu,
corroi,
demóniu,
dinghellu,
foradenosu,
mentzitissu,
pascivera,
pudidinosu
3.
fit gai feu chi pariat unu forasdómine
Etymon
srd.
Translations
French
endiablé,
diable
English
possessed,
devil
Spanish
endemoniado,
demonio
Italian
indemoniato,
demònio
German
besessen,
verteufelt,
Teufel.
gagliótu , agt, nm: (ga-gli-o-tu)
galiote,
galiotu,
galliotu Definition
nau de unu prus che àteru a disprétziu, chi est orrobba de galera, furca, malu
Synonyms e antonyms
ibbrichi,
malu,
pistelcu
Sentences
bandulleri ischivu, galliotu e innui fiast?! ◊ galliotu, totu sa dí est iscicutendimí sa butega! ◊ gagliotu, chi ti aferru gei ti dhas callentu is nàdias! ◊ galiotos a préides unidos sunt tessendhe tírrias e brigas (P.Mereu)
Scientific Terminology
ntl
Etymon
itl.
Translations
French
vaurien,
bagnard,
fripon
English
scoundrel,
sly devil
Spanish
bribón,
galeote
Italian
furfante,
galeòtto
German
schurkisch.