corrói , nm Definizione
unu de is tantos númenes de su dimóniu
Sinonimi e contrari
demóniu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diable
Inglese
devil
Spagnolo
diablo
Italiano
diàvolo
Tedesco
Teufel.
demóniu , nm: dimmóniu,
dimóniu,
dimóntziu Definizione
su male in persona, su cane mannu (o cane púdidu), èssere o ispíridu (ma si narat fintzes de persona mala meda) chi si ponet contra a Deus e a dónnia bene: sa gente po no dhu numenare, mancu, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s’impreant a disprétziu; foedhandho, mescamente candho unu est impressiu e mesu arrennegau, est unu foedhu chi si narat tanti po s'isfogare, comente si narat lampu, istocada e àteru: deosi si narat fintzes de genia fémina
Sinonimi e contrari
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
diàbulu,
dillóriu,
foradenosu,
mentzitissu,
pudidinosu
Modi di dire
csn:
mannu, forti, mau chi mancu is dimónius = meda; pònnere su pè a su d. = lassai a pèrdiri, perdonai, passainci apitzus de una curpa, de unu motivu de certu, de un'ofesa
Frasi
bi at dimónios chi s'incòrporant in sirbones ◊ andai in cartas de dimóniu! ◊ e bai in sa furca, si funt trebessaus in mesu is dimónius! ◊ cussu nd'isciriat una prus de su dimóniu
2.
est unu dimóniu cussu pisedhu: no faghet a lu muntènnere ◊ est una dimónia custa pipia, no fait a dha ghetai in pinta!
3.
de ubi dimóniu ndi as bogau cussa bestimenta?! ◊ innui dimóniu est cussa cosa?!
Traduzioni
Francese
démon
Inglese
devil
Spagnolo
demonio
Italiano
demònio
Tedesco
Teufel.
diàbulu , nm: diàulu,
diàvulu,
tiau Definizione
iat a èssere su male in persona, su cane mannu, èssere chi si ponet contras a Deus e a dónnia bene: sa gente, po mancu dhu numenare, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s'imperant a disprétziu; foedhu chi si narat frastimandho, o fintzes a css. cosa cun arrennegu
Sinonimi e contrari
demóniu
/
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
dincendu,
foradenosu,
maliche,
mentzitissu,
pudidinosu
Modi di dire
csn:
intregadu dae sos diàulos = abbundhoradu, chi zughet bundhos; intregau a su diàulu = chi est dadu a fàghere male; basai matonis e cagai tiàulus = fàghere duas cosas chi sunt s'una contrària a s'àtera; pònnere su pede a su diàulu = perdonare, lassare andhare, no fàghere contu de un'ofesa o dannu
Frasi
a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ nachi fit malu che chentu diàulos ◊ in s'iferru no bi at boja ne bundhu: sos diàvulos sunt in custu mundhu! (T.Ziranu)
2.
diàulu de ispiju e chie l'at inventadu! ◊ ísci s'ebba, su diàulu chi ti at fata! ◊ diàulu de brullas, torràdemi su chi mi azis cuadu! ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora!
Cognomi e Proverbi
prb:
su diàulu faghet padedhas e no sèmpere cobertores
Etimo
ltne.
diabolus
Traduzioni
Francese
diable
Inglese
devil
Spagnolo
diablo
Italiano
diàvolo
Tedesco
Teufel.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definizione
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Sinonimi e contrari
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Frasi
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
gnome,
lutin
Inglese
gnome,
elf,
devil
Spagnolo
gnomo,
duende
Italiano
gnòmo,
follétto,
diàvolo
Tedesco
Kobold.
foraldómine , agt, nm: forasdómine Definizione
chi giughet dimónios; su dimóniu etotu; fintzes unu chi faet a tímere, chi giaet ifadu, chi si ponet sèmpere in mesu in totu
Sinonimi e contrari
abbundhoradu,
incóglidu,
indemoniadu,
spiridau
/
antzipirri,
bundhone,
codiedhu,
corroi,
demóniu,
dinghellu,
foradenosu,
mentzitissu,
pascivera,
pudidinosu
3.
fit gai feu chi pariat unu forasdómine
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endiablé,
diable
Inglese
possessed,
devil
Spagnolo
endemoniado,
demonio
Italiano
indemoniato,
demònio
Tedesco
besessen,
verteufelt,
Teufel.
gagliótu , agt, nm: (ga-gli-o-tu)
galiote,
galiotu,
galliotu Definizione
nau de unu prus che àteru a disprétziu, chi est orrobba de galera, furca, malu
Sinonimi e contrari
ibbrichi,
malu,
pistelcu
Frasi
bandulleri ischivu, galliotu e innui fiast?! ◊ galliotu, totu sa dí est iscicutendimí sa butega! ◊ gagliotu, chi ti aferru gei ti dhas callentu is nàdias! ◊ galiotos a préides unidos sunt tessendhe tírrias e brigas (P.Mereu)
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
vaurien,
bagnard,
fripon
Inglese
scoundrel,
sly devil
Spagnolo
bribón,
galeote
Italiano
furfante,
galeòtto
Tedesco
schurkisch.