corrói , nm Definitzione
unu de is tantos númenes de su dimóniu
Sinònimos e contràrios
demóniu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
diable
Ingresu
devil
Ispagnolu
diablo
Italianu
diàvolo
Tedescu
Teufel.
demóniu , nm: dimmóniu,
dimóniu,
dimóntziu Definitzione
su male in persona, su cane mannu (o cane púdidu), èssere o ispíridu (ma si narat fintzes de persona mala meda) chi si ponet contra a Deus e a dónnia bene: sa gente po no dhu numenare, mancu, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s’impreant a disprétziu; foedhandho, mescamente candho unu est impressiu e mesu arrennegau, est unu foedhu chi si narat tanti po s'isfogare, comente si narat lampu, istocada e àteru: deosi si narat fintzes de genia fémina
Sinònimos e contràrios
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
diàbulu,
dillóriu,
foradenosu,
mentzitissu,
pudidinosu
Maneras de nàrrere
csn:
mannu, forti, mau chi mancu is dimónius = meda; pònnere su pè a su d. = lassai a pèrdiri, perdonai, passainci apitzus de una curpa, de unu motivu de certu, de un'ofesa
Frases
bi at dimónios chi s'incòrporant in sirbones ◊ andai in cartas de dimóniu! ◊ e bai in sa furca, si funt trebessaus in mesu is dimónius! ◊ cussu nd'isciriat una prus de su dimóniu
2.
est unu dimóniu cussu pisedhu: no faghet a lu muntènnere ◊ est una dimónia custa pipia, no fait a dha ghetai in pinta!
3.
de ubi dimóniu ndi as bogau cussa bestimenta?! ◊ innui dimóniu est cussa cosa?!
Tradutziones
Frantzesu
démon
Ingresu
devil
Ispagnolu
demonio
Italianu
demònio
Tedescu
Teufel.
diàbulu , nm: diàulu,
diàvulu,
tiau Definitzione
iat a èssere su male in persona, su cane mannu, èssere chi si ponet contras a Deus e a dónnia bene: sa gente, po mancu dhu numenare, dhi narat unu muntone de númenes chi tenent totugantos valore de male o malu o chi s'imperant a disprétziu; foedhu chi si narat frastimandho, o fintzes a css. cosa cun arrennegu
Sinònimos e contràrios
demóniu
/
anemigu,
antzipirri,
arremínciu,
béstiu,
coedhu,
corroi,
dincendu,
foradenosu,
maliche,
mentzitissu,
pudidinosu
Maneras de nàrrere
csn:
intregadu dae sos diàulos = abbundhoradu, chi zughet bundhos; intregau a su diàulu = chi est dadu a fàghere male; basai matonis e cagai tiàulus = fàghere duas cosas chi sunt s'una contrària a s'àtera; pònnere su pede a su diàulu = perdonare, lassare andhare, no fàghere contu de un'ofesa o dannu
Frases
a su tàmbula tàmbula, a su rue rue, faghiat unu trechetu de totu sos diàulos ◊ nachi fit malu che chentu diàulos ◊ in s'iferru no bi at boja ne bundhu: sos diàvulos sunt in custu mundhu! (T.Ziranu)
2.
diàulu de ispiju e chie l'at inventadu! ◊ ísci s'ebba, su diàulu chi ti at fata! ◊ diàulu de brullas, torràdemi su chi mi azis cuadu! ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora!
Sambenados e Provèrbios
prb:
su diàulu faghet padedhas e no sèmpere cobertores
Ètimu
ltne.
diabolus
Tradutziones
Frantzesu
diable
Ingresu
devil
Ispagnolu
diablo
Italianu
diàvolo
Tedescu
Teufel.
doènna , nf, nm: duena,
duenda,
duendu,
duengu,
duèngia,
duenna Definitzione
un'èssere de sa fantasia, pentzau a bortas coment'e malu, a bortas coment'e bonu; fintzes pantuma, persona làngia meda
Sinònimos e contràrios
dinghellu,
fogliete,
mascatzu,
matzamurredhu,
mauredhu,
surtora
/
fada
Frases
Castedhu de Susu est acabbau a logu de cogas e duendas ◊ is umbras si avolotant coment'e duendas malas ◊ mannai cantat che doenna ◊ no agatant sa zanna pro intrare e pregant sos duengos a lis dare azudu ◊ innòi no nci at fantàsimas e mancu duendas ◊ duenna malarita, tui mi bollis bociri!
2.
mi ndhe at furau su sentidu una duenda…
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
gnome,
lutin
Ingresu
gnome,
elf,
devil
Ispagnolu
gnomo,
duende
Italianu
gnòmo,
follétto,
diàvolo
Tedescu
Kobold.
foraldómine , agt, nm: forasdómine Definitzione
chi giughet dimónios; su dimóniu etotu; fintzes unu chi faet a tímere, chi giaet ifadu, chi si ponet sèmpere in mesu in totu
Sinònimos e contràrios
abbundhoradu,
incóglidu,
indemoniadu,
spiridau
/
antzipirri,
bundhone,
codiedhu,
corroi,
demóniu,
dinghellu,
foradenosu,
mentzitissu,
pascivera,
pudidinosu
3.
fit gai feu chi pariat unu forasdómine
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
endiablé,
diable
Ingresu
possessed,
devil
Ispagnolu
endemoniado,
demonio
Italianu
indemoniato,
demònio
Tedescu
besessen,
verteufelt,
Teufel.
gagliótu , agt, nm: (ga-gli-o-tu)
galiote,
galiotu,
galliotu Definitzione
nau de unu prus che àteru a disprétziu, chi est orrobba de galera, furca, malu
Sinònimos e contràrios
ibbrichi,
malu,
pistelcu
Frases
bandulleri ischivu, galliotu e innui fiast?! ◊ galliotu, totu sa dí est iscicutendimí sa butega! ◊ gagliotu, chi ti aferru gei ti dhas callentu is nàdias! ◊ galiotos a préides unidos sunt tessendhe tírrias e brigas (P.Mereu)
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
vaurien,
bagnard,
fripon
Ingresu
scoundrel,
sly devil
Ispagnolu
bribón,
galeote
Italianu
furfante,
galeòtto
Tedescu
schurkisch.