ammancài , vrb: mancai* 1 Definition
bènnere mancu, pèrdere, su no dhu'èssere de is cosas; fàere mancàntzias, cosas malas o chi no andhant bene (aus. àere)
Synonyms e antonyms
afaltai
| ctr.
bundhare
Sentences
candu fiat pitichedhedhu dhi fiat ammancada sa mamma ◊ issu ammancat de bidha doxi annus ◊ cun issa no mi ammancat prus nudha
Translations
French
manquer
English
to be lacking
Spanish
faltar
Italian
mancare
German
fehlen.
dilganàdu , agt: dirganadu,
disiganadu Definition
chi no tenet gana, chi est chentza de gana, pruschetotu chentza gana de papare, iscassu de apetitu
Synonyms e antonyms
arremàsigu,
irganau,
sganiu
/
cdh. sganatu
| ctr.
imbideadu,
imbozadu,
inganidu
Sentences
sos prus malassortados, in iscola sunt azummai totugantos sos prus dirganados puru
Etymon
spn.
desganado
Translations
French
qui manque d'appétit,
nonchalant
English
lacking appetite,
unwilling
Spanish
desganado
Italian
inappetènte,
svogliato
German
appetitlos,
lustlos.
irganàu , agt: isganadu Definition
chi no tenet gana, chi est chentza gana, pruschetotu de papare
Synonyms e antonyms
dilganadu*,
isganaditu
| ctr.
imbozadu,
inganidu
Sentences
donna Caderina istaiat sempre peus, isganada de totu
Translations
French
qui souffre d'inappétence,
nonchalant
English
lacking appetite,
lazy
Spanish
desganado
Italian
inappetènte,
svogliato
German
appetitlos,
lustlos.
isganadítu , agt Definition
chi no tenet gana, nau pruschetotu de sa gana de papare
Synonyms e antonyms
dilganadu,
irganau
| ctr.
famidu,
inganidu
Etymon
srd.
Translations
French
qui manque d'appétit
English
lacking appetite
Spanish
inapetente
Italian
inappetènte
German
appetitlos.
mancài 1 , vrb: ammancai,
mancare Definition
bènnere mancu, pèrdere, su dhue àere mancàntzia, farta, su no dhue èssere o èssere pagu de is cosas (aus. èssere, o fintzes àere si su sugetu de su vrb. no est precisu); fàere a mancu, fàere mancàntzias, cosas malas o chi no andhant bene mescamente contras a un'avertimentu o una régula (aus. àere)
Synonyms e antonyms
afaltai,
miminare,
scimai
/
istramancai
| ctr.
bundhare,
crèschere,
èssere,
subercai
Sentences
s'iscuta chi so mancadu mi ch'est pigadu su late in su fogu ◊ sunt duas dies chi mi mancat su bestiàmine ◊ mi est mancadu custu traste: bidu mi l'as? ◊ li sunt mancadas sas fortzas ◊ a cancu cumpàngiu no fiant mancadas is iscrocorigaduras ◊ males za no ndhe mancat a neune ◊ in custu tretu, de intúnigu che ndhe cheret àteru: comente colo sa riga si bidet chi bi ndhe mancat ◊ nos at mancadu cosa dae domo ◊ mi at mancadu bestiàmine ◊ mi sunt mancadas sas berbeghes ◊ de brabeis e angionis no ndi at mancau prus
2.
ei, no apo a mancare de fàghere su chi naras tue!…◊ no as mancadu de fàghere sa faina: lampu!… mandronatzu! ◊ atrus no iant mancau de nai cancu fuedhu in prus ◊ ndh'at contau de fatos in ca fut in Iugoslàvia!… ma ci no est mortu pagu dh'at mancau
3.
mamma mia, perdònami si calchi borta apo mancadu ◊ sa curpa est sa tua ca as mancadu tue ◊ si apu mancau sèndiri pipia bollu èssi perdonara ◊ nàrami in ite apo mancadu pro meritare tanta pena!
Surnames and Proverbs
prb:
chie no mancat no est nàschidu
Etymon
itl.
Translations
French
manquer,
faire défaut,
commencer à manquer
English
to be lacking
Spanish
carecer,
faltar
Italian
difettare,
mancare,
scarseggiare
German
mangeln,
knapp sein.
mancànte , agt: mancanti Definition
nau de cosa, chi no dhu'est totu, chi no est su tanti giustu (e fintzes chi no est fata bene, chi tenet pecu, neghe); nau de gente, chi no est tanti giusta de conca, chi est fora de tinu (si narat fintzes de chie orruet chentza atuamentos candho dhi benit atacu de malegaducu), chi no si cumportat bene; nau de una línia serrada, chi est tundha ma no parívile, no totue chepare (o a distàntzia diferente de su centru)
Synonyms e antonyms
faltu,
iscassu
/
macu
| ctr.
bundhante,
bundhansciosu
Sentences
cantu sunt torraos acatant custa robba mancante: tandho ghirant e dant sa denúntzia ◊ isse est mancante de talentu tantu chi dat provas de veru tontu ◊ cussu est ómine mancante de sentidu ◊ cuss'ómini est mancanti de unu bratzu ◊ coment'e limpiadura est unu paghedhu mancanti
2.
mancantedhu est, custu piciochedhu: arrebbugiu chi no fait! ◊ ant fuidu che pópulu mancante (P.Cau)◊ su babbu istaiat che mancante mirendhe si podiat bídere su fizu torrendhe ◊ orabrora so istadu mudu pario unu mancante, comente sa pudhedra mi ndhe at betadu ◊ sas àteras fint tontas o mancantes e ant trascuradu totu ◊ cussos sunt ventureris mancantes e ingurdos
Translations
French
manquant,
imparfait,
hors de raison,
elliptique
English
lacking,
out of one's mind
Spanish
que falta,
carente,
chiflado,
elíptico
Italian
mancante,
carènte,
imperfètto,
fuòr di sénno,
ellìttico
German
mangelnd (di = an+ Dat.),
fehlend,
verrückt.