àglia , nf: alza,
àrgia,
arza,
arxa,
àrxara Definition
àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha)
Synonyms e antonyms
acuasantera 1,
assàrgia,
bàrgia*
Idioms
csn:
fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele
Sentences
arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus
2.
su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos!
Scientific Terminology
crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala
Translations
French
veuve noire méditerranéenne
English
Mediterranean black widow
Spanish
araña sangrienta,
viuda negra europea
Italian
malmignatta
German
Mediterrane Schwarze Witwe.
intrètza , nf, nm: intretzu 1 Definition
menta o pani de conillus, genia de linna chi giughet sa fògia pilosa a s'ala de fundhu
Synonyms e antonyms
erbagraba
Scientific Terminology
rba, Prasium majus
Translations
French
prasium
English
mediterranean prasium
Spanish
prasio
Italian
camèdrio bianco,
tè siciliano
German
große Klippenzist.
mediterràneu , nm, agt Definition
su mare intremesu de s'Europa e s'Àfrica, s’istrintu de Gibbilterra e su Medioriente; chi pertocat custu mare, chi est o faet (creschet, nau de su matedu) a fúrriu de custu mare po comente est su clima
Translations
French
Méditerranée,
méditerranéen
English
mediterranean
Spanish
mediterráneo
Italian
mediterràneo
German
Mittelmeer,
mediterran,
Mittelmeer.
sorèlla, soréllu , nf, nm: surellu Definition
genia de pische de mare cun d-una síngia tostada meda (coment'e iscata de àtera genia) in costaos de sa coa a sa conca
Synonyms e antonyms
ttrs. suredha
Sentences
candu dhui at bonatza s'intendit su pispisu de su surellu ca gioghitat me in s'àcua
Scientific Terminology
psc, trachurus trachurus, t. mediterraneus
Etymon
ctl.
surell
Translations
French
chinchard de la Méditerranée
English
Mediterranean horse mackerel
Spanish
jurel,
chicharro
Italian
suro
German
Bastardmakrele.