àglia , nf: alza, àrgia, arza, arxa, àrxara Definitzione àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha) Sinònimos e contràrios acuasantera 1, assàrgia, bàrgia* Maneras de nàrrere csn: fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele Frases arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus 2. su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos! Terminologia iscientìfica crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala Tradutziones Frantzesu veuve noire méditerranéenne Ingresu Mediterranean black widow Ispagnolu araña sangrienta, viuda negra europea Italianu malmignatta Tedescu Mediterrane Schwarze Witwe.
intrètza , nf, nm: intretzu 1 Definitzione menta o pani de conillus, genia de linna chi giughet sa fògia pilosa a s'ala de fundhu Sinònimos e contràrios erbagraba Terminologia iscientìfica rba, Prasium majus Tradutziones Frantzesu prasium Ingresu mediterranean prasium Ispagnolu prasio Italianu camèdrio bianco, tè siciliano Tedescu große Klippenzist.
mediterràneu , nm, agt Definitzione su mare intremesu de s'Europa e s'Àfrica, s’istrintu de Gibbilterra e su Medioriente; chi pertocat custu mare, chi est o faet (creschet, nau de su matedu) a fúrriu de custu mare po comente est su clima Tradutziones Frantzesu Méditerranée, méditerranéen Ingresu mediterranean Ispagnolu mediterráneo Italianu mediterràneo Tedescu Mittelmeer, mediterran, Mittelmeer.
sorèlla, soréllu , nf, nm: surellu Definitzione genia de pische de mare cun d-una síngia tostada meda (coment'e iscata de àtera genia) in costaos de sa coa a sa conca Sinònimos e contràrios ttrs. suredha Frases candu dhui at bonatza s'intendit su pispisu de su surellu ca gioghitat me in s'àcua Terminologia iscientìfica psc, trachurus trachurus, t. mediterraneus Ètimu ctl. surell Tradutziones Frantzesu chinchard de la Méditerranée Ingresu Mediterranean horse mackerel Ispagnolu jurel, chicharro Italianu suro Tedescu Bastardmakrele.