bandòne, bandòni, bandóu , nm: bannone,
brendoni Definition
fógliu de metallu, làuna de ferru; istúgiu (botighedhu), istrégiu mannu de làuna, bidone mannu de pastore fintzes de 25. l. po pigare late / pàrrere segadu de su matessi b. = fatu de sa matessi linna, tènniri is matessi calidadis de ccn.
Synonyms e antonyms
bote,
tambulana
/
lamedha
Sentences
de bandone faghent sas mesinas pro carrare su late
2.
dh'at ghetau aintru de unu bandoni de àliga ◊ ndi at torrau a bogai discus, cardaxus, mussòrgius e bandonis ◊ bendit brendonis, sícias e màrigas ◊ apu pediu agiudu po iscarriai is bandous de su lati
Scientific Terminology
stz
Etymon
itl.
bandone
Translations
French
boîte
English
can,
tin
Spanish
bote,
lata
Italian
lattina
German
Dose.
bòte , nm: botu,
boto Definition
istúgiu no tanti mannu (de làuna, de imbidru, prus che àteru serrau e a fundhu tundhu) po pònnere cosa; in calecunu logu dhu narant in cobertantza a sa natura de sa fémina / min. botaredhu, botedhu, botichedhu
Synonyms e antonyms
boeta,
lamedha,
potu,
tolla
/
testu
Idioms
csn:
genti de bòtu = zente metzana; èssere a cara de boto = légiu?; segai su bòtu = (in cobertantza) irverzinare a una; sonare sos botes a ccn. = leàrelu a befe faghindhe burdellu sonendhe botes; sonare su bote a ccn. = donai una surra
Sentences
s'olia cufetada l'amus posta in botes de bidru ◊ est unu bòtu sena de cobercu ◊ passada su serghestanu cun d-unu bòtu chi ugiat un'istampu e incui sa genti nci betada su dinai ◊ a sa britzicreta si aiat ligatu botedhos meta chi fachiant unu degógliu niedhu ◊ su botighedhu de su tzúcuru dhu tenia prenu prenu
2.
cussu est una persona de riguardu e tocat a fai aici, sinuncas porit pentzai chi seus genti de bòtu ◊ malu de vista, fit a cara de boto, però si renniat simpàticu chin totu e aiat amicos meta
Surnames and Proverbs
smb:
Botte, Botto
Scientific Terminology
stz
Etymon
spn.
bote
Translations
French
boîte
English
tin
Spanish
bote,
lata
Italian
baràttolo di latta
German
Dose.
botichédhu , nm Definition
min. de bote
Synonyms e antonyms
botaredhu,
botuledhu,
lamedhutza
Translations
French
petite boîte
English
small tin
Spanish
botito
Italian
barattolino
German
kleine Dose.
istàgnu , nm: istàngiu,
istàniu,
istanzu,
stàngiu Definition
elementu chímicu de símbulu Sn, númeru atómicu 50 e pesu atómicu 118,7: genia de metallu de colore biancàciu, modhe, chi iscàgiat a temperadura bàscia, bonu mescamente po dh'ammesturare (es. cun s'arràmene faet su brunzu) o po carragiare àteros metallos po dhos amparare de si ossidare
Sentences
bi aiat una bolta vintichimbe soldadedhos de istagnu
Scientific Terminology
mtl
Translations
French
étain
English
tin
Spanish
estaño
Italian
stagno
German
Zinn.
làma , nf, nm: allàmia,
làmia 1,
lamma,
làmmia,
lamu,
liama Definition
pígiu fine de metallu; istrégiu fatu de materiale deasi (mescamente mannu po late, fintzes po múrghere); istrégiu largu, ladu, a costaos bàscios po còere cosa in su forru; segundhu sa ferramenta, sa parte cun s'atza
Synonyms e antonyms
allàinu,
gliàuna,
lamiera
/
allama,
bote,
bidone,
lamedha,
lammione,
trutera
/
frama 1
Sentences
bai e betindi cussa tassa de liama! ◊ unu bote de làmia li fachiat de fumajolu
2.
mulghiat e garrigaiat su cadhu cun sas lamas de su late ◊ sos pastores beniant a casifítziu cun sas lamas de su late ◊ fuint che canes chi lis ant presu lamas a sa coa ◊ sa zente est lotendhe cun lamos de abba ca su fogu est brujendhe totu
3.
amus fatu deghe lamas de biscotos
Etymon
itl.
lama
Translations
French
fer-blanc,
bidon
English
tin,
thin plate
Spanish
lámina,
hoja,
hojalata,
fuente
Italian
latta,
làmina,
téglia
German
Blech,
Folie,
Backform.
lamèdha , nf Definition
min. de lama: istrégiu, boto piticu fatu de làuna, pruschetotu de is chi ponent sigillaos e de diferente forma po chistire e bèndhere papares prontos (es. sardina)
Synonyms e antonyms
bote,
launedha,
tolla
Sentences
bendhent sa birra in lamedhas
Scientific Terminology
stz
Translations
French
boîte
English
small tin
Spanish
lata
Italian
scatolétta
German
kleine Dose.
liànua , nf, nm: alliàuna,
gliàuna,
liàuna,
liàuni,
liàunu Definition
fógliu, pígiu fine de ferru o àteru metallu, prus che àteru istangiau; genia de istrégiu
Synonyms e antonyms
allàinu,
lama,
lamiera,
làuna,
olgiàuna
2.
toca, aciapa su liàuni de mulli! ◊ at fatu una liàuna de drucis ◊ s'àcua fiat in su liàunu
Etymon
ctl.
llauna
Translations
French
fer-blanc,
bidon
English
tin
Spanish
hojalata
Italian
latta
German
Blech,
Kanister,
Dose.
stainài , vrb: istagnai*,
stangiai,
staniai,
staniari Definition
pònnere s'istagnu (metallu) a un'istrégiu de làuna (o de àteru a istrégiu de terra) siat ca est prus sanu e siat po tupare si dhue at istampighedhos; si narat fintzes de su sàmbene chi essit de una segada, in su sensu de si firmare cagiandho, de dhu fàere firmare d'essire; nau de s'abba, abbarrare apaulada, fàere a istagnu
Synonyms e antonyms
tupai
2.
tenit calincuna cosa po stangiai su sànguni?
Translations
French
étamer,
vernisser
English
to tin,
to solder,
to stanch,
to stagnate,
to glaze
Spanish
estañar,
restañar,
estancarse
Italian
stagnare,
invetriare
German
verzinnen,
sich stauen.
stàngiu , nm: istagnu* Definition
elementu chímicu de símbulu Sn, númeru atómicu 50 e pesu atómicu 118,7: genia de metallu de colore craru, biancale, modhe, chi iscàgiat a temperadura bàscia, bonu mescamente po dh'ammesturare cun àteru metallu (es. cun s'arràmene faet su brunzu) o po istangiare àteros metallos ca dhos badrat de si ossidare; in s'arte de sa terràglia, genia de terra bianca de Làconi chi si frigat a s'istrégiu de terra po dh'istangiare
Scientific Terminology
mtl
Translations
French
étain,
engobe
English
tin,
engobe
Spanish
estaño,
esmalte arcilloso con que se reviste la cerámica
Italian
stagno,
ingòbbio
German
Zinn,
Angußfarbe.