Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abrontài, abrontàre , vrb: aprontai, aprontare 1 Definition pònnere o fàere sa cosa chi podet serbire tempus addenanti Synonyms e antonyms allinzare, ammainare, ammanitzare, apariciai Sentences soe abrontandu unu libbrigedhu de contos ◊ ti dhas aprontu illuegus is cosas chi mi as nau ◊ mi tocat chi apronte un'ammentu in poesia ◊ aprontau chi apa su coginau po porcedhu ciai andu ◊ àchina niedha e figu pasadina aprontat a s'amigu ◊ in su trassintru intrat Pepedhu aprontau a pulire s'istadha ◊ fut arribbandho sa festa e sa gente fut aprontandhosi ◊ a sa vita unu si aprontait chin agasazu e chi… su mazu! Translations French préparer English to prepare Spanish preparar Italian approntare German vorbereiten.

aggruíre , vrb: agruie, alguire, arguire Definition pigare, aprontare, portare o tènnere su chi serbit po calecuna faina, fàere, achipire faina, ammadurare nau de frutuàriu lompendho Synonyms e antonyms abrontai, ammainare, ammanitzare, apariciai, coviare 1 Sentences aiat induradu dies e dies arguíndhesi e fachèndhesi bellu (A.Deplano)◊ si podet arguire su màndhigu, su letu pro corcare ◊ no ischint comente arguire sa manera pro acurtziare mannos e minores a s'istúdiu ◊ su mastru at arguiu unu giassu in internèt ◊ amus arguiu su campionau de sa murra ◊ issa coitat a alguire su fatu de domo ◊ argúiti ca benit babbu tú! ◊ sunt arguindhe pro andhare a sa festa 2. sa figu ist agruindo a coe Translations French preparer English to prepare Spanish preparar Italian allestire German zurechtmachen.

allinzài, allinzàre , vrb Definition aprontare o su si aprontare po calecuna cosa; èssere in allinzu, isperare cosa Synonyms e antonyms abrontai, ammainare, ammanitzare, apariciai Sentences allinzadí is alas e bai, bessidinci a passillai! Translations French préparer English to prepare Spanish preparar Italian preparare German vorbereiten.

ammainàre , vrb: ammaniare Definition pònnere cosa a manera de andhare bene a dha pigare, a dh’aferrare cun sa manu, chi siat pronta a impreare, a si ndhe serbire / ammaniare su bestiàmine = assetiai, fai andai o abarrai pascendi comenti andat bèni a su pastori Synonyms e antonyms abrontai, allinzare, ammanitzare, apariciai, cuncodrai Sentences ammàina su logu ca ispetamus zente ◊ issa ammaniabat su cafè chin sos pistocos ◊ a isse l'ammaniaiant s'allozu e su gustu ◊ su massàgiu ammàniat sos trastos su manzanu chito ◊ sunt ammaniandhe pro su tusinzu Etymon srd. Translations French préparer English to prepare Spanish preparar, montar Italian allestire, dispórre German zurechtmachen.

ammanitzàre , vrb: ammanizare, manitzare 1 Definition cuncordare, fàere, pònnere cosa acanta o a manera de dha tènnere po dha pòdere pigare, pronta candho o comente serbit a calecuna faina, a un'iscopu Synonyms e antonyms abrontai, allinzare, ammainare, apariciai, axilitae, coviare 1, manuire Sentences za ses impressidu a ti cojare… no ti as ammanitzadu mancu domo!◊ ammanitzamus su logu pro fàghere sa festa ◊ pro semenare cheret ammanitzada sa terra ◊ l'amus ammanizadu nois totu su chi bi cheret ◊ ammanítzadi ca essimus!◊ po aforticare sa dinnidade de su sardu, cheret a dh'ammanizare (P.G.Sedda) Etymon srd. Translations French apprêter English to prepare Spanish preparar Italian apprestare, predispórre, preparare German vorbereiten.

apariciài , vrb: apariciare, aparitzare Definition pònnere, acostire sa cosa a manera chi bèngiat bene a betu a dha pigare candho e ue serbit, o fintzes su dha fàere, cuncordare a manera chi siat comente serbit; nau de gente, su si cuncordare, bestire, èssere prontos a calecuna cosa / aparitzare sa mesa (pro manigare) = pònnere sos aparitzos, pònniri sa tialla, is pratus, cullieras, tratabbucus, tassas, gortedhus, fruchitas, àcua, binu, pani e àteru Synonyms e antonyms abrontai, allinzare, ammainare, ammanitzare, axilitae, cuncordai | ctr. ispariciai Sentences at apariciau durcis sardus e cosa de bufai ◊ cumentzaus a apariciai sa mesa ca est ora de prandi ◊ ant apariciau sa festa po s'intrada de s'obispu ◊ sas nues fint aparitzendhe abbísciu e abbísciu isteit 2. no ti aparicis ca tanti no ti portu! ◊ so bénnidu aparitzau pro mi chèrrere cunfessare Etymon itl. Translations French apprêter English to prepare Spanish preparar, poner la mesa Italian apparecchiare, approntare German decken, vorbereiten.

archimingiài , vrb Definition si narat de unu fàere deasi, pagu precisu, fai e fateriai, aprontare po calecuna cosa Synonyms e antonyms altimizare, arminzare, oldinzare, ordimignare Translations French préparer, fabriquer English to prepare, to devise Spanish preparar Italian allestire, congegnare German zurechtmachen, zusammensetzen.

chinchinnàre , vrb Definition aprontare, cuncordare bene meda, pònnere is chinchinnos Synonyms e antonyms allaputzai, cumpòniri, cuncodrai, mudai Sentences chinchinnare s'aradu pro arare Etymon ltn. concinnare Translations French préparer soigneusement English to prepare with ability and care Spanish preparar con cuidado Italian preparare con abilità e con cura German geschickt und sorgfältig vorbereiten.

codrimingiài , vrb: codromingiai Definition agiustare, aprontare po calecuna cosa Synonyms e antonyms cuncodrai, conziminare, ordimignare | ctr. isconsiminzare Sentences istau ca no m'iscabbullu de codrimingiai cussu pitzuedhu de arracatu! ◊ est unu giogu codromingiau po bendi cosa ◊ cumentzai a si codromingiai ca s'ora est incarrebendi! ◊ ita anca dhi as a codromingiai a cudhu letu, paris cuncodrendi su seprucu! Etymon srd. Translations French préparer, combiner English to prepare, to combine Spanish preparar Italian preparare, combinare German vorbereiten, vereinigen.

coviàre 1 , vrb: cunviare, cuviare Definition cuménciare a andhare, fàere su cunviu, su cuménciu de una cosa, aprontare sa cosa de pigare Synonyms e antonyms atelare, comentzari, incomintzae, inghitzai, isprimitziai / ammaniai, ghiai, incarrebai Sentences apo connóschidu albores e interinadas semper prosighindhe a s'atopu cuviadu (F.De Cortis)◊ apo a mandhigare su pane dae sa mesa impromissa cuviada adhàeche ◊ su fogu forroxat e sutzat sas venas in pàstinos de pascionu, die cun die dae sos mannos cuviados 2. sos pitzinnos no sunt ancora mannos: permítimi chi los cresca in santa paghe, chi los cúvie in s'ereta via (Pazzola)◊ no serrat pibiristas istanote sa Luna, ca cúviat sas istellas Etymon itl. conviare Translations French préparer English to prepare Spanish preparar Italian preparare German vorbereiten.

ordimignàre , vrb: ordiminzare, ortomingiai Definition fai e fateriai, aprontare calecuna cosa ma chentza nudha de precisu; cricare de cuncordare trassa o ingannu a ccn. Synonyms e antonyms altimizare, archimingiai, arminzare, atrapaciare, conziminare, imminzare, intelare 1, oldinzare, ordivinzare, ordoliare, organare Sentences ite as ordiminzadu a chenare? ◊ ite ses ordiminzendhe totu su manzanu a martedhu e serracu? ◊ custa faina dh'apo ordimignada in tres tentighedhas ◊ fuat ferenau po s'ingannu chi dh'iat ortomingiau su fradi! 2. no bi at ànima in ziru: colat petzi una bardana ordiminzandhe disacatos ◊ cussos sunt ingannos bene ordiminzados Etymon ltn. *ordiniare (+arminzare) Translations French concevoir, ourdir English to plot, to prepare Spanish proyectar, urdir Italian architettare, ordire, preparare German ausdenken, schmieden, anzetteln.