abbrívu , nm Synonyms e antonyms
impédhida,
incannada
Translations
French
élan,
impulsion
English
fresh way,
headway
Spanish
salto,
impulso
Italian
abbrìvio
German
Anstoßen.
ammascarài , vrb Definition
imbrutare de mascara, de tzintziedhu; arrennegare meda, fàere niedhu o pèrdere sa bisura po s'arrennegu: nau de su tempus, isconciare, fàere tempus malu
Synonyms e antonyms
intentiedhare
2.
si mi lassas ammascarai ti dh'ongu dèu, su tanti!…◊ dh'apu bia ammascarara…, fiat cosa de timi! ◊ candu si ammàscarat su mari, balla, gi est cosa de dhui acostai!…
3.
chi mi bit ammascarau, bai ca su piciochedhu nc'istupat debressi!
Etymon
ctl.
(en)mascarar
Translations
French
se farder outrageusement
English
to soil oneself,
to make up in an overdone way (oneself)
Spanish
repintarse,
enfadarse mucho
Italian
imbrattarsi,
truccarsi in mòdo esagerato
German
sich übermäßig schminken.
biscaína , avb: briscaina Definition
nau de una manera de fàere is cosas: fuedhai, fai a sa b. = a cudha manera, male, chentza una régula precisa, a comente essit essit, a s'istrambulatzina
Sentences
su andhare a sa moda biscaina podet medas surpresas preparare ca bisonzat su passu misurare pro no rúere in fossu o in pischina (A.Casula)◊ fint imbolaos a sa briscaina in sos muntones de terra e de preda
Etymon
spn.
a la viscaína
Translations
French
à la six-quatre-deux
English
in a slapdash way
Spanish
a la buena de Dios
Italian
alla carlóna
German
nachlässig.
gétu , nm: ghetu Definition
su betare, su fàere a betadura, ma inditat prus che àteru sa manera o fintzes su gradu o gravidade de unu fàere: foedhandho de laore, su sèmene chi si betat
Synonyms e antonyms
bessu,
betu,
manera,
puntu 1,
tretu
Idioms
csn:
colare a ghetu, bènnere a ghetos = colare a betu, a manera o acurtzu de andhare bene a fàghere carchi cosa; a su ghetu… = a su chi parit…; èssere a ghetu malu = a malu tretu, a malu puntu, istai mali; a ghetu meu, tuo, suo = acomenti andat bèni a mimi, a tui, a issu, e gai; muncadore de ghetu = mucadore tanadu a fiores pro die de festa (= de ghetai in conca?); fàiri una cosa a getu de… = a zisa de…; fae su getu de… (+vrb.)= fàghere a manera de… (+vrb.)
Sentences
aiat imparatu a connòschere sos fómines e a cale ghetu los potiat tòrchere ◊ si sichimus de custu ghetu, de sa Sardigna petzi nos abbarrat unu desertu de chisina ◊ sas cosas las videt a ghetu suo ◊ sas cosas no andhant sèmpere a ghetu deretu
2.
caentabamus sos crapitos fintzas a candho no fint a ghetu de poder súghere ◊ su criedhu s'est illascau a prànghere, a ghetu de nche li falare sa matichedha ◊ est ghetandhe fritu a ghetu de astragare s'àlinu ◊ po fàiri su carrúciu si segat una canna a getu de furca, a una parti ◊ aus fatu su getu de atobiae su veterinaju
3.
chirco sos pilos tuos in sos ghetos e in sos ghentinos de sos ispuntones ◊ Bantonedhu, no de nepode, li pariat fizu de cantu si assimizabat de coloriu e de ghetos
4.
sos massajos fint avertitos de semenare solu su ghetu comporatitzu
Etymon
srd.
Translations
French
façon
English
way,
reverse
Spanish
manera
Italian
manièra,
vèrso
German
Art.
obèschere , vrb: ovèschere Definition
arrèschere in su gúturu, nau de sa cosa de papare chi no andhat a bia dereta e faet a tussire o chi s'ingurtit a trebballu / mi so obéschiu = m'est postu su mossu in bula, femu allupendimí
Synonyms e antonyms
abèschere,
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire
/
arròsciri
Sentences
si mi obeschet su pane de chiarju in s'obu de sa gorgobena (G.Delogu)◊ cudhu binu nche l'at ghetau a imboladura e azomai s'est obéschiu!
2.
ma proite mi sichis a ingromorare, a obèschere solu a ti bíere acoconau, incolonconiu, barrosu?
Translations
French
avaler de travers
English
to go the wrong way
Spanish
atragantarse
Italian
andare di travèrso (détto di cibo)
German
sich verschlucken,
in die Falsche Kehle geraten.