Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afioncài , vrb Definition trebballare a sa grussera, fàere male su trebballu, cun pagu incuru o cun pagu arte, nau mescamente de unu maistu Synonyms e antonyms aciapuciae, aciarollai, aciorobedhare, acoredhai, allarodhai, ammangiucai, apunghedhare, inciapugliare, indrovigare Sentences afionca, afionca… e apustis beni a ti pagai!… Translations French ravauder d'une façon grossière English to patch up Spanish chapucear Italian rinfrinzellare German verpfuschen.

apunghedhài, apunghedhàre , vrb Definition cosire a improdhu, coment'e faendho punghedhas, fatúgios, pònnere puntos fatos male; fàere punghedhas, pungas, bruscerias; fintzes pònnere sa punta de is peis, nau de is pipios cumenciandho a camminare e de chie ballat Synonyms e antonyms afioncai, atrapungare 2. cuss'imbroglioni mi at apunghedhau po mi ponni avatu is piciocus! Etymon srd. Translations French ravauder d'une façon grossière English to patch Spanish corcusir Italian rinfrinzellare German schlampig zunähen.

comentacòe , avb Definition in calesisiat manera Synonyms e antonyms comentecasiat, comentesisiat Sentences a dónnia contu fàciat comentacoe!(E.Nieddu) Translations French de toute façon English however Spanish de todas formas Italian comùnque German wie auch immer.

comentecasíat , avb Definition de una css. manera Synonyms e antonyms comentacoe, comentisiollat, comentesisiat Etymon srd. Translations French de toute façon English however Spanish de todas formas Italian comùnque German wie auch immer.

gétu , nm: ghetu Definition su betare, su fàere a betadura, ma inditat prus che àteru sa manera o fintzes su gradu o gravidade de unu fàere: foedhandho de laore, su sèmene chi si betat Synonyms e antonyms bessu, betu, manera, puntu 1, tretu Idioms csn: colare a ghetu, bènnere a ghetos = colare a betu, a manera o acurtzu de andhare bene a fàghere carchi cosa; a su ghetu… = a su chi parit…; èssere a ghetu malu = a malu tretu, a malu puntu, istai mali; a ghetu meu, tuo, suo = acomenti andat bèni a mimi, a tui, a issu, e gai; muncadore de ghetu = mucadore tanadu a fiores pro die de festa (= de ghetai in conca?); fàiri una cosa a getu de… = a zisa de…; fae su getu de… (+vrb.)= fàghere a manera de… (+vrb.) Sentences aiat imparatu a connòschere sos fómines e a cale ghetu los potiat tòrchere ◊ si sichimus de custu ghetu, de sa Sardigna petzi nos abbarrat unu desertu de chisina ◊ sas cosas las videt a ghetu suo ◊ sas cosas no andhant sèmpere a ghetu deretu 2. caentabamus sos crapitos fintzas a candho no fint a ghetu de poder súghere ◊ su criedhu s'est illascau a prànghere, a ghetu de nche li falare sa matichedha ◊ est ghetandhe fritu a ghetu de astragare s'àlinu ◊ po fàiri su carrúciu si segat una canna a getu de furca, a una parti ◊ aus fatu su getu de atobiae su veterinaju 3. chirco sos pilos tuos in sos ghetos e in sos ghentinos de sos ispuntones ◊ Bantonedhu, no de nepode, li pariat fizu de cantu si assimizabat de coloriu e de ghetos 4. sos massajos fint avertitos de semenare solu su ghetu comporatitzu Etymon srd. Translations French façon English way, reverse Spanish manera Italian manièra, vèrso German Art.

ghirghilliàre , vrb Definition erriere a iscracàlios Synonyms e antonyms chighigliare, ghirghilliare, iscrocuedhai, isgangagliare Etymon srd. Translations French rire de façon bruyante, ricaner English to sneer Spanish reirse a carcajadas Italian rìdere rumorosaménte, sghignazzare German laut lachen.

ghísa 1 , nf, nm: gisa, ghisu 1 Definition coment'e…, de sa matessi manera de… Synonyms e antonyms disa, manera, zisa Sentences andhaiat a ghisu de tzintzigorru ◊ li picat unu tochedhu de coro a ghisa de si che l'essiret de petorras! ◊ mi at nuscatu e at intesu s’arrastu a ghisa de cane de catza ◊ si dh'at posta in tzugu a ghisu de issarpa Etymon ctl., spn. Translations French manière, façon English manner Spanish guisa Italian guisa German Art, Weise.

manèra , nf, avb Definition si narat po su comente totu is cosas acontessent, si narant o si faent: a bortas si narat fintzes in su sensu de bene, de manera bona, giusta, o segundhu comente fintzes meda, tropu, bolendho inditare un'esageratzione Synonyms e antonyms bessu, modu / meda Idioms csn: manera, de soli!...= pagu forti, custu soli!...; (fai, nàrriri, stai e totu aici) a cudha m. = a brétiu, chentza de régula, comente andhat andhat, a cudhenia; si fiat a m. = si faghiat, si fit possíbbile Sentences cun sa bona manera si ndhe bogat prus chi no cun sa mala ◊ sunt sedatos fatos cun manera e balentia ◊ portadhi sa manera a pobidhu tuu, assinuncas t'arroscit e ti donat una bella incarrerada! 2. a cudha manera seus: no moreus e no campaus! ◊ - E comente istades? - De onzi manera, chei su tempus! 3. manera de tempus mau: no tenit sentidu de iscampiai! ◊ no fadiat a camminai de cantu fiat proendi: e manera de àcua, puru!…◊ ite manera est custa de issúnnere su logu po àere samunadu bator tzícheras?!…◊ chi fiat a manera, zeo cherio fàere ónnia sacrifítziu po issa Surnames and Proverbs prb: in dogni cosa bi cheret manera Etymon ctl., spn. Translations French façon, manière English manner Spanish manera Italian manièra German Art, Weise, Manier.

módu , nm: motu Definition su comente si faet o acontesset una cosa; nau de is verbos, est unu piessignu chi inditat si s'atzione est reale, solu possíbbile, dipendhenthe de un'àtera o cumandhada (is modos definios faent custu cun is desinéntzias personales; is modos indefinios inditant s'atzione chentza precisare sa persona e no precisant bene mancu su tempus) Synonyms e antonyms manera Idioms csn: si fit a m. de… = si faghiat a…, si fut possíbbili a…; pònniri m. = regulare, zúghere o fàghere a régula; fàghere a m. de…, in m. chi…= fai a manera de…, fai su possíbbili po…, po chi… Sentences arratza de modos chi tenides faghindhe sa cosa!… 2. si fit a modu de ti ndhe furare andhao ventureri in terra anzena! ◊ eus a fai in modu de dh'acuntentai ◊ inforrat su pani totu debressi in modu chi su forru s'iscidrit su prus pagu possíbbili Etymon itl. Translations French façon English manner Spanish manera Italian mòdo German Art, Weise.

tràgiu , nm: traju, trazu 1 Definition manera (fintzes moda) de si bestire, manera, betu de fàere; fintzes su chi unu paret a cara, a sa carena Synonyms e antonyms grabbu, manera, tratu / aerada, bisura Sentences ses giòvanu de bellu tràgiu, non feu che a mie ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone ◊ bi at poetes a tràgiu lestru e poetes a tràgiu lenu, cantendhe ◊ su tràgiu est su chi distinghet su poete de palcu 2. chie est cudhe? a su traju mi paret gente nostra! ◊ a su tràgiu assimbillant a su babbu ◊ bidei custos benzendhe, ma de tràgiu no pariant de bidha ◊ custas poesias sunt a trazu de trallallera Etymon ctl., spn. trajo Translations French allure, port, façon de s'habiller English style, carriage, look Spanish traje, porte Italian fòggia di vestire, tratto, portaménto German Tracht, Haltung.