àba 2 , avb, nm: abè,
abí,
abua,
abue,
abui,
abundi,
anue,
auba,
aube,
aubi,
aui,
aundi,
ebua,
ibua,
unde Definition
a + ue: avérbiu po inditare su logu inue s'istat o a ue si andhat (averguandho o domandhandho); cun àtera prep., àteru logu
Synonyms e antonyms
acantu 3,
aunca,
dianca,
innoi,
inuba,
uba
Sentences
immoi aba si agataus? ◊ su tempus est comenti a un'iscala: su chi contat est su gradinu aba si tenint is peis ◊ si fut incrubau aundi de issa ◊ abí est s'òru? ◊ aporrimí cussus paperis ca bollu bí abí seus arribbaus cun is ofertas! ◊ abundi trabballu seu respirendi velenu ◊ bivis auba totu parit fàcili e berus ◊ òlgiu a m'interrai auba dhu'est su soli ◊ abui est sorri tua? ◊ abue ses annanne? ◊ c'est imbàtiu a sa barraca abui tenenta su bestiàmini ◊ ti apu circau e no ti apu agatau: abí fusti?
2.
fui peri pensandu de andai auba de issu ◊ no scit abí andai ◊ su piciochedhu fut portandudeci sa craba auba de su crabu ◊ aundi de mei no ti depis presentai! ◊ anue cheres chi andhet? ◊ dhoi fiat su cani de tziu Mundicu puntau abí fia dèu ◊ de sa dí cussu no acostàt prus abí fiaus trabballendi
3.
de aundi podiat èssi essia cussa boxixedha?
4.
su aundi no dhu iscieus
Translations
French
où
English
where
Spanish
donde,
adonde
Italian
dóve (in logu,
a logu)
German
wo,
wohin.
ainnúa, ainnúi , avb Synonyms e antonyms
aumbe,
innoi
Sentences
ainnua ses andendi, Antonicu?
Etymon
srd.
Translations
French
où
English
where
Spanish
adonde
Italian
dóve (mòto a luògo)
German
wohin?,
dorthin
iníbe , avb: inie,
inimbe,
inive,
inivi,
inní,
innia,
innias,
innie,
inniri,
innixi Definition
in ibe, in cudhu logu: logu atesu de chie est foedhandho e de chie est ascurtandho, nau sèmpere de logu numenau innanti in su chistionu
Synonyms e antonyms
innei,
inidha
| ctr.
innoce
Idioms
csn:
me innias = inie; mirai per innòi e per inní = abbaidare a crabas, perilloi e perillai
Sentences
andhant a pretura e Barabbas liu navat finas inive ◊ fit zente dogada sa chi trabicabat inibe ◊ a su nai ca fuaus inní, cun s'iscruxoxu asuta cosa nosta! ◊ dóminat innòi e inniri ◊ inoghe o inie no est totu su matessi ◊ si benis a inie bodho fiores e incorono a tie! ◊ cheret pesadu chito pro che èssere inie a bonora ◊ gei iscéxias me innia!…
Etymon
ltn.
inibi
Translations
French
là,
là-bas
English
where are you
Spanish
allá,
allí
Italian
là,
costà
German
dort.
innói , avb: inue,
innua,
innui Definition
avb. de logu chi s'impreat in is dimandhas de css. betu fatas (po logu chi si bolet ischire)
Synonyms e antonyms
aba 2,
inuba,
uba
Sentences
de inue ses?, a inue andhas?, inue che fis? ◊ de innoi mi at a èssi beniu a conca a nai una cosa aici?! ◊ e a innoi andas? ◊ mi at pregontau innoi bivias tui ◊ e is sannoricus innoi dhus teneis? ◊ innui dh'as postu s'arrochetu de fiu chi fiat innòi? ◊ e innui ses? ◊ no iscít prus de innui benit e a innui andat ◊ cussu tianni de piciochedhu de innoi ndi est essiu?! ◊ de innoi at nau ca est? ◊ apu tirau sa bòcia ma no isciu a innui!◊ seus abarraus comment'e dus imbriagus chentza de cumprendi innua fuaus
Translations
French
où?
English
where
Spanish
¿dónde?
Italian
dóve?
German
wo?,
wohin?
inúba, inúbe , avb: inumbe,
inuve Definition
in uba: avb. relativu de logu, impreau in is dimandhas puru, po inditare ue s'istat o, cun prep., a ue si andhat
Synonyms e antonyms
aba 2,
innoi,
uba
Sentences
inumbe no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ S'Ischíglia est una rivista inube donzi versu est misuradu (A.Serra)◊ ghira a inumbe ti sunt ispetendhe! ◊ su locu diferente m'ischitat e m'atraet: tanno, pessu, mi giro a intunnu pro bídere inumbe so ◊ a inumbe andhas?
Etymon
srd.
Translations
French
où
English
where
Spanish
donde,
adónde
Italian
dóve,
óve
German
wo.
mediàgu , nm: ammeriagu,
meliagru,
meraju,
mereacru,
meriacru,
meriaghe,
meriagru,
meriagu,
meriaju,
meriarzu,
meriaxu,
miliacru,
miriàciu,
miriacru,
miriagu,
moliagru Definition
s'umbra de mesudie, logu e umbra (mescamente de matas mannas) inue su bestiàmene passat is oras de sole prus forte, in istade / fàghere meriaghe = meriare in s'umbra
Synonyms e antonyms
camadroxu,
meriadórgiu,
umbraghe
Sentences
sos masones sunt acuilados in su meraju ◊ sa domo fit unu meraju finas a sero ◊ a oras de sole forte, in istiu, su bestiàmine istat in su meliagru ◊ custos sunt masones fatendhe meriaghe ◊ saludi e bacas in su meriagu, e trigu meda, ma dinai pagu!(A.Mandis)◊ nonnu naraiat "moliagru" e no "meliagru"
Scientific Terminology
pst
Etymon
srd.
Translations
French
ombrage
English
nook where the flock tooks shelter from the sun
Spanish
sesteadero
Italian
sito ombróso dóve si ripara il grégge dal sóle
German
Ort im Schatten,
wo die Schafe Mittagsruhe halten.
úba , avb: ube,
ubi,
ue,
uve Definition
avb. relativu de logu, impreau in is dimandhas puru, po inditare inue si est o s'istat (chentza prep.): si est impreau inditandho movimentu s'impreat sèmpere cun prep.
Synonyms e antonyms
aba 3,
anca,
innoi,
inuba,
umbe
Idioms
csn:
uba = in uba, inue, aundi; a ube (+ nm.), a ue de… = anch'e…
Sentences
uba dh'as posta sa crai? ◊ làssalu istare uve l'amos vistu! ◊ ue che fizis? ◊ ue semus? ◊ ue ses? ◊ a ue ses dada?
2.
fit torrau a ube Mallena ◊ candho essis dae iscola ti che andhas a ube zaja tua ◊ no ischiat a ube si dare ◊ fit torrau a ube pride Porchedhu ◊ pompiae a ube andhant frades brostos! ◊ a ue, nachi, mi apo a dare sa conca?! ◊ andha a ue de Fulanu gai imparas calchi cosa!
3.
de uba ses benendu? ◊ de ubi dimóniu nd'as bogau cussa bestimenta?!
Etymon
ltn.
ube per ubi
Translations
French
où
English
where
Spanish
donde
Italian
dóve
German
wo.