abberguàre , vrb: avelguare,
avereguare,
averiguai,
averguare,
averugare,
avilguare,
avreguai,
avreguare,
avreguari,
veriguare Definition
leare oru de calecuna cosa, bènnere o arrennèscere a dh'ischire; abbaidare a bíere comente est una cosa o si est abberu; fintzes abbaidare in su sensu de bòllere e tandho fintzes annestrare, educare, avertire
Synonyms e antonyms
abbadiai,
annotare,
assaborire,
bídere,
ischire
/
assegurai
/
abbèrtere
Idioms
csn:
averégua! = càstia!, annota!; averugare a terra = chircare su rispàrmiu in donzi cosighedha
Sentences
apo abberguau chi oje depet favedhare Fulanu ◊ lu mutimus a zistru pro no bos abberguare de chie semus nendhe ◊ disigiàt chi nemus dh'avreguessit ma si fut iscípiu su própiu ◊ neridimí, bonómini, nd'at avreguau de unu piciochedhu chi?…◊ abbérgua si est abberu chi cussu azudat! ◊ tandho est chi mi so acultziadu e l'apo in costas averiguada (B.Serra)
2.
iscamabamus sos crapitos candho abberguabamus chi che fint istitaos ◊ esso pro averiguare custa boghe chi apo intesu ◊ intendhendhe sos canes, si fit iscampiau pro abberguare ◊ abbérgua sa cosa dae cad'ala! ◊ so andhandhe pro abberguare ca nachi est ruta sorre mea ◊ mi acúltzio pro avilguare si su riu ndh'est essidu ◊ avereguada dae acultzu, sa fémina mustraiat totu sos annos chi gighiat ◊ bidia a babbu chin mamma averughèndhesi a culatzos de oxu (S.Saba)
3.
a su pitzinnu li lassant picare su martedhu averguànneli de istare atentu a no s'istropiare ◊ los aiant averguatos de non colare in cue ◊ sa mama fit de cussas chi averguaiat sos fizos a su travàgliu e a su rispetu
4.
Mannedha bi averugaiat a terra, no fit mani abberta meda!
Etymon
spn.
Translations
French
vérifier
English
to verify
Spanish
averiguar
Italian
verificare,
accertare,
controllare,
appurare
German
prüfen.
imbistigàre , vrb Definition
fàere pregontas cricandho de ischire cosa, foedhare po bòllere ischire de is àteros / avb. a s’imbístiga imbístiga = a fortza de pregontai
Synonyms e antonyms
chilcare,
dimandhare,
irfrodhocare,
iscocolai,
isseare,
istigare,
isuzigonare,
precontare,
speculitai
Sentences
imbistighendhe za si benit a ischire, sa cosa ◊ cheret imbistigadu a bídere si si ndhe agatat, a cómporu, de ozu ◊ sas finantzas istaiant imbistighendhe a bídere si fit abberu chi nois aimus màchina
2.
a s'imbístiga imbístiga za che so dadu a subra e za l'apo àpidu su chi fia chirchendhe
Translations
French
enquêter,
demander
English
to investigate
Spanish
investigar,
averiguar
Italian
investigare,
chièdere
German
erforschen,
fragen.
perificài, perificàre , vrb: berificare,
perivicare Definition
leare oru, provare a bíere si su chi s'ischit o si narat torrat cun sa beridade, si una cosa est abberu, o comente est una cosa o chistione
Synonyms e antonyms
abberguare,
assaborire,
bídere,
iscumbatare
Sentences
mi li so acurtziadu pro perivicare si fit abberu isse
Translations
French
vérifier
English
to check
Spanish
verificar,
comprobar,
averiguar
Italian
verificare
German
prüfen.
speculài , vrb: ispreculare*,
spegulai,
spiculliai,
spricuai,
spriculai Definition
cricare de ischire, de bíere, istudiare, fàere dimandhas meda po bòllere averguare calecuna cosa
Synonyms e antonyms
dimandhare,
imbistigare,
ispricuedhai,
istigare,
isuzigare,
precontare,
speculitai
Sentences
dhus at inténdius batallendu e at cumpréndiu ca dhu boliant spiculliai ◊ arregolliat is notítzias chi spriculiàt in fàbbrica ◊ is carabbineris ant cumentzau a spriculai po isciri chini at fatu su dannu
2.
si bòciat chini bolit, nosu totus impari sigheus a spriculai (F.Cocco)
3.
de su carru nd'est arrutu unu pipiedhu chi si fiat incarau tropu po spegulai s'istràngiu
Translations
French
spéculer,
enquêter
English
to speculate
Spanish
investigar,
averiguar
Italian
speculare,
investigare
German
untersuchen.