desvanèssiri , vrb Definition
iscumpàrrere in su nudha, de no si agatare e ne bíere in logu perunu
Synonyms e antonyms
ilvanessire,
isvanèssere
Etymon
spn.
Translations
French
disparaître
English
to vanish
Spanish
desaparecer,
desvanecer
Italian
svanire
German
verschwinden,
verfliegen.
ilvanessíre , vrb: isvanessire,
isvanessiri Definition
iscumpàrrere in su nudha, de no si agatare e ne bíere prus
Synonyms e antonyms
desvanèssiri*,
irvalorire,
isvanèssere
Sentences
ilvanessit pianu pianu, coment'e dogni fiore galanu casi pomposu in su ratu si morit (P.Sulis)
Translations
French
disparaître
English
to vanish
Spanish
desaparecer
Italian
svanire
German
verschwinden.
imbèlghere , vrb: imbèrghere,
imbrèghere,
impèrghere Definition
intrare a mesu de s’abba o de àtera cosa un’istrégiu (o fintzes is manos, sa pàlia) po ndhe pigare a umpridura a meda, o fintzes intrare un’àtera cosa; andharesindhe, essire a calecunu logu a manera de no si pòdere bíere, nau fintzes de su sole chi si che intrat su merie, e fintzes lòmpere, imbàtere a unu logu o a un’iscopu; pigare in su sensu de fàere andhare; in cobertantza, papare, pigare a meda (e coment’e aprofitandho), ingòllere calecunu male / pps. imbérghiu, imbertu, imbértidu
Synonyms e antonyms
aciufae,
aputare
/
aciurrufae,
collire,
ingòllere,
úmprere
/
cuare,
dogare,
frànghere,
infusilare,
intrae,
intzudhire,
iscumpàrrere,
ispígnere,
sparessi
Idioms
csn:
imbèrghere sa mesura medindhe trigu, olia, àteru; imbèrghere su zuo, sa robba, unu fiadu a unu pàsculu, imbèrghere su pugnale; imbèrghere su malu = collire male, bundhos
Sentences
allughie sos sírios de sa pache pro che imbèrghere a fundhu sa píchida fiaca de su ghenese! ◊ si est imbérghidu in mesu de cussu mare ◊ dhue fut su lanne a imbrèghere a pala!
2.
inoghe tocat a s'imbèrghere, sinono est male pro nois! ◊ abbellu abbellu su sole si est imbertu ◊ su fizu si li fit imbertu dae sos poderes de campagna e no bi cheriat torrare ◊ sa luna chin s'istedhu a prope si che sont imberghendhe supra de su monte ◊ dae su die chi si che sunt imbertos in cussos calancones no si sunt bidos piús ◊ ti chirco e no ti acato: ube che ses imberta? ◊ sa sue si ndhe pesat e s'imberghet in mesu de sa malesa
3.
sa mama che l'aiat imbertu a malaboza a intro de s'iscola, ma su pitzinnu no bi cheriat andhare!
4.
it'est su male chi as imbertu? ◊ ndhe fit imberghendhe maladia ◊ arratza de cristianu chi as imbertu!…◊ currendhe a tota fua si at imbertu sa malasorte sua (Grolle)◊ sas cantones de como parent irfumentu de majarzas pro zente chi at imbertu ària mala!
5.
za imberghet, como, cun totu cussos milliones chi li ant dadu!…◊ sos chi naro deo intro de una pischina imberghendhe sa luna no bi afogant ca che pisches de vàglia restant frantos (P.Giudice Marras)
6.
pigat a letu a palu fatu che molente in maju e comintzat a imbèrghere cun sa muzere!
Etymon
ltn.
immergere
Translations
French
se plonger,
disparaître,
se dissiper
English
to plunge,
to fade away
Spanish
sumergir,
hundir,
desaparecer
Italian
immèrgere,
dileguarsi
German
tauchen,
verschwinden.
irghelàre , vrb: ischelare 1,
isgalare,
isghelare Definition
ighilliare, andharesindhe a manera de no si pòdere bíere; fàere andhare, giagarare; bogare o piscare su pígiu de ccn. cosa (de su brodu, de su late)/ irghela belle e deretu! = stupanci!
Synonyms e antonyms
andai,
caciare,
cupare 1,
essire,
imbèlghere,
infusilare,
irfregorare,
irgelae,
iscèrghere,
isparèssiri
/
gegherai
/
batire,
poltare
| ctr.
aparèschere,
apàrrere,
cumpàrrere
Sentences
irghela a chircare a sorre tua! ◊ nos separamus ue che isgalat su sole ◊ a tota fua che ischelat atesu un'ariopranu ◊ sos parentes, pro los lassare in pasu, si sunt irghelaos ◊ est arreadu finas chi no nche l'at bidu isgheladu in s'úrtima borta de su caminu
2.
sa luna est ischelandhe su gadhu de su pore nighedhu de sas nues ◊ l'ant irghelau che cane dae crésia!
3.
at irghelau su late a bidha
Etymon
srd.
Translations
French
disparaître,
dissiper
English
to dissolve
Spanish
desaparecer
Italian
dileguare
German
verschwinden.
iscumpàrrere, iscumpàrri, iscumpàrriri , vrb: scumpàrriri Definition
su si pèrdere de no si pòdere bíere, essire de sa vista, andhare male; fàere bruta figura, fàere figura metzana postu apare cun àteru / pps. iscumpàssidu, iscumpartu
Synonyms e antonyms
iscampullitare,
sparèssiri
/
deslúxiri,
iscroniai
| ctr.
cumpàrrere
Sentences
chie benit a su mundhu lassat apena s’istiga de unu passazu e iscumparit in su tempus ◊ a su mamentu de leare caminu l’iscumparint sas fortzas ◊ su nòmini de Milliedhu cumpariat, iscumpariat che sa fraca chi curriat a punta de su murcioni ◊ Flumindosa ndi essiat de s'umbra de is duus montis, s'allonghiada in su paris de Is Iscas e iscumpariat atesu (B.Lobina)
2.
de custas faturas no ndhe fatat, ca un'ómine che a isse, fatu a síndhigu, iscumparet pro cantu si agatat!
Etymon
srd.
Translations
French
disparaître
English
to disappear
Spanish
desaparecer
Italian
scomparire
German
verschwinden.
isparèssiri , vrb: sparèssiri Definition
essire o irghelare de sa vista, ighilliare, a manera de no si pòdere bíere
Synonyms e antonyms
ingalare 1,
irghelare
| ctr.
aparèschere,
apàrrere,
cumpàrrere
Sentences
issa pariat cosa de no tocare ca solu a la tocare isparessiat (S.Baldino)◊ Cristus s'est isparéssiu lassendidhis su coru prenu de amori
Etymon
spn.
desparecer
Translations
French
disparaître
English
to disappear,
to disperse
Spanish
desaparecer
Italian
scomparire,
dileguare
German
verschwinden.
isvanèssere , vrb: svanèssiri Definition
iscumpàrrere in su nudha, de no si agatare e ne bíere in logu
Synonyms e antonyms
desvanèssiri*,
ilvanessire
Translations
French
disparaître
English
to vanish
Spanish
desaparecer
Italian
svanire,
scomparire
German
verschwinden.