bacadíbu , agt, nm: bacatiu,
bagadiu,
bagariu,
vacadivu Definition
chi est líbberu de impícios de trebballu, chi no si trebballat; si narat de su bestiàmene chi no at angiau, de persona chi no si est cojuada; die nódida, de festa
Synonyms e antonyms
laghinza
/
bachianu,
irgaitzu,
solteri
| ctr.
madricau
/
cojadu
/
faturivu
Sentences
pòrtalu sempre a s'imbesse si cheres chi duret meda, si no est die bagadia (P.Pisurzi)◊ si ponias mente a mie lu tias portare in sas dies bagadias, cussu pinzos ◊ chie l'isposat si dúbbiu apena bi at chi siat de ratza bagantia? (S.Casu)
2.
su serbidori càstiat su bagadiu, su meri portat is brebeis angiadas ◊ su pastoredhu est pascendi su bagadiu ◊ su cuíndixi in bidha est sa festa de is bagadios
3.
is fillas dhas tenit totu bagadias ◊ issu est arricu, ma est abarrau bagadiu
4.
in sos bagadios, cun sos cumpagnos de iscola andhaio a linna ◊ sos bagadios, custos zòvanos andhant a cantare
Etymon
ltn.
vacantivus
Translations
French
stérile,
célibataire,
fête
English
barren,
single,
festivity
Spanish
estéril,
soltero,
fiesta
Italian
stèrile,
cèlibe,
festività
German
unfruchtbar,
steril,
Ledige,
Feiertag.
bíciu , agt: bitzu Definition
si narat de is sèmenes aortios, chentza cumprios, mortos, e chi po cussu no tzeurrant; si narat fintzes de is cristianos chi no faent fígios, mancari prus che àteru nau a brulla
Synonyms e antonyms
afallidu,
agurtiu,
assichizonau,
caliu,
ghíciu,
lunàdicu,
mortu,
tuvudu,
ungonatzu
Sentences
custu sèmini est bíciu ◊ gurdoni bíciu ◊ cust'ou est bitzu
2.
anchi siat bitzu! ◊ as fatu su scioncu po ti assigurai chi no siat bícia, sa fémina tua!…◊ ma ita at a fai fillus, cussa, candu est bícia!…◊ cussus no tenint fillus ca est bitzu issu e bitza issa
Etymon
itl.
vizzo
Translations
French
stérile,
infécond
English
sterile
Spanish
estéril
Italian
stèrile,
infecóndo
German
unfruchtbar,
steril.
cuscusòni 1 , nm Definition
una genia de erba
Scientific Terminology
rba, Anisantha sterilis
Translations
French
brome stérile
English
barren brome
Spanish
bromo estéril
Italian
forasacco
German
Ackertrespe,
Taube Trespe.
éneu , agt: éniu 1 Definition
chi no est cojuau, chi no tenet fígios / benes de é. = chi abbarrant a nemos
Synonyms e antonyms
iltóigu,
renicozu
/
bachianu
Sentences
so éniu de fizos ◊ fit fitzu únicu, éniu, solu chei sa preta secata ◊ tenet unu cantedhu de binza chi at connotu dae unu tiu mortu éniu
Translations
French
stérile,
célibataire
English
unfertile,
single
Spanish
estéril,
soltero
Italian
stèrile,
nùbile,
cèlibe
German
steril,
ledig.
lonàdigu , agt, nm: lunàdicu,
lunàdigu,
lunàdiu,
lunàrigu,
lunàticu Definition
nau de fémina o de animale fémina, burbisica, chi o chie no faet fígios, chi no impríngiat (nau de animale, fintzes chi no àngiat dónnia annu): si narat fintzes de cosas (es. terra, mata) chi no sèmpere batint frutu; nau de su cumportamentu, de sa manera de fàere de unu, chi est a lunas, a tempos, a bias de una mota e a bias de un'àtera
Synonyms e antonyms
éstigu,
iltóigu,
lunàgliu,
luàrigu,
nuàdigu,
sísticu,
spetziosu
/
bolantitzu,
bolanderu,
bollàticu
Sentences
sa muzere fit lunàdica e no aviat mai partoridu
Etymon
ltn.
lunaticus
Translations
French
stérile
English
sterile
Spanish
estéril
Italian
stèrile,
infecóndo
German
unfruchtbar,
steril.
sicàrza , nf Definition
prus che àteru nau de brebè, chi est lunàdiga, éstiga, chi no àngiat
Sentences
si podiat cambiare cadhu, Maria, dh'aias bia luego imprinzada, ca no est sicarza, no!
Etymon
srd.
Translations
French
stérile
English
sterile
Spanish
estéril
Italian
stèrile
German
unfruchtbar.