callèdha 1 , nf: callella Definition
genia de addormigadura e de immarritzone po sa basca meda, ma fintzes pagu gana de fàere, genia de lentesa
Synonyms e antonyms
basca,
calura,
cama
Translations
French
lassitude
English
weariness
Spanish
desgana,
flojera,
lentitud,
flema
Italian
fiacca
German
Mattigkeit.
fiàca , nf Definition
manera de fàere, a sa lena ma cun trassa; cosa chi si narat o chi si faet cricandho de pigare a sa bona a unu
Synonyms e antonyms
addàsiu,
apódhiu,
cagna
/
abbréngulu,
carigna,
frandhigu,
imbímbinu,
losinga,
marieta
Sentences
a ndhe zughes de fiacas, tue!…◊ míseros nois chi nos lassamus ingannare de sas fiacas chi fachent sos de su mundhu! ◊ unu padronu ricu cun fiaca unu giualzu at imbaucadu ◊ cussos coglionant sa zente cun sas fiacas
2.
fit fachèndheli chentu zocos e fiacas ◊ sas pupias si ammodhicabant a sas fiacas de sa natura ◊ dae sa fiaca de sos canes si l'aiat pessau chi fit su fizu torrandhe ◊ issu no fit bonu a fàchere fiacas e carinnos frassos ◊ fit s'animedha tua in oriolu a su chelu pedindhe una fiaca de zocos
Etymon
itl.
fiacca
Translations
French
lenteur,
cajolerie
English
slowness,
simpering
Spanish
lentitud,
zalamería
Italian
lentàggine,
moina
German
Langsamkeit,
Geziertheit.
immajónu , nm: irmasionu Definition
manera de fàere is cosas tropu abbellu, chentza presse nudha, cun tropu tempus
Synonyms e antonyms
apódhiu,
cassàssia,
ingroedhu,
isténia,
lasinore,
lenesa,
lentesa,
mighirimíghiri,
priesa,
priura
| ctr.
ispitzesa,
lestesa,
presse
Sentences
lampu a irmasionu chi zughet cussu: istat tres oras pro unu nudha!
2.
za no lu bochit sa presse: totu a irmasionu faghet!
Etymon
srd.
Translations
French
lenteur
English
slowness
Spanish
lentitud
Italian
lentézza
German
Langsamkeit.
ingroédhu , nm Definition
manera de fàere is cosas tropu abbellu abbellu, chentza presse peruna a tropu; cosighedhas de fàere, impícios de pagu contu, inghírios
Synonyms e antonyms
apódhiu,
cassàssia,
immajonu,
isténia,
lentesa,
priura
/
ifiligristos,
inghíriu
| ctr.
lestesa,
presse
2.
sico a istudiare: totu su restu de sos ingroedhos meos abbarrant addaesecus, como! (A.M.Carta)
Translations
French
lenteur,
longueur
English
slowness
Spanish
lentitud
Italian
lungàggine
German
Länge.
isténia , nf, nm: isténiu Definition
poberesa, debbilesa, su èssere chentza cosa e chentza fortzas; sa pagu presse, su istentu faendho is cosas, su abbarrare mighirimíghiri, tropu abbellu
Synonyms e antonyms
bisognu
/
apódhiu,
immajonu,
istentu
Idioms
csn:
andhare a i. = pèrderesi, (nadu de sas abbas) interràresi, isparèssiri; mòrrere a i. = istare morindhe e chentza mòrrere, istentare morindhe; sonu de campana a isténiu = addasiadu (goi sonant s'ispiru)
Sentences
si sos zornales batiant solu novas bonas sos leghitores tiant mòrrere de isténia! ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu
2.
ite isténiu de cuntrestu! ◊ assiat isténiu!
3.
zente meda in su mundhu est famida, morzendhe a isténiu ◊ si a primu viviat a isténiu, como campat sentza apretu ◊ in pensione vivet a isténiu, buschendhe cugumedhu, cocoi, catza a giobu ◊ sa sorte mi at assachiadu lassèndhemi a isténiu
Etymon
srd.
Translations
French
privation,
misère,
lenteur
English
privation
Spanish
privación,
pena,
lentitud
Italian
stènto
German
Entbehrung.